Andrzej Sapkowski - Trylogia o Reynevanie – I Narrenturm

Konrad, biskup Wrocławia, zagryzł wargi. I dał koniowi ostrogę. Na wschód. Ku Homolu i Lewińskiej Przełęczy. Ratuj się, kto żywy. Byle prędzej. Prędzej. Bo idzie…

– Ambroż! Idzie Ambrooooż!

– Ambroż – kiwnął głową Szarlej. – Były hradecki proboszcz od Świętego Ducha. Słyszałem o nim. Był u boku Żiżki aż do jego zgonu. To niebezpieczny radykał, charyzmatyczny trybun ludowy, prawdziwy przywódca tłumów. Umiarkowani kalikstyni boją się go jak ognia, bo Ambroż umiarkowanie uważa za zdradę ideałów Husa i Kielicha. A na jedno jego skinienie podnosi się tysiąc taboryckich cepów.

– Fakt – potwierdził Horn. – Ambroż szalał już podczas poprzedniej biskupiej rejzy, w roku dwudziestym pierwszym. Wtedy, jak pamiętacie, skończyło się zawieszeniem broni, jakie z biskupem Konradem zawarli Hynek Kruszyna i Czeniek z Vartenberka. Żądny krwi kapłan wskazał obu jako zdrajców i kunktatorów, a motłoch rzucił się na nich z cepami, ledwo zdołali uciec. Ambroż od tamtego czasu wciąż mówi o odwecie… Reinmarze? Co ci jest?

– Nic.

– Wyglądasz – ocenił Szarlej – na nieobecnego duchem. Nie jesteś ty aby chory? Mniejsza z tym. Wróćmy do biskupiej rejzy, drogi panie Mummolinie. Co ona ma wspólnego z nami?

– Biskup nałapał husytów – wyjaśnił Horn. – Podobno. To znaczy: podobno husytów, bo nałapał na pewno. Jakoby miał listę, według której łapał. Mówiłem, że dobrych ma szpiegów?

– Mówiliście – kiwnął głową Szarlej. – Inkwizycja zatem jest zajęta wyciąganiem z owych jeńców zeznań. Chwilowo więc, sądzicie, nie będzie miała na nas czasu?

– Nie sądzę. Wiem.

Do rozmowy, do której musiało dojść, doszło wieczorem.

– Horn.

– Słucham cię, chłopcze, w najwyższym skupieniu.

– Psa, jakkolwiek szkoda zwierzęcia, nie posiadasz już.

– Trudno – oczy Urbana Horna zwęziły się – tego nie dostrzec.

Reynevan zachrząkał głośno, by zwrócić uwagę Szarleja, który opodal grał z Tomaszem Alfą w szachy ulepione z gliny i chleba.

– Nie uświadczysz też tutaj – kontynuował – ni żadnego wykrotu, ni humorów, ni fluidów. Słowem, niczego, co mogłoby cię uchronić przed koniecznością udzielenia mi odpowiedzi na pytania. Te same, które postawiłem ci w Balbinowie, w stajni mego zamordowanego brata. Pamiętasz, o co wtedy pytałem?

– Nie miewam kłopotów z pamięcią.

– Wspaniale. Odpowiedzi na pytania, które jesteś mi dłużny, nie sprawią ci zatem kłopotów również. Słucham zatem. Gadaj, ale już.

Urban Horn podłożył ręce pod kark, przeciągnął się. Potem spojrzał Reynevanowi w oczy.

– Proszę, proszę – powiedział. – Jak ostro. Ale już. A jak nie już, to co? Co mnie spotka, jeśli na żadne pytania nie odpowiem? Wychodząc ze słusznego poniekąd założenia, że nic nie jestem ci dłużny? Co wtedy? Jeśli wolno spytać?

– Wtedy – Reynevan spojrzeniem upewnił się, czy Szarlej słucha – możesz zostać obity. I to zanim zdążysz wymówić credo in Deum patrem omnipotentem.

Horn milczał czas jakiś, nie zmieniając pozycji ani nie wyjmując splecionych dłoni spod karku.

– Wspomniałem już – odezwał się wreszcie – że nie byłem zaskoczony, widząc cię tutaj. W sposób oczywisty zlekceważyłeś przestrogi i rady kanonika Beessa, nie usłuchałeś też moich, a coś takiego musiało się źle dla ciebie skończyć, cud, że jeszcze żyjesz. Ale siedzisz, chłopcze. Jeśliś dotąd nie zmiarkował, to zmiarkuj: siedzisz w Wieży Błaznów. I żądasz ode mnie odpowiedzi na pytania, domagasz się wyjaśnień. Pragniesz wiedzy. A co, jeśli wiedzieć można, zamierzasz z ową począć? Na co ty liczysz? Że wypuszczą cię stąd dla uczczenia rocznicy odnalezienia relikwij świętego Smaragdusa? Że oswobodzi cię czyjaś wymuszona pokutą dobroczynność? Otóż nie, Reinmarze z Bielawy. Czeka cię inkwizytor i śledztwo. A wiesz ty, co to jest strappado? Jak myślisz, jak długo wytrzymasz, gdy podciągną cię za wykręcone do tyłu ręce? Obciążywszy wpierw u kostek czterdziestofuntowym ciężarem? A pod pachy podstawią pochodnie? Co? Jak długo, twoim zdaniem, potrwa, nim zaczniesz śpiewać? Powiem ci: nim zdążysz wymówić Veni Sancte Spiritus.

