Олжас Сүлейменов - Қыш кітап

Жыр моншағы от құшағын жая ма,
Құмарлықтан бас тарта алман саяда.
Сыңғырлайды ұйқастардың шашбауы,
Бізге неге жолықпасқа маяда.

Құштарлықтың бұқасы ғой
Есіме
Сені салған,
Бақтағы гүл – несібе,
Майлы сүтін аямайды кокостар,
Жолай алар емеспін мен төсіңе.

Шамхат кетті ұятына сүйеніп,
Екі көзі – сырдың екі тиегі:
Жанып тұрған екі үлкен шар,
Кірпіктер –
Соны құшқан қоңыздардай киелі.

Қара жерге тиер-тимес өкшесі!
(Басқалар да солай басып өтсеші!)
Бұлт-бұлт етіп
Бір-екі пұт алтындай
Көздің құртын оятады бөксесі.

Отқа сенген кездерде бір қысталаң,
Бейшара құл,
Есекпен бір қыстаған
Терлегенде
Ыстық суға жуғандай
Бұрымдарды уыстап бір ұстаған.

Жатқан кезде сипап оның сауырын
Өңешіне көз жүгіртіп,
Бауырым,
Қараңғыда көре білген
Арудың
Қуанышты бүлкілдеген бауырын,

Ажал оғы қадалғанда төсіне
Үн шығармай –
Төзім емей осы не?! –
Қайтарғыш ер,
Тойтарғыш қыз –
Тайпасын
Түгелімен түсірген тез есіне

Қаһарман құл,
Білем саған жақпасын:
«Келгенде олар кекжеңдетіп ат басын,
Ару ерді қоздырып бір
Нəпсінің
Айқара ашып тастағанын қақпасын».

Бұл Ішбақа бір саспаған майданда
Ерді аруға,
Моп-момақан қойдан да.
Бір аттаған екі аттайды, əрине,
Тоқта, батыр,
Тоқта, батыр, ойлан да!

Жоқ, болмады.
Үшінші рет аттады.
Төртінші рет,
Бесінші рет…
Қап! Тағы!
Сегізінші қадамын ел айтады
Ең бірінші қадамы деп бақтағы.

Митыңдаған есекке көз салдың ба?
Салған жоқсың,
Салған болсаң, қал мұнда.
Тұрады ылғи арындаған арғымақ
Жалынды ердің жанарының алдында.

Бұйрық беріп арғымаққа тақыммен,
Құйғытқанға не жетеді!!!
Қатынмен…
Бұл өмірде асқан сұмдық жоқ енді
Мына жайтқа куə болған сəтіңнен!

Келеді ол аттай тұсау салынған.
Қорамсағы,
Дулығасы алынған
Өзіне-өзі разы емес,
Қасқырдай
Қошқардан бір тұсақ сұрап жалынған.

Барады ару айы туған оңынан
Жұпар шашып бұрымынан,
Қолынан.
Сүмірейіп келеді еріп батырың
Сайгүліксіз
Жезөкшенің соңынан…

«Ішқозылар, еңселі де иықты,
Мен олардан найза бойы биікпін!
Жүрмеңіздер жауға тұқым қалдырып,
Өз ұрпағың кетер онда қаңғырып!»
Хан қыздарын қызықтаса ол аймалап,
Батыр скиф қаптар еді айнала!
Ол өзі де біраз тірі жүрер-ді,
Қаһарлы да, қайратты да, жігерлі,
Мұндай сөзге елтімеді ол бірақ,
Өлген артық жүргеннен де болбырап!
Шамырқанып, ұстарасын үшкіріп,
Тастады тез өзін өзі піштіріп!
Қалды сақтап ол осылай тайпасын,
Ал сен, ханым, басқа əңгіме айтасың!
Сен дайынсың абыройыңды ашуға,
Тірлік үшін ұрығыңды шашуға!

Сөйтіп Ішқұз тайпасының көсемі
Ер боп шықпай,
Ез боп шықты деседі.
Шамхат бұрын
Пұтханада болыпты
Абыздардың тулағы мен төсегі.

Қиқулатып келгенше ерлер көптеген