William Wharton: Niezawinione Śmierci

Robiłam, co mogłam, żeby stworzyć tu prawdziwy dom, ale wzdrygałam się, kiedy musiałam wyjrzeć przez okno. Wszystko było takie jałowe. Rozkaprysiłam się mieszkając w Idylwild, a nawet w Venice, szczególnie jednak dlatego, że większą część mojego dzieciństwa spędziłam z rodzicami w Europie. Tam zawsze można było zobaczyć coś ciekawego. Tutaj po prostu nic nie było. Było za to okropnie gorąco. Na ulicach nie było widać żywego ducha.

Wills zaczął chodzić do szkoły, a ja oznajmiłam Danny'emu, że chcę rozwodu. W moim życiu nie było żadnego innego mężczyzny, ale czułam, że wkrótce ktoś taki może się pojawić, a poza tym za wszelką cenę chciałam stamtąd uciec. Danny był załamany całą tą historią. Przegadaliśmy kilka nocy z rzędu, analizując wszystko od nowa. Boże, to było prawdziwe piekło. Kiedy teraz o tym myślę, dochodzę do wniosku, że Danny musiał uważać mnie za zwykłą wariatkę. Być może miał rację.

Tato i mama nie mogli się w tym połapać. Tato wyciągnął mnie kiedyś na spokojną rozmowę, tak jak zawsze, gdy dochodził do wniosku, że sprawy zaczynają mu się wymykać z rąk. W zasadzie nie poruszał tematu mojego małżeństwa, chcąc, żebym sama doszła ze sobą do ładu, ale czasami nie umiał się powstrzymać.

Tak samo zachowywał się wówczas, kiedy zaczęłam palić. I potem, kiedy zaczęłam sypiać z chłopakami. Identycznie było z narkotykami. Mówił po prostu, co myśli, a z jego argumentami trudno było dyskutować.

Kiedy poszło o papierosy, przyszedł do mojego pokoju i najpierw spokojnie zapytał, czy palę. Nawet nie próbowałam kłamać.

Papierosy czuć było ode mnie na odległość, paliłam już wtedy prawie paczkę dziennie, a nauczyciele powiedzieli mamie, że przerwy między lekcjami spędzam w palarni. Tato był całkiem spokojny.

– Posłuchaj, Kate. Rozumiem, że to twoje życie, ale w pewien sposób twoje życie należy także do nas. Poświęciliśmy niesamowicie dużo czasu i wysiłku, troszcząc się o ciebie. Opatrywaliśmy ci odparzoną pupę, robiliśmy płukanie żołądka, kiedy wypiłaś chloradynę, czuwaliśmy przy łóżku, kiedy leżałaś rozpalona gorączką, a lekarze twierdzili, że to choroba Heinego – Medina, uważaliśmy, żebyś nie wpadła pod samochód, pielęgnowaliśmy, kiedy miałaś ospę wietrzną, odrę, świnkę i co tam jeszcze. Karmiliśmy cię witaminami, dbaliśmy, żebyś na czas dostała szczepionki przeciwko wszystkim najgroźniejszym chorobom. Sama wiesz, że do czwartego roku życia nie piłaś innego mleka poza mlekiem twojej matki i kozim mlekiem. Codziennie rano i wieczorem doiłem nasze kozy, żebyś miała to mleko. A teraz naprawdę bardzo się martwimy, ponieważ robisz sobie krzywdę. Wiesz chociaż, dlaczego palisz?

Boże, kiedy tak przemawiał tym swoim okropnym, cichym, ale drżącym z napięcia głosem, trudno było z nim dyskutować.

Obiecałam, że przestanę palić, ale nie przestałam. Wiedział o tym, ale uważał, że zrobił już wszystko, co do niego należało. Taki właśnie był mój tato.

Później, kiedy poszło o seks, powiedział, że jeśli nie chcę złapać jakiejś choroby, to powinnam zawsze upewnić się, czy mój chłopak założył prezerwatywę. Nie byłby jednak sobą, gdyby na tym skończył.

– Posłuchaj, Kate. Seks to jedna z najprzyjemniejszych rzeczy na świecie, tak jak gwiazdka. Ale jeżeli ktoś nie wie, co to wstrzemięźliwość, to tak, jakby codziennie urządzał sobie gwiazdkę. Traci ten dreszczyk oczekiwania na coś niezwykłego.

Próbował mi wytłumaczyć różnicę między romantyczną miłością i seksem. Mówił, że kiedy seks wchodzi drzwiami, romantyczna miłość ucieka przez okno, i takie tam sentymentalne bzdury.

Wtedy nie rozumiałam znaczenia słowa „wstrzemięźliwość”.

Kiedy powtórzyłam kilku znajomym, co mi powiedział, uznali, że to oryginalne i niezwykle zabawne.

