Haruki Murakami - Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland

Nie poruszało się nic poza moim białym oddechem. Nie było wiatru, a ptaki jeszcze się nie obudziły. Jedynie nienaturalnie głośne skrzypienie śniegu pod moimi butami gromkim echem odbijało się od kamiennych murów.

Kiedy dotarłem do bramy, na placu dostrzegłem Strażnika. Siedział skulony pod wózkiem, który kiedyś naprawiał wraz z cieniem. Oliwił właśnie osie. Na wózku stało kilka glinianych dzbanów z olejem rzepakowym, który służył mu do tego celu. Dla pewności przywiązane były sznurem do bocznej ściany wózka. To dziwne – pomyślałem – po co mu tyle oleju?

Strażnik wychylił się spod wózka i przywitał mnie uniesieniem dłoni. Był chyba w dobrym humorze.

– Nie za wcześnie? Co cię sprowadza do mnie o tej porze?

– Nie mam żadnej sprawy. Podziwiam zimowy krajobraz. Ze wzgórza Miasto wygląda naprawdę pięknie.

Strażnik roześmiał się głośno i jak zwykle położył rękę na moim ramieniu. Nie miał nawet rękawiczek.

– Z ciebie też niezły dziwak. Napatrzysz się jeszcze na ten krajobraz. Żeby wstawać o tej porze i podziwiać śnieg? Ty chyba rzeczywiście nie jesteś zupełnie normalny.

Potem stał chwilę i przyglądał się bramie. Z jego ust wydobywało się tyle pary, że przypominał maszynę parową.

– Ale przyszedłeś w dobrym momencie – powiedział. – Wejdź na wieżę obserwacyjną. Zaraz zagram na rogu i zobaczysz coś ciekawego.

– Co takiego?

– Zobaczysz.

Nie wiedziałem, o co mogło mu chodzić, ale wszedłem na wieżę. Rozejrzałem się z góry. Las Jabłoniowy, cały w śniegu, wyglądał jak puszysta chmura, która opadła na ziemię. Również Północne i Wschodnie Góry dokładnie pokryły się bielą. Tylko gdzieniegdzie, w miejscu urwistych skał, biel przeorana była szarymi bruzdami.

Stado zwierzy spało spokojnie, jak zwykle, tuż pod murem. Podkuliwszy nogi, leżały na ziemi z postawionymi do góry rogami. Śnieg przykrył także ich grzbiety, lecz one zdawały się o tym nie wiedzieć.

Niebo zaczęło się przejaśniać, a ja wciąż stałem na wieży i czekałem. Starałem się nie patrzeć na promienie słońca, które wąskimi szparami przedzierały się przez chmury.

Wkrótce Strażnik otworzył bramę i zadął w róg. Jak zwykle, raz długo i trzy razy krótko. Wraz z pierwszym dźwiękiem podniosły łby. Po ilości pary, jaka buchnęła z ich nozdrzy, poznałem, że w tym momencie zaczął się dla nich nowy dzień.

Kiedy wybrzmiała ostania nuta, zaczęły wstawać. Najpierw, jakby chcąc nabrać pewności, prostowały przednie nogi, podnosiły się na nich, po czym dźwigały zady. Następnie poruszały łbami, dźgając rogami powietrze, otrząsały się ze śniegu i szły w kierunku bramy.

Wówczas zrozumiałem, co miał na myśli Strażnik. Kilka zwierzy leżało wciąż w tej samej pozycji na ziemi. Nie wyglądały na zdechłe; raczej tak jakby się nad czymś głęboko zamyśliły. Lecz nie znalazły odpowiedzi, odpowiedź dla nich nie istniała. Nawet najmniejsza biała smuga nie unosiła się z ich pysków.

Na opustoszałym polu przypominały małe, przykryte białymi całunami pagórki. Tylko ich pojedyncze rogi jakoś zbyt ostro wbijały się w niebo.

Te, które pozostały przy życiu, przechodząc obok zmarłych, zwieszały łby bądź wyciszały stukot kopyt. Stado pogrążyło się w żałobie.

Słońce wznosiło się już wysoko i cień muru skurczył się niebezpiecznie, ale ja nie mogłem jeszcze odejść. Zdawało mi się, że słońce rozpuści ich śmierć, tak jak rozpuszczało śnieg, że wstaną i pójdą w kierunku bramy jak każdego ranka.

Ale nie wstały. Jedynie ich mokra sierść coraz wyraźniej błyszczała w porannym słońcu.

Dopiero kiedy zszedłem z wieży i wróciłem do mojego pokoju, zrozumiałem, jak bardzo nadwerężyłem oczy. Kiedy zamknąłem powieki, łzy jedna za drugą zaczęły kapać mi na kolana. Spróbowałem przemyć oczy zimną wodą, ale i to nie pomogło. Zasłoniłem okno i z zamkniętymi oczami przeleżałem kilka godzin.

