Зінаіда Дудзюк - Слодыч і атрута

— Добрай раніцы, гаспадар, — павіталася Зося. — Як тут смачна пахне!

— Добрай раніцы, Зо! — весела адказаў Дзяніс. — Каву будзеш піць?

— А Каця?

— Не звяртай увагі. Мая жонка любіць усмак паваляцца ў пасцелі. Можа, ты звыкла больш грунтоўна снедаць, дык скажы, я звару што-небудзь, калі страва нескладаная. А лепш пашукай сабе ў халадзільніку, што на цябе паглядзіць, тое і вазьмі сабе.

— Ай, Дзяніс, нам не да прысмакаў. Зварыў якую бульбіну, з’еў з гурком, салам ці цыбулінаю, ды і ўвесь сняданак.

Гаспадар, бачачы, што Зося не заглядвае ў халадзільнік і не садзіцца да стала, падняўся. Пасадзіў госцю, наліў ёй кавы, адчыніў халадзільнік, дастаў вэнджанае мяса, два яйкі, пачаў смажыць яечню.

— Ты заўсёды сам сабе гатуеш?

— А то як жа! Я тваёй сястры не надта давяраю. Яна аднойчы хацела мяне атруціць.

— Бог з табою, Дзяніс, што ты такое кажаш? — здзіўлена ўсклікнула Зося.

— Я праўду кажу. Разумееш, жыла яна са мною жыла і раптам прыгледзела сабе каханка з баптыстаў. Ходзіць і ходзіць у царкву, амаль кожны вечар. А я стамляюся на працы і не цямлю, што з жонкаю адбываецца. Ажно яна мне і кажа, што не хоча са мной жыць, давай будзем дом прадаваць. Я ёй у адказ: жыві з кім хочаш, а дом я прадаваць не буду. Калі твой каханак цябе кахае, дык няхай бярэ без дома. Я паступова вам сплачу кошт тваёй палавіны. Куды я пайду басяком бяздомным? Яна тут у крык, у слёзы. Такое было! Не выкажаш. А я на сваім стаю. Вось тады гэта і здарылася. Спякотным днём вярнуўся я з працы, дастаў бутэльку піва з халадзільніка і хлебануў. Аказалася, там быў воцат. Каця для нечага наліла. Трапіў у бальніцу, зрабілі мне аперацыю на страўнік.

— Мо яна незнарок?

— Знарок ці не, а можна было заводзіць крымінальную справу. Але кахаў я яе, усё дараваў.

Дзяніс расклаў яечню на дзве талеркі, адну паставіў перад Зосяй, запрасіў:

— Паспытай амерыканскай яечні.

Зося пакаштавала і адказала:

— Яечня скрозь аднолькавая. Але ведаеш, Дзяніс, я не веру, што Каця знарок магла такое зрабіць. Яна ж у Бога заўсёды верыла.

Дзяніс хмыкнуў сабе пад нос і сказаў:

— Да гэтай яечні трэба піва.

Ён дастаў з халадзільніка бутэльку піва, адкаркаваў, наліў сабе і Зосі, весела падміргнуў:

— Вось цяпер гэта будзе сапраўдная яечня! А наконт Каці што табе скажу. Яна кухню не любіць, таму я згадзіўся, каб мне не гатавала. Яна нічога і не робіць. Такі характар. Я і сам з рукамі, што хочаш звару, сасмажу.

— Дазволь, Дзяніс, мне гаспадарыць на кухні. Пакуль я тут, — папрасіла Зося.

— З задавальненнем!

Яны пілі піва, усміхаліся адно аднаму, закусвалі яечняй. Паміж імі адразу ўсталяваліся добрыя адносіны.

— Сумна вам тут сярод чужых людзей? — са спачуваннем спытала Зося.

— У мяне шмат сяброў. Мы збіраемся часта, п’ём піва, гуляем у карты, абмяркоўваем палітыку і спорт. Тут можна няблага жыць. Канечне, сумуем па радзіме. Але ж там нас нішто добрае не чакае.

— Ведаеш, Дзяніс, я прыйшла да высновы, што нас наогул нідзе не чакаюць. Нікому мы не трэба, хоць зараз памірай, хоць пачакай. Хіба толькі родныя трохі пасумуюць.

— Эх, невясёлая ў нас гаворка атрымліваецца. Давай лепш заспяваем. «Туман ярам, туман даліною», — бадзёра зацягнуў гаспадар.

У кухню ўвайшла Каця, незадаволена паморшчылася і раздражнёна сказала:

— Расспяваўся як дурная курыца на сваю галаву.

— Прашу прабачэння, жонка не любіць калі я спяваю, гавару, смяюся. Яна наогул мяне не кахае.

— А за што цябе любіць? Ты ж не пірог з макам, — нервова засмяялася Каця, узяла турку, паставіла на пліту, каб зварыць сабе каву.

— Я ўкраінскае пароды, а таму ўвесь з мяса ды сала, — засмяяўся Дзяніс, і Зося заўважыла, якія ў яго прыгожыя і здаровыя зубы, вядома, ад добрага жыцця, ды і выглядае чалавек добра на свае гады, а яму ж, бадай, ужо пад восемдзесят.

— Ну-ну, цябе хлебам не кармі, а дай пагаманіць, — з дакорам сказала Каця, наліваючы ў малюсенькі, як на два глыткі, кубачак каву і падсаджваючыся да стала неяк бокам, быццам не было ў яе ніякага жадання быць побач з гэтымі людзьмі.

За сталом усталявалася гнятлівая цішыня. Гаспадыня маленькімі глыточкамі выпіла каву і сказала, ні да каго не звяртаючыся:

— Хутка госці прыедуць. Трэба рыхтавацца.

— Чым табе дапамагчы? — спытаў Дзяніс, які ўжо быццам забыўся на нядаўнія жончыны абразы.

— Як звычайна. Ідзі ў гастраном, купі малака і свежага хлеба. А мы тут з Зосяю пастаім на кухні і што-небудзь прыгатуем.

— Зразумеў, — адказаў Дзяніс і, напяваючы сабе пад нос, выйшаў.