A co do narkotyków, to któregoś dnia w naszej budzie wybuchła wielka afera. Oberwało się nawet dzieciom prezesa zarządu i dyrektora szkoły. Podejrzewam, że w palarni czasem było więcej amatorów marychy niż papierosów. To był już początek lat siedemdziesiątych, ale wszyscy próbowaliśmy nadrobić zaległości z lat sześćdziesiątych. Tato znowu kiedyś dopadł mnie w moim pokoju. Pokazał mi małą buteleczkę z jakąś zawartością.

– Przyjrzyj się Kate. Wiesz, co to jest?

Nie czekał jednak na moją odpowiedź.

– To marihuana, jedna z najlepszych. Kolega mi sprzedał.

Wracał do Ameryki i bał się celników. Teraz posłuchaj, Kate. Ta buteleczka zawsze będzie stała na najwyższej półce szafy w mojej sypialni. Jeżeli będziesz chciała, weź sobie trochę, ale pod warunkiem, że będziesz paliła tylko w tym mieszkaniu i bez żadnych koleżanek i kumpli. Francuzi są strasznie cięci na te rzeczy. Jak cię złapią, to ponieważ nie pracuję w żadnej wpływowej firmie, każą nam wyjechać z Francji w ciągu czterdziestu ośmiu godzin.

Bardzo bym nie chciał, żeby tak się stało. Mamie i mnie podoba się tutaj. Musisz myśleć również o nas.

Tato uważał, że marycha, a także inne narkotyki, to próba łatwego zdobycia tego, co inni osiągają ciężką pracą, poprzez twórcze działanie. Był przekonany, że narkotyki – chemicznie – powstrzymują ludzi przed podjęciem tego kolosalnego wysiłku, dzięki któremu żyje się na „haju”, ale bez prochów.

– Widzisz, Kate, kiedy studiowałem sztukę na uniwersytecie w Los Angeles, przeczytałem Drzwi percepcji Huxleya i zrobiło to na mnie ogromne wrażenie. Zgłosiłem się na ochotnika do eksperymentów z LSD 25. Wtedy mówiło się na to „kwas”. Potrzebowali artystów i płacili nam trzydzieści pięć dolarów, żebyśmy byli królikami doświadczalnymi. Zrobiłem to dwa razy. Wstrzyknęli mi to coś w ramię. Po jakichś pięciu minutach zacząłem dziwnie się czuć w ubraniu, jego dotyk wywoływał we mnie silne erotyczne skojarzenia. Bardzo wyraźnie słyszałem buczenie neonówek i zafascynował mnie cień maszyny do pisania, na której sekretarka wystukiwała coś po drugiej stronie pokoju. Zabrali mnie do Muzeum Miejskiego i prosili, żebym opisywał obrazy wiszące na ścianach.

Wydawało mi się, że wszystkie były namalowane fosforyzującymi farbami. Kiedy wracaliśmy na uniwersytet, samochodem jednego z kierowników eksperymentu, zaczął się odlot. Skuliłem się na swoim siedzeniu. Samochody za szybą na przemian rosły i malały.

Wszystko wynikało ze zwykłej zmiany perspektywy, ale mój umysł nie był zdolny do tego rodzaju racjonalizacji. Wróciłem tam jeszcze raz, kiedy namówiono mnie, żebym po zastrzyku sam coś namalował. Byłem pewny, że właśnie tworzę najpiękniejszy obraz, jaki kiedykolwiek namalowano i płakałem ze szczęścia. Kiedy po kilku godzinach doprowadzili mnie do porządku, poszedłem obejrzeć swoje dzieło i okazało się, że na płótnie widnieje tylko wielka bura plama zmieszanych kolorów, słowem, coś, co umiałby namalować niezbyt rozgarnięty przedszkolak. Myślę, Kate, że wtedy czegoś się nauczyłem. Narkotyki powodują, że ta część naszego mózgu, która odpowiada za myślenie, zostaje wyłączona, natomiast uczucia stają się niezwykle intensywne. Umiejętność dokonywania rozróżnień, podejmowania decyzji, rozumienia natury fizycznego świata zostaje mocno osłabiona. I teraz: niewielka to strata, jeśli masz taki sobie, zwyczajny mózg i nie zależy od niego twoja przyszłość. Ale ty, Kate, masz wspaniały mózg i nie mam ochoty patrzeć, jak próbujesz udoskonalić ten cudowny, misterny mechanizm za pomocą gwoździa. Wiesz, Kate, jeszcze przez dwa miesiące od tego eksperymentu nie umiałem wykrzesać w sobie tego entuzjazmu, bez którego nie da się stworzyć naprawdę wartościowego dzieła. Przypominam ci, że słowo „entuzjazm” pochodzi z greki i znaczy „natchniony przez bogów”. Żeby dobrze malować, konieczna jest surowa dyscyplina i całkowite zaangażowanie, a ja wtedy prawie już zapomniałem, jak to się osiąga.