— Як вы спынілі кроў? Зрэшты, неістотна. Насілкі сюды.
Вакол нас стаялі ўжо не вучні — настаўнікі. І дырэктарка, Рэгіна Казіміраўна. Твар яе быў падобны на паверхню каменя — шэры і нежывы. Яна перахапіла мой позірк, кіўнула, я зразумеў і адышоў убок, чакаючы яе.
— Ты ўсё сам бачыў, Вяргейчык?
— Усё. На маіх вачах. Даруйце, не паспеў. Хоць усё было так. так замаруджана.
Хлопчыка на насілках ужо выносілі са школы.
— Прабач, калі ласка. тут зараз прыбяруць. Ты можаш затрымацца на колькі хвілін?
— Калі трэба.
— То памый рукі і ідзі да майго кабінета.
Я кіўнуў.
Ужо тэхнічка прынесла вядро з вадой, ад месца здарэння адышліся, даючы прыбрацца. Дырэктарка размаўляла з Ядвісяй, азіраючыся на мяне. Уладзя падышоў, несучы куртку Ядвісі і яе заплечнік. Мая куртка вісела сіратой у пустым гардэробе. Ядвіся адышлася ад дырэктаркі, падышла. Уладзя паспеў забраць маю куртку і заплечнік і так пайшоў за намі да рукамыйніка — несучы нашы транты. Мы не размаўлялі, вымылі рукі, Ядвіся апранула куртку, пачакала, пакуль апрануся я.
— Хадзем? Дзякуй, Уладзя!
— Хадзем. А Настачка дзе? — спытаў я сябра.
— Стаіць ля выхаду.
— То бяжы, дзякуй. Пачакай хвіліну. Юрася бачыў?
Ядвіся прыпынілася, але не азіралася — яна таксама хацела пачуць адказ.
— Навошта ён табе? — скрывіўся Уладзя.
— Ды. таксама дзякуй сказаць.
— Ён уцёк адразу. Як пачуў, што Ядвіся. шэпча, дык і выскачыў за дзверы. Ён жа рэаліст.
— Я не шаптала, Уладзя, — павярнулася Ядвіся. — Гэта называецца замова на кроў.
Дырэктарка чакала нас.
— Прабачце, калі ласка, але ж заўтра, ды ўжо сёння мне адказваць. Такое здарэнне. я прашу вас расказаць. Каб ведаць з першых вуснаў, як і што было. І прабачце, калі можна. пісьмова.
Мяне перасмыкнула.
Рэгіна Казіміраўна пабачыла, як змяніўся мой твар. Я паглядзеў на яе, у яе вочы. і яна раптам нібы зменшылася ростам, ператварылася з дырэктаркі ў напужаную цётку. нечыю маці. Для якой той вучань — яе родны сын.
— Давайце паперу. А што Ядвісі пісаць, я яе клікнуў, калі шкло было на падлозе.
— Вы аказвалі першую дапамогу. Спынілі кроў. Божа, мне страшна ўявіць, чым усё магло скончыцца, — раптам прыпынілася дырэктарка ад сваёй жа думкі. — Вечар, ніводнага мужчынынастаўніка, медпункт зачынены, жанчыны. разгубіліся, хто б знайшоў, дзе якую вену ціснуць.
Мы прыселі да стала, я напісаў хутка, у некалькі сказаў: хлопчык узмахнуў заплечнікам, не разлічыў размах, заплечнік яго пацягнуў на вітрыну, удар, аскепкі, кроў, клікнуў Ядвісю.
У дзверы пастукалі, яны прыадчыніліся, Рэгіна Казіміраўна запрасіла:
— Заходзьце, Наталля Іванаўна.
Завуч зайшла, прыпынілася ля дырэктаркі, і яны разам глядзелі на нас з Ядвісяй, як мы пішам.
— Ядвіся, ты прадыктуеш тэкст замовы, ці мне проста напісаць: «А мая аднакласніца Ядзвіга Лелька прачытала замову і спыніла кроў.»?
Яна адклала ручку ўбок, зірнула і нечакана ўсміхнулася прыязна і амаль весела.
— А так і напішам, і з тэкстам замовы! А, Рэгіна Казіміраўна? — звярнулася яна да дырэктаркі.
Тая разгубілася. А што ёй было казаць? Што кроў з такога парэзу насамрэч спынілася сама? Ці
Ядвіся нічога не нашэптвала?
— Дзеці. — загаварыла Наталля Іванаўна. — Я ўсё чула, Ядзя. І ўсё бачыла. І яшчэ штосьці ведаю. Але. вы мусіце разумець. Гэтыя паперы тут не застануцца.
— Тады пішы, — скамандавала мне Ядвіся. — «Удваіх з аднакласніцай мы пераціснулі вены і артэрыі на назе хлопчыка, каб спыніць кроў да прыезду «хуткай дапамогі». Так? — запытальна ўзняла яна вочы на Рэгіну Казіміраўну.
— Так, Ядзечка, так, — з палёгкай заківала тая.
У вестыбюлі вахцёрка, невялікага росту, паўнаватая, круглявая цётка сталага веку схапіла плюшавага сабаку Ядвісі і трымала перад сабой, каб, крый Божа, мы на яго не забыліся, заўсміхалася:
— От, дзевачка мая, бяры свайго падаруначка, бяры.
Сабаку ўзяў я.
Мы ішлі моўчкі. З ніадкуль сыпаўся невялікі снег, тратуар наперадзе быў без адзінага чорнага лапіка следу. Я азірнуўся: за намі ніхто не ішоў, ланцужок нашых слядоў губляўся ўдалечыні.
— Я ведаю, хто твой бацька, Яся, — роўным голасам сказаў я і адчуў, што скочыў у прорву.
Яна рэзка спынілася, як спалохалася нечага наперадзе, павярнулася, зірнула ў твар.
— Што?
— Я знайшоў твайго бацьку, — зрабіў я яшчэ адзін скачок, захлынаючыся жахлівым адчуваннем падзення, ад якога замірала сэрца, але вар'яцкае жаданне падаць было няўмольным, і я дадаў яшчэ: — Я сустракаўся з ім.
Читать дальше