Starzec zapukał do moich drzwi około dziesiątej. Przyniósł poranną kawę. Ujrzawszy mnie leżącego z twarzą w poduszce na łóżku, zmoczył ręcznik i przetarł nim moje powieki. Poczułem ostry ból za uszami, ale strumień łez został opanowany.

– Gdzie byłeś? – zapytał. – Nie wiesz, że poranne słońce jest bardzo ostre? Zwłaszcza gdy spadnie śnieg. Co ci przyszło do głowy, żeby wychodzić z domu w taki dzień!

– Widziałem je. Zdechło osiem, może dziewięć sztuk… nie, na pewno więcej.

– Zdechnie jeszcze więcej. Za każdym razem, kiedy spadnie śnieg.

– Dlaczego?

Odsunąłem ręcznik z twarzy i spojrzałem na starca wyczekującym wzrokiem.

– Są słabe. Zdychają z zimna i głodu. Tak było zawsze.

– Nie można temu zapobiec?

Starzec pokręcił głową. – Żyją tu od tysięcy lat i będą żyły drugie tyle. Zimą wiele z nich ginie, ale na wiosnę rodzą się następne. Nowe życie wypiera stare. Gdyby nie zdychały, nie starczyłoby trawy i liści dla wszystkich.

– Dlaczego nie przeniosą się w jakieś inne miejsce? W lesie liści jest pod dostatkiem, a na południu nie pada śnieg. Co je tu trzyma?

– Nie wiem – odparł. – Ale wydaje mi się, że nie mogą stąd odejść. Należą do Miasta, tak jak ja i ty. A może nie chcą odejść? Albo nie jedzą innych liści niż te, które rosną tutaj?

– Co się dzieje z ich zwłokami?

– Strażnik je pali – powiedział starzec, grzejąc swoje wielkie wysuszone dłonie na filiżance z kawą. – Teraz będzie miał dużo roboty. Najpierw obcina im łby. Gotuje je w wielkim garze i sporządza piękne czaszki. Ciała wywozi do lasu, oblewa olejem rzepakowym i pali.

– A potem napełnia czaszki Starymi Snami i oddaje do biblioteki? – zapytałem, nie otwierając oczu. – Dlaczego? Dlaczego właśnie czaszki?

Starzec nie odpowiedział. Usłyszałem skrzypienie podłogi pod jego stopami. Skrzypienie to powoli oddaliło się od łóżka i zatrzymało koło okna. Cisza trwała jeszcze jakiś czas.

– Dowiesz się, kiedy zrozumiesz, czym są Stare Sny. Nie mogę ci tego powiedzieć. To ty jesteś Czytelnikiem Snów. Ty sam musisz znaleźć odpowiedź.

Wytarłem łzy ręcznikiem i otworzyłem oczy. Przy oknie dostrzegłem zamazaną sylwetkę starca.

– Zimą różne rzeczy nabierają ostrości – ciągnął. – Czy to się komu podoba, czy nie. Śnieg pada, a one umierają. Nikt tego nie może powstrzymać. Po południu zobaczysz szary dym, który uniesie się nad murem. To dym z palonych zwłok. I tak będzie prawie codziennie. Biały śnieg i szary dym.

W czeluści za schowkiem panowała taka sama ciemność, jak za pierwszym razem, chociaż może dlatego, że wiedziałem już co nieco na temat Czarnomroków, zdawało mi się, że była jeszcze głębsza. W takiej zapierającej dech w piersiach ciemności musiała pogrążać się nocą Ziemia, zanim rozproszyły ją światła lamp, neonów i wystaw sklepowych.

Dziewczyna zeszła po drabinie pierwsza. Schodziła szybko, dziarsko człapiąc kaloszami, z aparatem na Czarnomroki w kieszeni peleryny i dużą latarką, przewieszoną skośnie przez ramię. Wkrótce usłyszałem jej głos, stłumiony szumem rzeki: „Droga wolna, możesz schodzić". Po czym ujrzałem w dole żółte światło. Wsadziłem latarkę do kieszeni i zacząłem schodzić. Znów chwila nieuwagi groziła skręceniem karku. Żeby o tym zapomnieć, przez cały czas myślałem o młodej parze z białego skyline'a, słuchającej Duran Duran. Oni o niczym nie wiedzieli. Nie wiedzieli, że schodzę teraz w ciemność z latarką i nożem w kieszeni, jedną ręką podtrzymując rozcięty brzuch. W głowie mieli tylko cyfry na szybkościomierzu, przeczucie lub wspomnienie seksu i nieszkodliwą melodię popularnej piosenki. Oczywiście nie mogłem ich za to winić.