Редьярд Киплинг - Казкi (на белорусском языке)

Мiж тым Незнаёмы (хоць ён i быў цяварац) вельмi моцна ўзлаваўся на дамаў. Яны панабiвалi яму ў валасы камякоў гразi, яны правалаклi яго па вострых камянях, шасцёра з iх доўга сядзелi на iм; яны бiлi i малацiлi яго так, што ён ледзьве дыхаў, i хоць iхняя мова была яму незразумелая, няцяжка было здагадацца, што яны лаюць яго сама брыдкай лаянкай. I ўсё-такi ён не сказаў нiводнага слова, а калi сабралася цегумайскае племя, ён павёў гэтых людзей да ракi Вагай, i там яны ўбачылi Тафi. Яна сядзела i пляла вянок са стакротак, а бацька яе Цегумай цэлiўся дзiдай, якую яму ўжо ўдалося адрамантаваць, у невялiкага карпа, што плыў у рацэ.

- Хутка ж ты вярнуўся! - усклiкнула Тафi. - Але чаму ты прывёў з сабою гэтулькi народу? Татачка, вось мой сюрпрыз. Праўда, ты здзiўлены?

- Вельмi, - сказаў Цегумай. - Але ўсё маё сённяшняе паляванне прапала. Чаго, чаго, растлумач мне, збеглася сюды ўсё наша слаўнае племя?

I сапраўды, усё племя было тут. Наперадзе крочыла Цешумай Тэвiндра з усiмi сваiмi суседкамi. Яны моцна трымалi Незнаёмага, валасы якога былi густа запэцканы граззю (хоць ён i быў цява рац). За iмi iшоў галоўны правадыр са сваiм намеснiкам, потым мiнiстры i памочнiкi правадыра (узброеныя да самых зубоў), гетманы, сотнiкi, негусы, ваяводы са сваiмi тылавымi атрадамi (таксама ўзброеныя да зубоў). А за iмi бегла ўсё племя з такiм страшэнным лямантам, якi распудзiў усю рыбу ў рацэ на дваццаць кiламетраў - не менш.

Гэта вельмi раззлавала Цегумая, i ён аблаяў усiх, хто прыбег да ракi, сама непрыстойнымi дагiстарычнымi словамi.

Тут Цешумай Тэвiндра падбегла да Тафi i давай цалаваць яе, абдымаць ды песцiць. Але галоўны правадыр цегумайскага племенi схапiў Цегумая за пёры, што тырчалi ў яго ў валасах, i затрос яго з шалёнай лютасцю.

- Гавары! Гавары! Гавары! - закрычала ўсё цегумайскае племя.

- Што за лухта! - сказаў Цегумай. - Пакiньце мае пёры ў спакоi. I чаму гэта так: варта чалавеку зламаць на паляваннi дзiду, як на яго адразу накiдваецца ўсё племя i пачынае дубасiць! I хто вам даў права лезцi не ў свае справы?

- А ты так i не прынёс татаву чорную дзiду! - сказала Тафi. - I што гэта вы робiце з маiм мiлым Незнаёмым?

То два чалавекi, то тры, а то i цэлы дзесятак падбягалi да Незнаёмага i бiлi яго, так што ў таго ўрэшце вочы на лоб палезлi. Ён не мог i слова вымавiць i моўчкi паказваў на Тафi.

- Дарагi мой, а дзе ж лiхадзеi, што праткнулi цябе вострымi дзiдамi? спытала Цешумай.

- Нiякiх тут не было лiхадзеяў! - адказаў Цегумай. - Адзiны чалавек, каго я сёння бачыў, вунь той няшчасны, якога вы б'яце зараз. Цi не звар'яцела ты, о цегумайскае племя?

- Ён прынёс нам страшную карцiнку, - адказаў галоўны правадыр. - На карцiнцы ты ўвесь з галавы да пят утыканы дзiдамi.

Тут загаварыла Тафi:

- М... м... м... Шчыра кажучы... гэта я дала яму карцiнку...

Ёй было дужа няёмка.

- Ты?! - закрычала ўсё цегумайскае племя. Дзяўчынка-якой-трэба-як-след-надаваць-плескачоў-за-тое-што-яна-такая-гарэзн

iца?! Ты?!

- Тафi, любенькая! Баюся, нам з табою зараз давядзецца даволi крута... прамовiў Цегумай i абняў яе, i таму яна адразу перастала баяцца ворагаў.

- Гавары! Гавары! Гавары! - сказаў галоўны правадыр цегумайскага племенi i заскакаў на адной назе.

- Я хацела, каб Незнаёмы прынёс сюды татаву дзiду, от я i намалявала дзiду, - растлумачыла Тафi. - Яна адна, але я намалявала яе тры разы, каб Незнаёмы не забыўся пра яе. А калi выйшла так, быццам яна пратыкае тату спiну, дык гэта ўсё таму, што кавалачак бяросты вельмi маленькi i на iм не хапае месца. А тыя фiгуркi, якiя мама называе лiхадзеямi, гэта проста мае бабры. Я намалявала iх таму, што трэба ж было паказаць Незнаёмаму, што ён павiнен пайсцi па балоце! I я намалявала маму каля ўвахода ў пячору. Яна стаiць i ўсмiхаецца Незнаёмаму, бо ён гэтакi мiлы i добры. А вы... дурнейшых за вас няма на ўсiм свеце! ён жа мiлы i добры, навошта ж вы выпэцкалi яму галаву граззю? Памыйце яго зараз жа!

Пасля гэтага ўсе вельмi доўга маўчалi. Нiхто не вымавiў нi слова. Нарэшце галоўны правадыр засмяяўся. Потым засмяяўся Незнаёмы (а ён быў, як ты ведаеш, цяварац); потым засмяяўся Цегумай, ды так моцна смяяўся, што не мог устаяць на нагах; потым засмяялася ўсё цегумайскае племя, яно смяялася доўга i гучна.

Потым галоўны правадыр цегумайскага племенi пракрычаў, прагаварыў i праспяваў:

- О, Дзяўчынка-якой-трэба-як-след-надаваць-плескачоў-за-тое-што-ты-такая-гарэзнi

ца, ты зрабiла вялiкае адкрыццё!

- Нiякага адкрыцця я не хацела рабiць, - адказала Тафi. - Я проста хацела, каб сюды прынеслi татаву чорную дзiду.

- Усё адно! Гэта - вялiкае адкрыццё, i прыйдзе дзень, калi людзi назавуць яго ўменнем пiсаць. Пакуль што замест пiсем мы будзем пасылаць адзiн аднаму карцiнкi, а ў карцiнках - вы самi гэта бачылi - не заўсёды можна разабрацца, што да чаго. Iншы раз выходзiць сама дзiкая блытанiна. Але прыйдзе час, о дзiця цегумайскага племенi, калi мы прыдумаем лiтары i навучымся з дапамогай лiтараў чытаць i пiсаць - i тады ў нас ужо не будзе памылак. I няхай дагiстарычныя дамы змыюць гразь з галавы Незнаёмага.