LUB 1. 6, № 2718 [1.10.1228].
« Episcopatum <���…> terminos quoque, ad praefatam diocesim perlinentes, videlicet quinque kelichontas in Osilia et septem in Maritima, cum quadam insula deserta, quae dicitur Dageida, et aliis quibusdam insidis adiacentibus » (Ibidem).
LUB 1. Bd. 1, № 109 [9.08.1231]. См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 13; Donner G.A. Kardinal Wilhelm von Sabina. S. 160.
Рыцари Ордена меченосцев в то время старались получить от императора Фридриха II грамоту, в которой подтверждались бы права ордена на Эзель (LUB 1. Bd. 1, № 127 [октябрь 1232 года]). Эта инициатива, безусловно, связана с попытками ордена защититься от нападок нового легата. См.: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 14.
« episcopus fratribus militie de Livonia et civibus Rigensibus uniquicuque parti tertiam partem obsidium et provinciarum dictarum presentavit et tertiam partem sibi retinuit » (FHL. № 204 [20.11.1234]).
LUB 1, № 109 (9.08.1231) « in episcopalibus autem in posterum creandis partes interponemus fideliter pro civibus tam dictis, ut obtineant portionem suam, quam tenebunt de manibus instituendorum » (LUB 1. Bd. 1, № 109 [9.08.1231]).
« Item citamus universitatem civium Rigensium, super eo quod tertiam partem de Osilia sibi usurparunt in preiudicium ecclesie Romane; nichilominus tertiam partem terrarum tam conversarum quam convertendarum de novo contra ius sibi vendicare presumаt » (FHL. № 204 [20.11.1234]).
« quatinus de Curlandia, de Senrigalia, de Osilia et alios obsides illarum partium, quos tenetis, resignare curetis ecclesiae Romanae nomine cum iisdem provinciis venerabili fratri nostro <���…> apost. sed. Legato » (LUB 1, № 120 [3.02.1232]). См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 14.
« una pars erit Carmele, Svorve et centum unci de Kiligunde, qui incipient numerari in villis, quae proxime sunt Svorve. Altera pars erit Horele, Mone et trecenti und de Kiligunde, qui incipient numerari, ubi praedicti centum und fuerint terminati. Tertia pars erit Waldele et ducenti und residui de Kiligunde. Si vero quingentis uncis inter Waldele et Horele distribuendis aliqui superfuerint, inter easdem secundo distribuentur iuxta priorem proportionem. <���…> Piscationes, prata, insulas, silvas, quaelibet in suis <���…> us obtineat, sicut nunc habet » (LUB. Bd. 1, № 139 [20.12.1233]). См. также: Benninghoven F. Der Orden der Schwertbrüder. S. 299; Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 14.
Jakobsson S. Osilia-Martima 1227–1346. Studier kring tillkomsten av Svenska bosättningar i Balticum, i syimerhet inom biskopsstiftet Ösel-Wiek. Uppsala, 1980. S. 26.
« si qua etiam partium dominis suis vellit rebellare, nos unanimiter et concorditer contumacium eorum omni qua possumus fortitudine studebimus refrenare et ipsos ad obedientiam dominorum suorum revocare » (LUB 1. Bd. 1, № 139 [20.12.1233]).
LUB 1. Bd. 6, № 2721 [10.9.1234]. См. также: Donner G.A. Kardinal Wilhelm von Sabina. S. 166–167. О деятельности Генриха см.: Nazarova E.L. The Dominicans Contribution to Spreading of Christianity along the Southern Shore of the Gulf of Finland // Dominikanie. Gdańsk — Polska — Europa. Red. D.A. Dekański, A. Gołembnik, M. Grabka, Gdańsk — Pelplin, 2003. S. 129–137; Johansen P. Nordische Mission. S. 279; Benninghoven F. Der Orden der Schwertbrüder. S. 302–303; Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 15.
« multi canonici Osilienses, qui omnes abundantes fuerant, nominati erant, et unusquique debebat X marcas habere, sed unde vel ubi, non continebatur in scripto, quia dictus episcopus Godefridus nunquam intravit Osiliam, nec aedificavit ecclesiam cathedralem <���…> nec agros, nec decimas, nec redditus aliquae ecclesiae suae vel canonicis assignavit; nec etiam de camera constituit, quia nec episcopalem cameram habuit, sed destruxit » (LUB 1. Bd. 6, № 2722 [10.11.1234]). См. также: Donner G.A. Kardinal Wilhelm von Sabina. S. 171–174.
« Paucis enim mensibus existons episcopiis, viliter de episcopatu recedens, ut resignaret Шит, fere omnia, quae ad episcopatum pertinebant, a quibusdam accepto argento et a quibusdam non accepto, infeodavit, vendidit ac distraxit » (LUB 1. Bd. 6, № 2722 [10.11.1234]). См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 16.
LUB 1. Bd. 3, № 141a [23.03.1235].
LUB 1. Bd. 1, № 142 [7.04.1235]. См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 16–17.
С этим связано свидетельство папскую буллу, из которой следует, что и город Рига и рижский епископ каждый имели право на шестую часть дани, взимаемой с Эзеля: « Rigensis episcopus <���…> sextam partem, quam detinet in Osilia, ac praedicti cives Rigenses sextam patrtem, quam tenent ibidem, venerabili fratri nostro episcopo Ositiensi resignant » (LUB 1. Bd. 1, № 145 [24.02.1236]). См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 17.
В этом договоре король Вальдемар II отказался от своих претензий на Эзель и эстскую область Вик: « Promisit etiam domunus rex memoratus <���…> quod in terris Osiliae et Maritimae nullam violentiam faciat aut gravamen » (LUB 1. Bd. 1, № 160 [7.06.1238]). См. также: Benninghoven F. Der Orden der Schwertbrüder. S. 366–368; Donner G.A. Kardinal Wilhelm von Sabina. S. 217.
Папский легат рекомендовал Немецкому ордену исполнить приговор в отношении братьев Лоде, вассалов епископа Генриха в области Вик, отобрав у них ленные поместья и передав их в распоряжение епископа (LUB 1. Bd. 6, № 2723 [28.01.1238]). См. также: Selart A. Livland mid Rus'. S. 138–139; Benninghoven F. Der Orden der Schwertbrüder. S. 364–365; Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 18–19; Donner G.A. Kardinal Wilhelm von Sabina. S. 208–210.
« Item cognito <���…> fratres sanctae Mariae de domo Theutonicorum poterat coherсi, necessitate urgente, consilium praebuimus et consensum, ut dictum dominus episcopus in forma subscriptorum confoederaretur cum fratribus memoratis <���…> hac de causa, ut fratres de certo defendant et tueantur res episcopi et personas, sicut sua proprias, etiam brachio secularist » (LUB I. Bd. 6, № 2724 [29.01.1238]). Подписание договора: « Ita praedicata bona non divindantur, sed communiter possideantur usque ad decem annos, sic tamen, ut infra tempis memoratum, post tres tamen annos, infra quas omnia ad communes cedent expensas, de redditibus et iudicia recipiamus nostras tres partes, et fratres accipiam suam quartam pariem » (LUB 1. Bd. 3, № 156 [28.02.1238]). См. также: Busch N. Geschichte und Verfassung des Bistums Ösel. S. 19–20; Laakmann H. Zur ältesten Geschichte des Bistums Ösel-Wiek. Dorpat 1938. S. 323.
Читать дальше