Пьер Буль - Планета малпаў (на белорусском языке)

- А я, я змагу яго бачыць?

- А гэта ўжо абсалютна немагчыма!.. Але дазвольце мне дагаварыць, няўмольна адчаканьвае шымпанзэ. - Мы сабралiся тут не дзеля таго, каб плакаць, а каб дзейнiчаць. Дык вось. Першае, што мы ўжо дакладна ведаем, гэта тое, што вашага сына iзалююць i будуць строга захоўваць. Арангутаны. Так, Заюс доўно iнтрыгуе i цяпер дасягне сваёй мэты. - Тут Карнэлiй гнеўна сцiснуў кулакi i прамармытаў скрозь зубы некалькi слоў, прывесцi якiя тут немагчыма. Заўважце, Вялiкi Савет выдатна разумее, чаго варты гэты крэтын як вучоны, але ўсе робяць выгляд, нiбыта вераць, што ён i праўда зможа даследаваць такi ўнiкальны выпадак лепш за мяне. Робяць выгляд, бо гэты выпадак расцэньваецца як пагроза ўсёй нашай расе. Яны разлiчваюць, што Заюс здолее лiквiдаваць гэтую небяспеку.

Я здранцвеў. Не дай бог, каб мой сын трапiў у лапы да гэтага небяспечнага iдыёта! Але Карнэлiй яшчэ не скончыў:

- Сама страшнае, што пагроза навiсла не толькi над вашым сынам.

Не могучы вымавiць нi слова, я паглядзеў на Зiру, але тая адно кiвае.

- Арангутаны вас ненавiдзяць, таму што вы з'яўляецеся жывым доказам памылковасцi ўсiх iх тэорый, а гарылы лiчаць вас занадта небяспечным, каб пакiдаць на волi. Яны баяцца, каб вы не сталi пачынальнiкам новай чалавечай расы на нашай планеце. Але нават калi адкiнуць такую магчымасць, яны ўсё роўна баяцца, што адна ваша прысутнасць на Сароры ўзбаламуцiць нашых людзей. Шэраг назiранняў адзначае незвычайнае ўзбуджэнне сярод падвопытных, з якiмi вы кантактуеце.

Але, гэта праўда. У час майго апошняга наведвання залы з клеткамi я сам заўважыў, што паводзiны палонных прыкметна змянiлiся. Выдае на тое, што нейкi таямнiчы iнстынкт папярэдзiў iх пра дзiвоснае нараджэнне майго сына. Яны вiталi мяне доўгiм улюлюканнем.

- Карацей кажучы, - падводзiць рысу Карнэлiй, - я вельмi баюся, што праз два тыднi Вялiкi Савет прыме рашэнне знiшчыць вас... або прынамсi выдалiць частку мозгу пад выглядам навуковага эксперыменту. Што ж датычыць Новы, то думаю, што i яе пастараюцца абясшкодзiць, бо яна надта доўга была побач з вамi.

Не, гэта немагчыма! Я ж ужо паверыў у сваю ледзь не боскую мiсiю - i раптам такое... Умомант я быў скiнуты з нябёсаў на зямлю. Мяне агарнуў жудасны адчай.

- Карнэлiй правiльна зрабiў, што нiчога ад цябе не ўтоiў, - сказала Зiра, кладучы мне на плячо руку. - Але ён не сказаў яшчэ, што мы не пакiнем цябе. Мы вырашылi ўратаваць вас усiх траiх, i ў гэтым нам дапамогуць некалькi нашых сяброў, мужныя шымпанзэ.

- Але што я магу зрабiць? Я, чалавек сярод малпаў!

- Трэба ўцякаць. Трэба пакiнуць Сарору, куды б табе лепей было i зусiм не прылятаць. Вяртайся да сябе на Зямлю. Толькi так можна ўратаваць цябе i твайго сына.

Голас у Зiры задрыжаў, здавалася, яна зараз заплача. Усё ж такi яна ставiлася да мяне яшчэ лепш, чым я мог падумаць. Смутак яе бы працяў мяне. Невыносна балюча думаць, што, пакiнуўшы Сарору, нiколi больш не спаткаюся з Зiраю.

- Але як мне ўцячы з Сароры?

- Зiра мае рацыю, - пачаў адказваць Карнэлiй. - Выйсце ў вас адзiнае уцячы з нашай планеты. Я абяцаў дапамагчы вам i стрымаю слова, нават калi гэта загубiць маю кар'еру. Да таго ж, дапамагаючы вам, я выконваю свой абавязак малпы. Калi нам пагражае небяспека, то яе ўжо не стане, як толькi вы пакiнеце Сарору... Вы неяк казалi мне, што ваш касмiчны карабель не пашкоджаны i што вы змаглi б вярнуцца на iм назад на Зямлю?

- Але, - адказаў я. - У зоркалёце дастаткова палiва, кiслароду i запасаў ежы i пiтва, каб дабрацца на iм да любой планеты Галактыкi. Але як дабрацца да яго?

- Ён па-ранейшаму круцiцца вакол Сароры. Адзiн з маiх сяброў-астраномаў выявiў яго i вылiчыў яго арбiту. А як да яго дабрацца... Слухайце! Роўна праз дзесяць дзён мы збiраемся запусцiць штучны спадарожнiк з жывымi iстотамi, натуральна, з людзьмi, на якiх мы хочам вывучыць уплыў некаторых вiдаў выпраменьванняў... Не перапыняйце мяне! Згодна з праграмаю павiнна быць трое падвопытных: мужчына, жанчына i дзiця.

Я адразу ж зразумеў план Карнэлiя i ацанiў яго вынаходлiвасць. Але колькi перашкод было яшчэ на нашым шляху!

- Некаторыя вучоныя, адказныя за выпуск спадарожнiка, - працягваў Карнэлiй, - мае блiзкiя сябры, i я здолеў пераканаць iх дапамагчы вам. Спадарожнiк будзе запушчаны на арбiту вашага карабля, акрамя таго, iм можна ў пэўнай ступенi кiраваць. Дарослых падвопытных навучылi выконваць прасцейшыя манеўры: у iх выпрацаваны ўмоўныя рэфлексы. Думаю, што вы будзеце нашмат больш вынаходлiвыя за iх... Наш план такi: вы ўтраiх заменiце трох падвопытных. Тут асаблiвых цяжкасцей не будзе. Як я ўжо сказаў, у нас верныя саюзнiкi, бо забойства агiднае нам, шымпанзэ. А тыя, хто не ў курсе справы, нават не заўважаць падмены.