Хамидулла Абдуллаев - ЭЗОП

***

Бойлик жамият ривожига энг катта таъсир ўтказувчи муъжиза бўлиб, жуда кўплаб шодликлар келтириши билан биргаликда, жабру-ситамлар ва зўравонлик каби касофатларнинг ҳам сабабчисидир.

–

Милейка жонгинам мен келдим – деди кўтарингки рух билан хонадонига кириб келган Дродо – Келганимдан хурсандмисан?

–

Агарда мен айтган барча илтимосларимни бажариб келган бўлсанг хурсанд бўламан, борди-ю …

–

Борди-ю … эсимдан чиққан бўлса жахл қиласан, шундайми?

–

Шундай, сен азалдан топқирсан.

–

Агарда барча илтимосларингни бажариб келган бўлсамчи?

–

Унда мукофот бераман.

–

Яхши у холда мукофот беришга тайёрланабер

–

Аввал қилган ишларингни айтиб бер.

–

Сен аввал қандай мукофот беришингни айт.

–

Содда бўлмай қолғуре…й, ҳар сафаргидек битта хохишингни қондиришда.

–

Нега йўқса кўзларингни сузмаяпсан – деди Дродо хохохлаб кулар экан.

–

Чунки сен кўзларимни сузишга ярашадиган қилиқлар қилмаяпсан – деди у ишвали қараш қилиб – умуман олганда сен беуқув эркаксан, файласуфман деб валдирашларинг ҳам менга унчалик ёқмайди. Аёлларга файласуф эмас ёқимли эркак керак.

–

Сен мени хафа қилдинг Милейка, мен файласуфлигим билан фахрланаман, ўртамиздаги севгини поймол қилма.

–

Агар чинакам файласуф бўламан десанг, аёлларнинг қалбини титратаол, уларга сенинг ақлинг эмас эркаклик махоратинг керак.

–

Нима, у менда йўқми?

–

Хушёрлигингда-ку анча баъманисан, аммо тўйиб шароб ичиб олганингда барчасини чилпарчин қиласан, расвосини чиқарасан.

–

Бу хатоларимни тузатишга харакат қиламан.

–

Гапларингга ишониш қийин, майли сени бугун хурсанд қилишга харакат қиламан, менга нималар олиб келдинг?

–

Деярли барча айтганларингни унутмадим, кийим-кечаклар, тақинчоқлар, хархил ширинликлар ва хоказо.

–

Энг мухим илтимосимни унутибсанг-ку.

–

Йўқ, ҳеч нарсани унутганим йўқ.

–

Менинг хизматларимни бажариб юрувчи қул сотиб ол деган эдим, нахотки унутган бўлсанг.

–

Жонгинам сенинг илтимосингни унутиб бўладими.

–

Қани харид қилган қулинг.

–

Хозир – деди Дродо жилмайиб чапак чолар экан.

–

Лаббай хужайин – деди югуриб кирган оқсоч хотин.

–

Сандра йўлакда турган қулни буёққа бошлаб кир.

–

Хўп бўлади.

***

–

Вой, вой – деди Милейка кириб келган қулни кула-кула томоша қилар экан – Шуми, олиб келган матоҳинг.

–

Сен хулоса чиқаришга ошиқма – деди Дродо, Эзоп томонга ишора қилиб, – кўриниши беўхшов бўлса ҳам ўзи бир хазина,

–

Бундай хазинани бошимга ураманми, кўринглар нима дейишади.

–

Аввал у билан сўзлашиб кўргин, кейин ўзинг билиб оласан.

–

Мен таниш билишларимга кўз-кўз қиладиган чиройли йигит олиб келгин деган эдим, сен бўлсанг бир махлуқни етаклаб келибсан.

–

Бекам – деди Эзоп мулойимгина жилмайиб – аввал танишиб олсак, сўнгра биттагина масал айтиб берсам нима дейдилар.

–

Яхшиси бу башаранг билан менга кўринмасан бўлар эди.

–

Менинг кўринишим хуник холос, бировларга ўхшаб қалбим сасиган эмас.

–

Буни дарров хузуримдан йўқот Дродо – деди ярим бақириб Милейка – йўқса бу ердан қочиб кетаман.

–

Бироз шошилмасангчи.

–

Йўқ, мени аврашга уринма, сенга мен чиройли, сочлари қўнғироқ, қоматлари келишган қул олиб кел деган эдим-ку.

–

Шошилманг бекам – деди Эзоп ёқимли товуш билан – Биз қуллар учун қаерда хизмат қилсак ҳам барибир захматли, хамма ерда хўрлик ва хақоратларга уўмилиб яшаймиз.

–

Нима демоқчисан?

–

Мени сотиб юборишан осони йўқ, лекин мен каби садоқатли қул топиш амри маҳол.

–

Хўш, гапир нима демоқчисан?

–

Тулки умрида шерни кўрмаган экан, кунларнинг бирида у билан юзма-юз келиб қолибди. Шерни биринчи бор кўргани учун чунонам қўрқибдики, оёқ қўлларидан жон чиқиб кетаёзипди. Иккинчи маротаба кўрганда унчалик қўрқмабди, учинчи маротаба кўрганда унга пешвоз чиқибди, бора-бора улар бемалол сўхбатлашадиган бўлиб қолибдилар. Қиссадан хисса шуки биз гўзал хотинларнинг хуснига қандоқ кўниккан бўлсак, бадбашаралар улар ҳам кўникиб кетишади.