Андрей Тихомиров - Запад против Социјалистичка Југославија. Zapad protiv socijalističke Jugoslavije. Враќање на вистината. Vraćanje istine

На 1—2 август 1957 година, во Романија се одржал состанок на делегациите на Централниот Комитет на КПСС и Владата на СССР и Централниот Комитет на СКУ и владата на ФНРИ. Претставниците на двете партии и на владите разгледувале голем број прашања поврзани со односите НА СССР и ФНР, како и прашања за активностите на двете страни и заедничките интереси на социјализмот и светскиот мир, а особено оние прашања кои го попречуваат натамошниот успешен развој на меѓусебните односи. Делегациите разговараа и за прашања од меѓународната ситуација, бројни проблеми на меѓународното работничко движење, борбата за мир и безбедност.

За време на разговорите, двете делегации изразија подготвеност за понатамошно спроведување на одредбите утврдени во Декларациите Од Белград и Москва и истакнаа дека односите меѓу СССР и ФНРИ ќе продолжат да се развиваат врз основа на еднаквост, взаемна помош и соработка, почитување на суверенитетот, независноста и немешањето. ДЕЛЕГАЦИЈАТА НА СКУ била меѓу делегациите кои учествувале на Состанокот на Претставниците на Комунистичките И Работничките Партии на 16 и 19 ноември 1957 година во Москва и го усвоила Манифестот на Мирот.

Во Југославија, системот на државната администрација, исто така, започнал да се менува: голем број функции на централните државни органи биле префрлени на републиканските и локалните. Шефот на КПЈ Тито (1892—1980) бил избран на местото претседател на ФНР. Развојот на самоуправувачкиот систем довел до промена на функциите на КПЈ. Партијата била преименувана во Сојуз на Комунистите на Југославија (СКЈ), а одредбата за «водечката улога на партијата» била заменета со одредбата за «водечката улога на партијата». СКУ одби директно да се меша во економскиот, државниот и јавниот живот и се обидува да ја усвои својата линија преку политички и идеолошки активности, преку убедување. Народниот Фронт се трансформира во Социјалистичка Унија на Работниот Народ на Југославија (ССНМ) и се смета за «најширока политичка основа на системот на самоуправување».

Во услови на новиот систем, продолжи политиката на социјалистичка индустријализација, процесот на елиминирање на економската назадност на неразвиените републики – Босна и Херцеговина, Македонија, Црна Гора. Масовната соработка на селото се покажа недоволно подготвена, во многу случаи беше прекршен принципот на доброволно влегување на селаните во задругите. Ова довело до реорганизација на задругите: некои од нив се претвориле во задруги од општ тип (задруги), кои биле од снабдувачка и маркетинг природа, а некои престанале да постојат. Со цел да се спречи растот на капиталистичките елементи во селата, максимумот на приватна сопственост обработливо земјиште беше ограничен на 10 хектари.

Системот на самоуправување кој се развил во 50-тите години, заедно со позитивните резултати, донел негативни: улогата на партијата во јавниот живот била ослабена, во многу претпријатија, при распределбата на доходот од страна на самоуправните тела, предност била дадена на фондот за потрошувачка во однос на фондот за акумулација, растот на личниот доход ја надминал растот на продуктивноста на трудот. Сето ова го отежнува развојот на МАКЕДОНСКАТА економија.

Во Југославија, до почетокот на 60-тите, системот на работничка самоуправа воведен во 50-тите продолжи да функционира. Овој систем бил консолидиран и понатаму развиен со уставот усвоен во април 1963 година, според кој земјата станала позната како Социјалистичка Федеративна Република Југославија (СФРЈ). Уставот ја прогласува јавната сопственост на средствата за производство и самоуправувањето на работниците како основа на општествениот и Државниот систем, а ја нагласува еднаквоста на сите народи на Југославија.

Системот на управување со националната економија, развиен во СФРЈ, придонесе за развој на нови индустрии – автомобилска индустрија, електрична енергија, итн. Во исто време, се забележува застој во капиталноинтензивните индустрии – металургијата, електроенергетската индустрија. Во принцип, до средината на 60-тите, обемот на индустриското производство беше речиси 7,5 пати поголем од нивото пред војната. Индустријата обезбедила околу половина од вкупниот национален доход. Сепак, развојот на земјоделското производство заостанува зад потребите на земјата.

Со цел да се надминат тешкотиите со кои се соочиле, спроведувањето на економските реформи започнало во 1965 година. Претпријатијата добија поголема економска независност и право да дистрибуираат две третини од нето приходот. Државните субвенции за претпријатијата беа откажани и тие можеа да ги добијат потребните средства за развој од специјализирани банки врз основа на принципот на самофинансирање. Републиките добија дополнителни права за решавање на нивните внатрешни проблеми. Со цел да се обезбеди раст на земјоделството, се зголемија откупните цени за производите произведени од него. Истовремено, беа преземени мерки за проширување на извозот со цел да се обезбеди влез на Југословенските производи на меѓународните пазари.