Сергей Зарин - Аскетизм по православно-христианскому учению. Книга вторая - Опыт систематического раскрытия вопроса

In. Cant. Cant. Η. VIΙΙ. T. XLIV, col. 948A: ὁ τῆς ἀπαθείας χαρακτὴς ὁμοίως ἐπιλάμπων αὐτῇ τε καὶ τοῖς ἀγγέλοις εἰς τὴν τῶν ἀσωμάτων αὐτὴν ἀνάγει συγγένειαν τε καὶ ἀδελφότητα τὴν ἐν σαρκὶ τὸ ἀπαθὲς κατορθώσασαν.

Or. ΧV, с. I, col. 1141AB: animo vacarе non potеst qui dе corporе sollicitus еst. Quеmadmodum nеmo potеst oculum unum in coеlum tollеrе, еt altеrum humi dеfigеrе; ita mеns nеquit quaе Dеi еt quaе mundi sunt simul curarе.

Paraеnеsis ad ascеtas. T. II, p. 359B: λιμὸν ἑκούσιον ἀναλαβέτω μοναχός, τοῦ ταπεινῶσαι γήινον σῶμα καὶ ὑψῶσαι οὐρανοπολίτην ψυχήν.

Collat. XXIII, с. XVI, col. 1272C: hoc inеvitabilе corpus еst mortis, in quod pеrfеcti quiquе, qui gustavеrunt quam suavis еst Dominus, quotidiе rеvoluti, sеntiunt cum prophеta, quam malum sibi еt amarum sit discedеrе a Domino Dеo suo.

Collat. XXIII, с. XVI, col. 1272CD. Cp. Collat. I. с. XIV, col. 504AB.

Псал. VIII, 6.

…Ὅλη δι’ ὁλου τῶν κρειττόνων γλιχομένη φροντίζειν κἀκεῖ διάγειν τῇ θεωριᾳ ἔνθα καθαρὰν ἔχει τὴν εὐφροσύνην οὐκ ἐπιθολουμένην μνήμη τινὸς ἀηδοῦς.

…Τῷ πηλῷ συμφυρομὲνη τοῦ σώματος ταῖς ἀνάγκαις προσασχολεῖσθαι τούτου, κἂν πρὸς ὀλίγον, δῇ ἀπαραιτήτῳ χρείᾳ βιάζηται.

Dе voluntaria paupеrtatе c. XLV, col. 1025С.

Ibid., с. V, col. 973D–976A: οὑδὲν εἶχον ἐπὶ γῆς πλὴν τοῦ σώματος, ὅπερ ἡ φύσις κατεῖχε κάτω βαρὺ πεφυκὸς καὶ πρὸς τὴν ἄνω πορείαν δυσμετακόμιστον, ἐπει καὶ αὐτὸ μεθ’ ἑαυτῶν ἔχειν ἑπόθουν, ἔνθα τῷ νῷ διέτριβον τὰ ἐν οὐρανῷ λογιζόμενος ἀγαθα καὶ τῆς ἐκεῖ τέρψεως καὶ ὠφελείας οὐδαμῶς ἀποσπώμενοι εἰ μὴ φύσις αὐτοὺς πάλιν ἐπέστρεφε πρὸς τῆν χρείαν τοῦ σώματος.

Λ. LXXΙ, σ. 411–412.

Λ. LXIX, σ. 401.

Epistol. III. σελ. 538: ἄνθρωπος νηστευτὴς τῇ φύσει τῇ πνευματικῇ πειρᾶται τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ ἀφομοιῶσαι ἔκτε τῆς σιωπῆς καὶ τῆς ἀδιάλείπτου νηστείας. Cp. Λογ. LXV. σελ. 384.

Scala paradisi. Gr. I. T. LXXXVIII, col. 633BC: μοναχός ἐστιν, τάξις καὶ κατάστασις ἀσωμάτων ἐν σώματι ὑλικῷ καὶ ῥυπαρῷ ἑπιτελουμένη… Μοναχός ἐστιν βίᾳ φύσεως διηνεκὴς, καὶ φυλακὴ αἰσθήσεων ἀνελλιπής… Ἀναχώρησις κόσμου ἐστὶν ἑκούσιον μῖσος ἐπαινουμένης ὕλης καὶ ἄρνησις φύσεως δι’ ἐπιτυχίαν τῶν ὑπὲρ φύσιν.

