Графiня Сэгюр - Зачараваная хатка

Жыла сабе аднойчы бедная жанчына. Муж у яе памёр, і засталася яна адна з маленькім сыночкам, якога звалі Анры. Сына яна вельмі любіла, дый было за што: Анры быў прыгожы хлопчык, і хоць яму не было і сямі гадоў, ён ва ўсім дапамагаў сваёй маці. Пакуль яна краіла ды шыла ці хадзіла на базар гандляваць, Анры падмятаў, мыў падлогу ў хаце, гатаваў ежу ці працаваў у гародзе і маленькім садочку, а потым браўся цыраваць адзенне, рамантаваць матчыны чаравікі ці рабіў лавы, столікі і ўсё, на што толькі быў здольны. Хатка, у якой яны жылі, стаяла за вёскай, і з яе вокнаў было відаць высокую гару, такую высокую, што ніхто і ніколі не мог дабрацца да яе вяршыні. Гару агінала вірная рака, а за ракой узвышаліся стромыя скалы і чарнелі бяздонныя прорвы.

Сын і маці жылі ў ладзе ды згодзе, але аднойчы бедная кабета моцна захварэла. Знаёмых лекараў у іх не было, дый нават каб і былі, ім усё роўна не было б чым заплаціць. А сам Анры не ведаў, чым дапамагчы сваёй маці. Калі ёй хацелася піць, ён мог даць ёй толькі вады: нічога іншага ў хаце не было. Дзень і ноч ён не адыходзіў ад матчынага ложка. А калі маці засынала, глядзеў на яе і плакаў. Дзень пры дні хвароба мацнела, і ўрэшце бедная кабета зусім сабралася паміраць — яна не магла ні гаварыць, ні есці і нават не пазнавала Анры, які, стоячы на каленях каля яе ложка, заліваўся гаручымі слязьмі. І тады хлопчык крыкнуў у роспачы:

— О Добрая фея! Дапамажыце мне, уратуйце маю бедную маму!

Толькі ён прамовіў гэтыя словы, як акно раптам адчынілася і ў хаце ўзнікла прыгожая жанчына.

— Што вам трэба, маленькі мой сябра? — спыталася яна ласкавым голасам. — Вы клікалі мяне, і вось я тут.

— Пані! — сказаў Анры, кідаючыся на калені і ўмольна сціскаючы рукі. — Калі вы Добрая фея, уратуйце маю бедную маму, іначай яна памрэ, і я застануся адзін.

Чараўніца ласкава зірнула на хлопчыка і моўчкі падышла да ложка, на якім ляжала яго маці. Яна ўважліва агледзела кабету і, дзьмухнуўшы ёй у твар, сказала:

— На жаль, мілае дзіця, мае чары не могуць вылечыць тваю маці. Зрабіць гэта можаш толькі ты сам. Але дзеля гэтага табе трэба быць смелым і пайсці туды, куды я скажу.

— Я згодзен, пані. Скажыце, куды трэба ісці, я ўсё зраблю дзеля сваёй мамы.

— Табе трэба здабыць кветку жыцця. І расце яна на вяршыні гары, якую ты бачыш з акна сваёй хаткі, — прамовіла Чараўніца. — Калі ты здабудзеш кветку і напоіш яе сокам маці, яна адразу ачуняе і будзе зноўку здаровая.

— Я гатовы зараз жа пайсці на пошукі кветкі, пані. Але пакуль я буду яе шукаць, хто будзе даглядаць за маёй маці? Дый яна, напэўна, памрэ раней, чым я паспею вярнуцца.

І хлопчык заплакаў яшчэ мацней.

— Не хвалюйся, беднае дзіцятка, — адказала Добрая фея. — Пакуль ты будзеш шукаць кветку, з тваёй маці нічога не здарыцца. Яна застанецца такая ж, як і цяпер. Але ведай: да таго, як ты знойдзеш кветку, цябе будуць чакаць вялікія выпрабаванні і небяспека. І каб здабыць яе, табе трэба быць вельмі настойлівым і смелым.

— Мне нічога не страшна, пані, — сказаў Анры. — Смеласці ў мяне хопіць. Але скажыце, як мне пазнаць гэтую кветку, бо іх так многа на гэтай гары.

— Калі ты дойдзеш да вяршыні, — адказала Чараўніца, — пакліч доктара, які ахоўвае чарадзейны сад. Ты скажаш яму, што гэта я паслала цябе, і тады ён дасць табе кветку.

Анры падзякаваў чараўніцы, пацалаваў на развітанне хворую маці і, паклаўшы ў кішэню кавалак хлеба, рушыў да гары.

Добрая фея ласкава зірнула ўслед адважнаму хлопчыку, які, хоць яму не было і сямі гадоў, не пабаяўся адзін пайсці на такую небяспечную гару. А гара была сапраўды небяспечная, бо ўсе, хто спрабаваў дайсці да яе вяршыні, немаведама куды знікалі ці гінулі.

Анры рашуча ішоў да гары, але аказалася, яна зусім не так блізка, як гэта здавалася. І замест таго, каб дабрацца да гары за паўгадзіны, яму давялося ісці цэлы дзень.

Калі ён прайшоў ужо амаль трэцюю частку дарогі, ён раптам убачыў Крумкача, які трапіў у пастаўленую нейкім дрэнным хлопчыкам пастку. Бедны Крумкач марна стараўся вызваліцца, увесь час тузаючы пятлю, але пятля толькі яшчэ мацней і балючай сціскала яму лапу. Убачыўшы гэта, Анры жвава падбег да Крумкача, перарэзаў вяроўку і вызваліў небараку. Крумкач узмахнуў крыламі, узляцеў у паветра і крыкнуў:

— Дзякуй табе, слаўны хлопчык, я таксама табе прыдамся!

Анры вельмі здзівіла, што Крумкач размаўляе па-чалавечы, але доўга думаць пра гэта часу ў яго не было, і ён рушыў далей.