Мілаш Мацоўрак - Мах і Шэбестава вандруюць па свеце

Усё цела чараўніка было пакрыта нейкімі ўзорамі, нібыта яго абмалявалі спрэеры, быў ён высокі, тоўсты і дужа ганарысты, уяўляў, быццам ён найвялікшы чараўнік ва ўсёй Афрыцы, а калі пачуў, што нейкія двое дзяцей лезуць у ягоны гарод, адразу ж раззлаваўся і загадаў іх паклікаць; ён выйшаў са сваёй хаціны, сеў на скрыню з-пад кока-колы, выцягнуў з носа чарадзейную палачку і сказаў: «Дык вось, смаркачы, глядзіце, што можа вялікі чараўнік», — ён нешта замармытаў, махнуў палачкай і ў тое імгненне ні села ні пала пайшоў дождж, што ў такой гарачыні было досыць прыемна, але ж чараўнік махнуў палачкай зноў, і дажджу як не было, а гэты тоўсты задавака засмяяўся: «Што, не чакалі?.. а цяпер вы», — і Шэбестава прамармытала нешта ў слухаўку, Мах махнуў рукой і ў тое імгненне пайшоў снег; вяскоўцы, якія стаялі вакол, завішчалі, бо ніколі ў жыцці нічога падобнага не бачылі, а чараўнік, зразумеўшы, што лік адзін нуль на карысць гэтых дваіх самазванцаў, зноў раздражнёна замармытаў, махнуў палачкай і ператварыў курыцу ў казу, а Шэбестава таксама нешта хуценька прамармытала, Мах зноўку махнуў рукой, і тая каза ператварылася ў белага мядзведзя; людзі завішчалі як ашалелыя, бо пра такога звера чуць не чулі, пасля чаго чараўнік страшэнна разгневаўся, вырваў у Шэбеставай слухаўку, нешта ў яе прамармытаў, і Мах з Шэбеставай раптоўна ператварыліся ў двух чорных афрыканскіх буйвалаў; чараўнік выгнаў іх за вёску, а калі яны зніклі з вачэй, засунуў сабе слухаўку ў нос, палачку выкінуў, а Тумбу сказаў: «Больш мне сюды нікога не прыводзь, інакш схопіш па карку».

А Мах з Шэбеставай ішлі па дарозе, цяжка перастаўляючы ногі, бо кожны з іх важыў не менш за тры цэнтнеры, а каб пагаварыць, ім даводзілася мычаць, і калі яны гэтак ішлі да маленькага азярца за вёскай, Шэбестава мычала сумным голасам: «Ну мы й папаліся, Мах, цяпер нам да смерці не выбрацца з Афрыкі, рэч вядомая — нам канец, цяпер ужо нас ніхто не зможа выратаваць, нават дзядзечка Карал, ён нас проста не зразумее», — а Мах у адказ прамычаў: «Шэбестава, не ный, што за паніка, вось пабачыш: усё ўладкуецца, глядзі, мы ўжо прыйшлі», — і сапраўды, перад імі было невялікае азярцо, дзе быў толькі адзін бусел; як можна было меркаваць, гэта быў дзядзечка Карал, ён стаяў на адной назе, і калі яны да яго падышлі, Мах раптам пачаў мычаць: два працяглыя му і адно кароткае, затым тры кароткія і адно працяглае, і гэтак далей, карацей кажучы, ён мычаў на азбуцы Морзэ, а дзядзька Карал пачаў ляскаць дзюбай, чатыры кароткія шчаўчкі і два доўгія, так яны на азбуцы Морзэ перамаўляліся, а Шэбестава, якая азбукі Морзэ не ведала, магла хіба што маўчаць, і гэта яе нямала злавала, бо яна не разумела, пра што гаворка, а між тым Мах расказаў дзядзечку пра спартовы самалёт і пра тое, як яны з Шэбеставай засталіся без слухаўкі, пасля чаго дзядзька Карал заляскаў дзюбай, каб яны нікуды не хадзілі, што ён праз хвілінку вернецца, а тады ўзняўся ў паветра і паляцеў, а Шэбестава раздражнёна замычала: «Што такое, гэты твой дзядзька паляцеў дадому, а нас тут кінуў на волю лёсу», — а Мах замычаў: «Шэбестава, не панікуй, пачакай і ўсё ўбачыш», — пасля чаго пайшоў пасвіцца, бо быў галодны.

А дзядзька Карал тым часам ляціць у тую мурынскую вёску, апускаецца на зямлю перад самай хацінай чараўніка і пачынае ляскаць дзюбай, чараўнік праз дзверы бачыць бусла і думае: «Гэты птах паводзіць сябе неяк дзіўна, нібыта ад мяне нечага хоча», — ён выходзіць на двор, бусел падыходзіць да яго бліжэй і ляскае дзюбай перад самым ягоным носам — два працяглыя шчаўчкі і адзін кароткі, а чараўніку і няўцям, што бусел на азбуцы Морзэ гаворыць у самую слухаўку, у чарадзейную слухаўку, якая разумее ўсе чалавечыя і ўсе звярыныя мовы, і азбуку Морзэ, вядома ж, таксама; і так слухаўка выслухоўвае пажаданне дзядзечкі Карла, а затым гэтае пажаданне неадкладна выконвае і чараўнік ператвараецца ў конаўку з вялікай ручкай, праз якую прасунута слухаўка, дзядзька тую слухаўку бярэ ў дзюбу і ляціць з ёю прэч, а вяскоўцы, якія ўсё гэта бачаць, пачынаюць вішчаць так дзіка, як яшчэ ніколі ў жыцці не вішчалі.

А далей усё ішло як па масле, ні з кім больш нічога благога не здарылася, хіба што цётачка Маня страшэнна спалохалася, калі абірала слівы, і ў садзе — быццам з неба спалі — з'явіліся дзядзька Карал, Мах і Шэбестава; дзядзька хацеў хутчэй пабачыць свой новы самалёт, і калі цётачка адчыніла дрывотню, стары ледзь не ашалеў ад радасці; самалёт быў зусім маленькі і ўвесь серабрысты, і дзядзечка адразу ж пачаў да ўсіх чапляцца з прапановамі пакатаць, але Мах з Шэбеставай ветліва падзякавалі і сказалі, што калі-небудзь іншым разам, бо зараз яны спяшаюцца дадому на вячэру, а па дарозе дамоў яны згадалі пра ганарыстага чараўніка, які ператварыўся ў конаўку з вялікай ручкай, і папрасілі слухаўку вярнуць яму людское аблічча, а слухаўка сказала: «Без праблемаў», — і нават іх пахваліла, што яны пра таго чалавека не забылі, хоць ён да іх паставіўся не вельмі прыгожа.