Józef Kraszewski - Rzym za Nerona

Glutinator – ten co zapisane karty (księgę) przykleja do wałka. [przypis redakcyjny]

amanuensis – sekretarz. [przypis redakcyjny]

Ambubaje – fletnistki, występujące publicznie – nie cieszyły się dobrą sławą. [przypis redakcyjny]

peplum – obszerna, wspaniała szata. [przypis redakcyjny]

Incessu patuit dea – Po chodzie znać boginię. [przypis redakcyjny]

Delfiny i jaja – znaki w cyrku. [przypis redakcyjny]

Arenarium – dół, skąd się bierze piasek. [przypis redakcyjny]

Kryptoportyk – sklep podziemny, galerja zamknięta, korytarz. [przypis redakcyjny]

Ksyst (xystum, xystus) – galerja, ganek do przechadzki. [przypis redakcyjny]

populus romanus – lud rzymski. [przypis redakcyjny]

Vomitorium – drzwi w teatrze, przez które lud wchodził z zewnętrznej galerji na stopnie i siedzenia. Tu – drzwi, któremi wypuszczano na arenę walczących w cyrku ludzi i zwierzęta. [przypis redakcyjny]

Bestiarius – gladiator, walczący ze zwierzętami podczas widowisk w cyrku. [przypis redakcyjny]

Cavea – wnętrze, widownia amfiteatru. [przypis redakcyjny]

podium – galerja cyrku lub amfiteatru, celniejsze miejsce, gdzie podczas przedstawień zasiadał Cezar, pretorowie, konsulowie. [przypis redakcyjny]

Gałka złota, bulla aurea – amulet, ozdoba, noszona przez dzieci bogatych Rzymian. [przypis redakcyjny]

Preteksta – toga urzędnika ze szlakiem purpurowym. W strój ten przebierano także młodzież rzymską do lat 17-tu. [przypis redakcyjny]

eques romanus – rycerz rzymski. [przypis redakcyjny]

Histrjon – komedjant. [przypis redakcyjny]

Plagula – zasłona. [przypis redakcyjny]

gineceum – część domu zamieszkana przez niewiasty. [przypis redakcyjny]

Ruta – imię to spotyka się w Katakumbach. [przypis redakcyjny]

vestiarium – komora do przechowywania szat – garderoba. [przypis redakcyjny]

ksenodochos – właściciel gospody. [przypis redakcyjny]

Agora – miejsce zebrań ludowych w Atenach. [przypis redakcyjny]

archontowie – najwyżsi urzędnicy w Atenach. [przypis redakcyjny]

Areopag – najwyższa rada w Atenach. [przypis redakcyjny]

Logomachja – walka na słowa. [przypis redakcyjny]

Bóg nieznany – takiemu bogowi ( Ignoto deo ), nieznanemu, lecz pomimo to czczonemu, wystawiono ołtarz w Atenach. „Co tedy, nie znając, chwalicie, to ja wam opowiadam”, rzekł Ateńczykom św. Paweł (por. Dzieje Apostolskie XVII, 23). [przypis redakcyjny]

Demiurgos – twórca świata. [przypis redakcyjny]

teogonja – nauka o bogach. [przypis redakcyjny]

psyche – dusza. [przypis redakcyjny]

Lacernula – płaszcz bez rękawów, opończa. [przypis redakcyjny]

Lacerna – por. lacernula. [przypis redakcyjny]

Automedon – woźnica Achillesa. Imię to stało się rzeczownikiem pospolitym i znaczy tyle, co woźnica [tu mowa o Neronie]. [przypis redakcyjny]

Cena – uczta. Tertia cena – trzecie danie. [przypis redakcyjny]

Damasipp – z Juvenalis. [przypis autorski]

ostiarius – odźwierny. [przypis redakcyjny]

prothyrum – miejsce zagrodzone przed bramą domu rzymskiego. [przypis redakcyjny]

atrium – salon, miejsce przyjęć. [przypis redakcyjny]

tablinum – pracownia i gabinet pana domu. [przypis redakcyjny]

Perystyl – poza tablinum, podwórzec, otoczony portykami (podcieniami). [przypis redakcyjny]