Лукаш Калюга - Вам знаёмае

— Як тут, — кажа, — на…скую вулiцу трапiць?

Празрыста, нахабна свяцiў лiхтар. Ясныя, як там, на экране, вiдаць былi Адаму дзявочыя аблiччы. I падалося яму, што гэту ў хустцы пад бараду бойкую дзяўчыну цi то ён дзе бачыў, цi то на нейкую, яму знаёмую, яна вельмi ж падобна была. Але гэтаму ён i сам не даваў веры. Усе вясковыя, у горад прыехаўшы, крыху падобны адзiн на аднаго.

— Вы ж лiшнi прыпынак праехалi, — тлумачыў ён iм. — Каб злезлi не даязджаючы, шмат блiжэй вам было б.

— От бачыш! А казала: ведаю, завяду, — дакарала бойкая знакамiтую.

Тая нешта была памкнулася сказаць, але бойкая перапынiла:

— Маўчы лепш! — ды прасiла Адама: — Пакажыце, як нам тут прайсцi.

Адам…скую вулiцу ведаў. Меў ён увагу, што свае — вясковыя, i не меў занятку на вечар, дык не то каб паказаць, а на самую…скую вулiцу завесцi iх падрадзiўся. Знайшоў патрэбны iм, на паперцы з дому запiсаны нумар. Якраз насупраць пошты на другi бок вулiцы быў ён.

Пры рабоце коратак дзень. Адам жа ад цямна да цямна працаваць быў прывычан. Яму рана было а чацвёртай гадзiне, далёка да вечара летнiм днём. I назаўтрае, пасля таго кiна, пасля тае стрэчы, нейкая работа рупiла яму. Нарэшце ўспомнiў, што не адпiсаў ён яшчэ лiста Васiлю.

Хацелася прыгадаць iмя тае скудзельнiцы, ды недзе згубiлася, закiнулася ў памяцi — не было яго напашэве. Намагаўся Адам аднавiць яе вобраз, ды дарэмна. Быў добра ў памяцi толькi скупы, пятага нумара лямпы, укручаны Януковых агонь.

Трацяголетняя скудзельнiца непакоiла, але заўважыў Адам, што i тая, учора на трамвайным прыпынку сустрэтая, бойкая вясковая дзяўчына падабаецца яму.

Другi раз стаiўся б, а цяпер амаль не ўвесь лiст быў пра Януковых скудзельнiцу.

Тры разы ступiць ад iнтэрната да паштовае скрынкi. Але што было рабiць Адаму ад чацвёртай гадзiны да далёкага вечара ў такi доўгi летнi дзень?! I Адам пайшоў аж на…скую вулiцу. Там гэтаксама на высокiм паштовым ганку скрынка была.

Не было на…скай вулiцы знакамiтае дзяўчыны, а бойкую Адам у акне ўбачыў. Дзень у горадзе яна пабыла, i ўжо не пад бараду i не пад целяпень, а неяк iначай, кругла хустку завязвала! Гэтак яна харашэйшаю выдавала. Але яшчэ адзiн вясковы звычай мела…ская вулiца: была цiхая, народу мала хадзiла па ёй, дык абы цень матнуўся цi пачула крокi — канечне было ёй ведаць хто там, зiрнуць у акно.

Таму што Адаму не было куды спяшацца, а дзяўчына жвавейшая была, ён i стрэў яе, ад пошты iдучы.

Апошнюю рупясць збыў Адам — паслаў лiст Васiлю. Было ў яго цяпер вольнага часу даволi, i яна тут не на рабоце, а ў гасцях у замужняе сястры была, дык на горадзе цэлы вечар забавiлiся. Вясковае ўспамiналi ўсё.

Расказвала бойкая дзяўчына, як яны, сюды едучы, да яе цёткi па дарозе заязджалi ды як там вечарынка была.

— Цi не ў Паташнi часам? — цiкнула Адаму.

— А няўжо ж дзе?!

— Людва, — толькi цяпер прыгадаў ён iмя Януковых скудзельнiцы. — А я, кажа, — i не пазнаў.

— Чаму ж я цябе адразачку пазнала — толькi з трамвая злез.

I па гэты раз — годзе Адам вiнавацiць той скупы Януковых агонь.

— Што гэта ўчора за дзяўчына была з табою? — пра знакамiтую ён папытаўся.

— З нашай вёскi. На цукерачнай фабрыцы тут. З серады, — яшчэ па-вясковаму, па днях лiчыла Людва, — i я там станаўлюся на работу.

Шчаслiва — пацалункам таго вечара на…скай вулiцы насупраць пошты скончылася ў iх. Традыцыйна, кiнематаграфiчна, але без усякае камедыi.

Жыццё ж такое вясёлае!

Не вельмi пазорная на пагляд Людва. Але не было Адаму лепшай, харашэйшай над яе.

1932 г.