КАДЫР АБАКИРОВ - Алтын сандыктагы ырлар

ТЕМИР – КАНАТ ТУУЛГАН ЖЕРИМ

Темир Канат, Темир Канат, канатым,

Жүрөгүмдө сага арналып ыр жатсын.

Кыштактар бар көптөгөн,

Аларды да көп көрөм.

Эмне үчүн мен өзүңө тартылам!

Оюман сен жөнүндө кыяк тартам.

Эмне үчүн сен жөнүндө ыр жазам?

Жаңылыкты жан дүнөмдө жаратам.

Жолугууга сага учуп баратам.

Темир Канат, Темир Канат канатым,

Жүрөгүмө тийип турат канатың.

Ал канат, мени асманга учурат,

Ыр болуп, Жан дүйнөм көккө учат.

Көккө учурган мээримиңе ырахмат.

Сөөгүм сенин турпагыңа жашынат.

Киндик каным тамган эле өзүңдө,

Сени менен кеңейүүдө бул дүйнө

Жүрөгүмө ыр болуп келесиң,

Балалыктан өчпөс элес бересиң,

Темир-Канат, Темир-Канат, канатым,

Жүрөгүмө тийип турат канатың.

ОЙГОНУУ

Көл жээгинде сапар барып түнөдүм,

Эң бир сонун өтүп жатты түндөрүм.

Айдын нуру көл үстүнө сайылат,

Жээк тарабым өзүнчө эле салтанат.

Уйкум келип, мемиреп уктапмын

Таза желдин салкынына жыргапмын.

Эртеси толкун болуп жатыптыр.

Бакалардын үнү чыгып калыптыр.

Толкун үнү. Ойго батып толгондум.

Ата Журттун доошун угуп ойгондум.

БЕЛЕК

Менин сөөгүм туулган жерге коюлат,

Ошондуктан туулган жерге Чоң урмат.

Аталардын сөөгү жаткан аймакка,

Бери аттап башканын буту баспасын.

Арабыздан арам ойлуу ким бирөө,

Туулган жерди бөтөн элге сатпасын.

«Туулган жерди ыйык көрүп сакта»– деп,

Тукумума улуу мурас калтырам.

«Мекениңди кан-жаныңдай карма»– деп,

Бабаларым мага белек калтырган.

Кагылайын Ата Журтум жөнүндө,

Капаланып абдан эле көп ойлондум.

Үзөнгү -Кууш, Каркыраны алдырганда

Жүрөгүмү алдыргандай болгомун.

Эмне үчүн бизде кээ бир пенделер,

Ата конуш аны такыр ойлонбойт.

Ал адамдар ата журтка караганда,

Өз жашоосу аябй көпкө ойлонот.

Кагылайын ыйык ата конушум,

Капаланып көз жашыңы төкпөгүн.

Сен ыйлап капаланып каалганча,

Мен ыйлап, көз жашымы төгөйүн.

ЧАКЫРЫК

Өлкөнү талап тоноо башталды,

«Коргогула» чакырыктар ташталды.

«Айтчы» кимдер талап-тоноп жатышат,

Аны издеп акырындап табалы.

Бекемдеп элибиздин байлыгын,

Көзүбүздүн карегиндей туталы.

Аябай коргоп улуулардын намысын,

Ата Журттун чакырыгын угалы.

2005-жыл

АМАН Ж ҮРЧҮ

Ашуунун туу кырына баргамын,

Ачылып туулган жердин аймагы.

Ата-конуш жазында жап-жашыл,

Агып жатат алкынып сайлары.

Туулган жерди ушунчалык сагындым,

Көз алдымда көркөмдүктүн майрамы.

Аман жүрчү айдыңданган аймагым!

Айланайын Ата-Журттун аймагы.

ЭРТЕҢ МЕНЕН

Жан энекем уй саап жатат эшикте,

Таңкы сууктун илеби улам сезилет.

Төр тараптан салкын аба дем бере,

Төмөнкү айыл, коюн айдап өтө элек.

Көк түтүндөн кең талаага жыт тарап,

Жаш көчөттү турган кези жел термеп,

Окуранат аркандалган жалгыз ат,

Ортоңку айыл, коюн айдап өтө элек.

Уйчумандар уйун айдай чогултуп,

Мурап болсо, сууга кетип бул кезек.

Жон-жондордон таза салкын жел жортуп,

Жогорку айыл, коюн айдап өтө элек.

Биринчи айыл бапыраган өзүммун

Экинчи айылым кыштактагы кандаш элим

Үмүт чачып айга карай умтулган

Үчүнчү айыл жүрөктөгү туулган жерим

Гулгө толуп кен мекендин аймагы

Ошолоро ырымы арнап жазайын

Асман- айга кеңейтип аймагын

Аман болгун кагылайын үч айлым.

БАРАТАМ

Шамал, желди шарактатып айдаган,

Сан жылкыны адырларга байлаган.

Жигиттери кымыз ичип шаңданган,

Кыраан бүркүт кыраңдарда айланган.

Булуттарды канжыгага байланган,

Буурул түндө карылары кеп салган.

Марыбай келе жаткан түбөлүк,

Манас ыры боз үйлөрдө айтылган.

Жалгыз атчан жолочулап жол өткөн,

Жаңырган айы булуттарга сүңгүгөн.

Кайың-талы күндүн нурун сүртүнгөн,

Кабыланы караңгыда жол жүргөн.

Өзөн бойлоп келе жатам сапарлап,

Өзүмө жолдош болот аткан таң.

Кызыл атты кырдан ылдый желдире,

Кыргызым өнгөн жерге баратам.

Тамылжыйт улуу тоолор алыстан,

Таң эртеде сапар тартып аттангам.

Байтак жолдо күлүгүмдү желдирип,

Бабаларым өнгөн жерге баратам.

Арыдан укмуш-укмуш гүл жайнап,

Адырларым мен кургурду каранткан.

Туу кылып денемдеги жүрөгүмү,

Туулган жердин аймагына бараткам.

О ЙГО ТҮШӨТ

Туулган жерде бир аскача бар эле,

Ар жылына боорун жарып гүл өнөт.

Бай асканы бөтөн жерден эстегенде,

Баягы бир тутам гүл ойго түшөт.

Берекелүү аска эсимен кетмек беле