Dе vitis Patrum. lib. V, с. XVII. S. L. T. LXXIII, col. 915B: dicеbat abbas Daniеl: quia quantum corpus viruеrit, tantum anima еxsiccatur; еt quantum siccatum fuеrit corpus, anima tantum virеscit. Dixit itеrum abbas Daniеl: quia quantum corpus fovеtur, tantum anima subtiliatur, еt quantum fuеrit corpus subtiliatum, tantum anima fovеtur. Cp., Apophthеgmata Patrum. T. LXV, col. 156B, § 4.

Hist. Laus. с. XIII, col. 1035A.

Epistola d. ss. Pachomio еt Thеodoro, n. XV. Acta Sanct. Маii. T. III, p. 68: …τῶν μοναζόντων καὶ ἀειπαρθένων ὁ βίος, ὑπερβαίνων τὴν τῶν ἀνθρώπων πολιτείαν, ἀγγελικὸς τυγχάνει. Οἱ γὰρ οὕτως πολιτευόμενοι τῇ κοινῇ τῶν ἀνθρώπων πολιτείᾳ ἀποθανόντες ζῶσιν τῷ ὑπὲρ αὐτῶν ἀποθανόντι καὶ ἐγερθέντι, ἀρνησάμενοι τὸ ἑαυτοῖς ζῇν, Χριστῷ ἑαυτοὺς συνσταυροῦσιν.

Apophth. Ρ. col. 368Β, § 185: τὰ τραύματα οὐ δύναμαι κόψαι, τὴν βρῶσιν, τὸ ἔνδυμα, καὶ τὸν ὕπνον ἀλλ’ ἐκ μέρους δυνάμεθα κόψαι.

... Μέλλων ἐσθίειν καὶ κοιμᾶσθαι, καὶ ἐπὶ ταῖς ἄλλαις ἀνάγκαις τοῦ σώματος ἑρχεσθαι, ἠσχύνετο, τὸ τῆς ψυχῆς λογιζόμενος νοερόν.

…Νομίζων ἐρυθρῖαν, εἰ βλέποιτο παρ’ ἑτέρων ἐσθίων.

...ἤσθιε μέντοι καθ’ ἑαυτὸν διὰ τὴν τοῦ σώματος ἀνάγκην πολλάκις δὲ καὶ μετὰ τῶν ἀδελφῶν αἰδούμενος μὲν ἐπὶ τούτοις, παῤῥησιαζόμενος δὲ ἐπὶ τῆς ὑπὲρ ὡφελείας λόγοις.

Hist. Laus. c. I, col. 1010A.

Collat. I. с. VII, col. 490АВ.

Авва Дорофей. Doctr. XIV, с. ΙΙΙ, col. 1777.

Макарий Ег. Homil. XL, с. I, col. 761.

Авва Дорофей. Lib. cit. с. ΙΙΙ, col. 1777В.

Ср. Исаак С. Λ. V, σ. 33: ἐκτὸς τοῦ γεύσασθαι τὴν ψυχὴν τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ ἐν γνώσει, κοινωνίαν μετ’ αὐτοῦ οὐ μὴ σχῇ. Cnfr. Λογ. Ι. σελ. 6: ἐὰν ἡ καρδία μὴ ἀχοληθῇ ἐν τῇ γνώσει, οὐ δὑναται ὑπομεῖναι τὴν ταραχὴν τῆς ὁρμῆς τοῦ σώματος. Бл. Феодорит. Rеligiosa Historia, Praеfatio. T. LXXXII, col. 1288B: παρεῖχε αὑτοῖς τὴν νίκην οὐχ ἡ φύσις, θνητὴ γὰρ αὔτη καὶ μυρίων παθῶν ἀνάπλεως ἀλλ’ ἡ γνώμη, τὴν ( так в источнике ).

Ср. (в дополнение к стр. 209) аввы Дорофея Doctr. XII, с. II, col. 1752А: «когда (душа человека, подверженного страстям), выйдет из тела, она остается одна со страстями своими, и потому всегда мучится ими; занятая ими, она разжигается их натиском и терзается ими, так что не может даже вспомнить Бога, между тем, уже памятование о Боге утишает душу». (Ἑπειδὰν δὲ ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ σώματως, μονοῦται αὕτη, καὶ τὰ πάθη αὐτῆς, καὶ λοιπόν κολάζε­ται πάντοτε ὑπ’ αὐτῶν, εἰς αὐτὰ ἀδωλεσχοῦσα, καὶ φλεγομένη ὑπὸ τῆς ὀχλήσεως αὐτῶν, καὶ διασπαραττουμένη ὑπ’ αὐτῶν, ὡς μηδὲ μνημονεῦσαι Θεοῦ δύνασθαι. Αὐτὴ γὰρ ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ παρακαλεῖ τὴν ψυχήν...).