Источники:Liber Pontificalis, t. 1, p. 312–315; Gregorius Turonensis. Historia Francorum, X, 1; Hildefonsus Toletanus. Liber de viris illustribus // Patrologia Latina, t. 96, col.195–206; Ioannes Diaconus. Sancti Gregorii vita // Patrologia Latina, t. 75, col. 59–242; Isidorus Hispalensis. De viris illustribus // Patrologia Latina, t. 83, col. 1083–1106; Paterius. Liber de expositione Veteris ac Novi Testamenti, de diversis libris S. Gregorii Magni concinnatus // Patrologia Latina, t. 79, col. 683–1136; Paulus Diaconus. S. Gregorii Magni vita // Patrologia Latina, t. 75, col. 41–60; Garnerus. Gregorianum // Patrologia Latina, t. 193, col. 9–462; Colgrave B. The Earliest Life of Gregory the Great. Cambridge, 1985; Иоанн Мосх. Луг духовный. Сергиев Посад, 1915.
Литература:Святой Григорий Двоеслов и его учение о бессмертии души // Воскресное Чтение. Киев, 1860–1861, № 49; Певницкий В. Св. Григорий Двоеслов и его проповеднические труды // Труды Киевской Духовной Академии, Киев 1864, № 11; Певницкий В. Гомилетика св. Григория Двоеслова // Труды Киевской Духовной Академии. Киев, 1865, № 1 и 9; Певницкий В. Беседы св. Григория Великого на пророка Иезекииля // Труды Киевской Духовной Академии. Киев, 1871, № 3; Певницкий В. Святой Григорий Двоеслов – его проповеди и гомилетические правила. Киев, 1871; Пономарев А. Собеседования святого Григория Великого о загробной жизни в их церковном и историческо-литературном значении. Санкт-Петербург, 1886; Садов Ф. Пастырское наставление св. Григория Двоеслова (Regula pastoralis) // Вера и Разум. Харьков, 1888, № 10; Грегоровиус Ф. История города Рима в Средние века. Санкт-Петербург, 1903, т. 2, с. 24–88; Успенский Ф.И. Церковно-политическая деятельность Папы Григория I Двоеслова. Казань, 1901; Соболевский А.И. Римский Патерик в древнем церковно-славянском переводе. Киев, 1904; Копко П. Исследование о языке «Бесед на Евангелие» св. Григория Великого, памятника южнорусского XII века. Львов, 1909; Садов А.И. Обзор языка Папы Григория I (по его письмам). Петроград, 1916; Лыс Д.П. Материалы предпосылки роста политического значения Римской Церкви в Лангобардской Италии VI–VII веков // Социально – экономические проблемы истории Древнего мира и Средних веков. М., 1972, с. 104–140; Лыс Д.П. Рост политической роли Римской Церкви в период понтификата Григория I (590–604) // Социально-экономические проблемы истории Древнего мира и Средних веков. Москва, 1974, с. 79–121; Ефимова Н.И. Григорианский хорал в зеркале средневековых документов // Средние века. Москва, 1990, выпуск 53; Задворный В.Л. Святой Григорий Великий и его «Диалоги о жизни и чудесах италийских Отцов и о бессмертии души» // Theologia 1 (1993), с. 3—34; Сидоров А.И. Жизнь и труды святителя Григория Великого (Двоеслова) // Святитель Григорий Великий Двоеслов: Избранные творения. Москва, 1999, стр. I–LIII; Задворный В.Л. Сочинения Римских Понтификов I–IX веков. Москва, 2011, с. 94—129, 155–244, 280–300; Spearing E. The Patrimony of the Roman Church in the Time of Pope Gregory the Great. London, 1918; Batiffol P. Saint Grégoire le Grand. Paris, 1931; Czuj J. Papiez Grzegorz Wielki. Warszawa, 1948; Dudden F.H. Gregory the Great, His Place in History and Thought. New York, 1967. 2 v.; Mares F.V. Gregorii Magni Dialogi libri IV. Die Bücher der Väter der Vita Methodii // Slovo, 24 (1974), p. 17–23; Dagens C. Saint Grégoire le Grand. Paris, 1977; Straw C. Gregory the Great. Berkeley, 1988; Godding R. Bibliografia di Gregorio Magno, 1890–1989. Rome, 1990; Kessler S.Ch. Gregor der Große als Exeget: eine theologische Interpretation der Ezechielhomilien. Innsbruck, 1995; Recchia V. Gregorio Magno papa ed esegeta biblico. Bari, 1996; Markus R. Gregory the Great and His World. Cambridge, 1997; Boesch Gajano S. // Enciclopedia dei Papi. Roma, 2000, v. 1, p. 546–574; Boesch Gajano S. Gregorio Magno: alle origini del Medioevo. Roma, 2004.
Тексты
Текст книги «Диалоги о жизни и чудесах италийских Отцов и о бессмертии души» приведен по изданию: Dialogi de vita et miraculis Patrum Italicorum / Patrologia Latina, t. 66, col. 184–188; t. 77, col. 393–396.
Dialogi de vita et miraculis Patrum Italicorum
Liber II, caput 27
Neque illud taceam, quod eius discipulus, Peregrinus nomine, narrare consueuerat: quia die quadam fidelis vir quidam necessitate debiti compulsus, unum fore sibi remedium credidit, si ad Dei virum pergeret, et quae eum urgeret debiti necessitas indicaret. Venit itaque ad monasterium, omnipotentis Dei famulum reperit: quia a creditore suo pro duodecim solidis graviter affligeretur, intimavit. Cui venerabilis Pater nequaquam se habere duodecim solidos, respondit, sed tamen eius inopiam blanda locutione consolatus, ait: Vade, et post biduum revertere: quia deest hodie quod tibi debeam dare. In ipso autem biduo more suo in oratione fuit occupatus: cumque die tertio is, qui necessitate debiti affligebatur, rediit; super arcam monasterii, quae erat frumento plena, subito tredecim solidi sunt inventi: quos vir Dei deferri iussit, et afflicto petitori tribuit, dicens, ut duodecim redderet, et unum in expensis propriis haberet […].
Liber II, caput 28
Eo quoque tempore, quo alimentorum inopia Campaniam graviter affligebat, vir Dei diversis indigentibus monasterii sui cuncta tribuerat, ut paene nihil in cellario, nisi parum quid olei in vitreo vase remaneret. Tunc quidam Subdiaconus, Agapitus nomine, advenit, magnopere postulans; ut sibi aliquantulum olei dari debuisset. Vir autem Domini, qui cuncta decreverat in terra tribuere, ut in caelo omnia reservaret, hoc ipsum parum, quod remanserat, olei iussit petenti dari. Monachus vero, qui cellarium tenebat, audivit quidem iubentis verba, sed implere distulit. Cumque post paululum, si id quod iusserat, datum esset inquireret, respondit monachus, se minime dedisse: quia si illud ei tribueret, omnino nihil Fratribus remaneret. Tunc vir Dei iratus aliis praecepit, ut hoc ipsum vas vitreum, in quo parum olei remansisse videbatur, per fenestram proiicerent, ne in cella aliquid per inobedientiam remaneret. Factumque est. Sub fenestra autem eadem ingens praecipitium patebat, saxorum molibus asperum. Proiectum itaque vas vitreum venit in saxis, sed sic mansit incolume, ac si proiectum minime fuisset, ita ut neque frangi, neque oleum effundi potuisset: quod vir Domini praecepit levari, atque vt erat integrum petenti tribui. Tunc collectis Fratribus inobedientem monachum de infidelitate sua et superbia coram omnibus increpavit.
Читать дальше