– Dlaczego zabito Peterlina? Kto go zabił?

– Upartyś, chłopcze, niby baran. Nie pojąłeś, co mówiłem? Nic ci nie powiem, niczego, co mógłbyś wypaplać na mękach. Gra jest zbyt ważna, a stawka za wysoka.

– Jaka gra? – rozdarł się Reynevan. – Jaka stawka? Gdzieś mam wasze gry! Twoje tajemnice dawno już przestały nimi być, sprawa, której służysz, też już nie jest sekretem. Myślisz, że co, że nie umiem zsumować dwóch i dwóch? Wiedz zresztą, że gwiżdżę na to. W zadku mam spiski i spory religijne. Słyszysz, Horn? Nie domagam się, byś wydawał wspólników, zdradzał dalsze skrytki, w których przechowywany jest Joannes Wilceph Anglicus, doctor evangelicus super omnes evangelistas. Ale muszę, do diabła, wiedzieć, dlaczego, jak i z czyjej ręki zginął mój brat. I ty mi to powiesz. Choćbym miał to z ciebie wytłuc!

– Oho! Patrzcie kogucika!

– Wstawaj. Zaraz dostaniesz po mordzie.

Horn wstał. Szybkim, zwinnym ruchem, przywodzącym na myśl rysia.

– Spokojnie – syknął. – Spokojnie, młodszy panie von Bielau. Bez nerwów. Cholera piękności szkodzi. Gotoweś zbrzydnąć. I stracić swoje słynne już na cały Śląsk powodzenie u mężatek.

Wychyliwszy korpus w tył, Reynevan mocno kopnął go pod kolano kopniakiem podpatrzonym u Szarleja. Zaskoczony Horn padł na klęczki. Ale od tego miejsca Szarlejowa taktyka zaczęła zawodzić. Mającego złamać mu nos ciosu Horn uniknął ruchem nieznacznym, acz szybkim, pięść Reynevana zawadziła tylko o ucho. Horn przedramieniem odbił szeroki i dość chaotyczny lewy sierpowy, rysio zwinnie zerwał się z klęczek, odskoczył.

– No, no – błysnął zębami. – Kto by się spodziewał? Ale skoro tak bardzo tego pragniesz, chłopcze… Jestem do usług.

– Horn – Szarlej, nie odwracając się, chlebową królową zabił chlebowego konia Tomasza Alfy. – Jesteśmy w więzieniu, znam zwyczaj, nie wtrącę się. Ale przysięgam, wszystko, co mu zrobisz, ja tobie zrobię w dwójnasób. Wliczając zwłaszcza zwichnięcia i fraktury.

Poszło szybko. Horn doskoczył jak prawdziwy ryś, płynnie i zwinnie, tanecznie. Reynevan uchylił się przed pierwszym uderzeniem, oddał, trafiając nawet, ale tylko raz, reszta ciosów bezskutecznie i bezsilnie spłynęła po gardach. Horn uderzył tylko dwa razy, bardzo szybko. Oba razy celnie. Reynevan z impetem uderzył tyłkiem o klepisko.

– Jak dzieci – powiedział, przesuwając króla, Tomasz Alfa. – Zupełnie jak dzieci.

– Wieża bije pionka – powiedział Szarlej. – Szach i mat. Urban Horn stanął nad Reynevanem, trąc policzek i ucho.

– Nie chcę już nigdy wracać do tej sprawy – powiedział chłodno. – Nigdy. Ale żeby nie wyszło, żeśmy na próżno dali sobie po facjatach, zaspokoję twą ciekawość choć trochę i zdradzę coś niecoś. Coś, co tyczy się twego brata Piotra. Chciałeś wiedzieć, kto go zabił. Nie wiem otóż kto, ale wiem co. Jest więcej niż pewne, że Piotra zabił twój romans z Adelą Sterczową. Będący pretekstem, pretekstem znakomitym, niemal doskonale maskującym prawdziwe powody. Nie powiesz mi, że już sam na to nie wpadłeś. Jakoby umiesz sumować dwa i dwa.

Reynevan starł krew spod nosa. Nie odpowiedział. Oblizał puchnącą wargę.

– Reinmarze – dodał Horn. – Ty źle wyglądasz. Nie masz ty aby gorączki?

Przez czas jakiś Reynevan się dąsał. Na Horna – z wiadomych przyczyn, na Szarleja – bo nie interweniował i nie pobił Horna. Na Koppirniga, że chrapał, na Bonawenturę, że śmierdział, na Circulosa, na brata Trankwilusa, na Narrenturm i na świat cały. Na Adelę de Sterczą, bo paskudnie się wobec niego zachowała. Na Katarzynę Biberstein – bo on paskudnie się wobec niej zachował.