Андрусь Горват - Радзіва «Прудок»

Начую ў бацькоў у Петрыкаве, штодня езджу ў Прудок. Скарбонкі з маймі рэчамі стаяць у бацькавым гаражы. Ноўтбук – у брата на кватэры. Рома жыве пад маміным ложкам.

Сёння ля петрыкаўскай аўтастанцыі ледзьве не сутыкнуліся лбамі з барадатым дзядзькам, які нагадаў мне Гналя.

Гналь быў адзіны ў раёне, хто стрыг. Па святочныя прычоскі трэба было ехаць у Мазыр. Усё сваё дзяцінства-юнацтва я спраўна хадзіў да яго. Ён не шкадаваў адэкалону, меў даўгую бараду. Я пабойваўся яго. Тое, што Гналь – прозвішча, я даведаўся пасля, а спярша лічыў, што гналь – тое ж, што і цырульнік. Таму «схадзіць да Гналя» азначала «падстрыгчыся». Калі я зʼехаў у Мінск, засумняваўся: а ці быў Гналь?

А сёння я ледзьве не наскочыў на яго. Барадач увайшоў у драўляную хатку, на якой вісела шыльда «Цырульня Гналя».

Гналь існуе!

Радзіва «Прудок». Перадача пра матылькоў.

Перанёс з каморы на гарышча пяцьдзясят заспаных матылькоў. Яны ледзь варухнулі кволымі крыламі, паглядзелі на мяне дрымотнымі вачыма – і зноў вырубіліся. Цяпер на маім гарышчы жывуць матылькі.

А ў каморы буду жыць я. Гэта адзіны пакой, у якім ёсць усё: сцены, столь і падлога.

Сяджу ў яблыневым садзе: пяе птушка, лётае пчала, брэша сабака, гудзе трактар.

На руках і ботах гліна.

За кароўнікамі Мінск.

А за лесам Украіна.

Шлях да Украіны ляжыць праз Юравічы.

Там жылі людзі дваццаць пяць тысяч гадоў да нашай эры. Рабілі хаткі з костак мамантаў. Тады ў Юравічах не было сельсавета. I тыя людзі не прапісаліся і зʼехалі. А от я прапісаўся. Ад сёння я афіцыйна тутэйшы. Перадайце ў Цэнтр: урбанізацыя адмяняецца.

Пакуль мяне прапісвалі, у кабінет увайшла цётка ў працоўных анучах. Столаначальнікі далікатна адмахнуліся ад яе, як ад мухі, якая лётае над прыгожай сукенкай:

– Што нада? Цяперака няма часу.

А ў мяне ёсць шапка-гандонка і польскі світар, куплёны ў 90-я. Я тады брату напісаў ліст у войска: «Цёця Каця прывязла нянашый світар із Польшчы».

У нас тут так модна. Я модны. Прывітанне.

З Юравіч ехаў спадарожкай.

– У Прудку жывеш?

– Ну.

– Адзін? З сям’ёй?

– Ага.

– Жонка харошая? А дзеці е?

– Е.

– Два?

– Не.

– Тры! Як у мяне. Работаеш дзе?

– А-а-а, так…

– Мо будуеш што?

– Як сказаць…

– Тут ці ў Маскве?

– Ну.

– Многа даюць у Маскве?

– Ну, э-э-э…

– Я ж бачу, што нармальны хлопец. І жонка, і дзеткі, і работаеш у Маскве. Маладзец!

Сёння будзе мая першая сапраўдная ноч у сваёй хаце.

Радзіва «Прудок». Начны выпуск перадачы «Для тых, хто не спіць». Электраабагравальнік зламаўся.

Развёў вогнішча ля хаты, грэю цаглінкі.

А неба! Якое ж тут неба! I зусім бясплатна. Космас так блізка.

Учора кіроўца, які падвозіў мяне з Юравіч у Прудок, кажа:

– Я от так ехаў, а ля Прудка з лесу нешта выбегла. Такое, як кенгуру, толькі меншае. Еду назад – ізноў яно. Мо то такая чупакабра?

– Мо.

Больш я нічога не адказаў, то ён зрабіў музыку грамчэй, і далей мы ехалі моўчкі. Калі пад’язджалі да Прудка, абодва ўглядаліся ў лес.

– Сёння няма.

– Няма.

Я забыўся на тую гісторыю, а цяпер гляджу ў цемру за дзедавым акном і думаю пра кенгуру-чупакабру ў ёй.

Калі быў маленькі і прыязджаў да бабулі, стаяў гэтак жа ў сенцах і пазіраў у тую самую цемру. Тады ў ёй жылі ваўкі. У хаце гаманіла бабця.

Ужо няма ваўкоў, бабці, па лесе бегаюць чупакабры, на падваконні ляжыць вялізны іржавы цвік, які я ледзь выцягнуў з бэлькі, што паламалася і ўпала.

Усё змянілася. Толькі цемра за дзедавым акном засталася тая самая.

Іду па Прудку з малаком, а сабака:

– Ррррр.

Гаспадар яму:

– Няможна, свае!

У мяне ажно спіна выпрасталася – так прыемна быць сваім.

Баяўся за Ромку, але дарэмна. Ноччу ён ходзіць па дзеўках, а днём спіць у маім ложку.

Радзіва «Прудок». Перадача пра сварлівых жукоў і інтраверта. Вычышчаў пограб, выкапаў калонію жукоў.

Яны мне:

– Якой халеры?! Выключы святло!

Я ім:

– Падʼём! Вясна!

– Трасца табе ў сраку! Дай паспаць.

– Спіце на дварэ. Гэта мая хата.

– Чагоооо?! Навалач сталічная, шкындзёхай адселя. Мы тут нарадзіліся. Хата наша.

А вы кажаце: як ты там будзеш адзін? У інтравертаў няма часу на адзіноту: столькі ўсяго адбываецца! Будзе сумна – пафарбую зялёнкай лямпачкі.