Aleksander Abramow: Jeźdźcy z nikąd

Zrozumiał mnie w pół słowa – był przecież moim odbiciem. Jednocześnie obaj pomyśleliśmy o tym samym – czy mikroskop wyszedł cało z awarii? Okazało się, że ocalał, stał na swoim miejscu w szafce. Nie potłukły się także szkiełka do preparatów. Mój sobowtór wyjął je niezwłocznie z pudełeczka. Porównaliśmy nasze dłonie – nawet odciski i zadry skóry mieliśmy identyczne.

– Zaraz sprawdzimy – powiedziałem.

Każdy z nas nakłuł sobie palec, rozmazał krew na szkiełku i porównaliśmy oba preparaty pod mikroskopem. Krew również obaj mieliśmy identyczną.

– Ten sam materiał – uśmiechnął się – moja kopio.

– To ty jesteś kopią.

– O nie, ty.

– Poczekaj – powstrzymałem go – a kto cię zaprosił do wzięcia udziału w wyprawie?

– Ziernow. A któż by?

– A po co?

– Wypytujesz mnie, żeby potem powiedzieć to samo?

– Po co? Sam ci mogę podpowiedzieć. Chodziło o różowe obłoki, prawda?

Zmrużył oczy coś sobie przypominając i zapytał chytrze:

– A do jakiej szkoły chodziłeś?

– Skończyłem instytut.

– Ale ja pytam o szkołę. O numer szkoły. Czyżbyś zapomniał?

– To ty zapomniałeś. Ja chodziłem do siedemset dziewiątej.

– Powiedzmy. A kto tam u nas siedział na ostatniej ławce z lewej strony?

– Dlaczego mnie egzaminujesz?

– Taka mała kontrola… Więc nie pamiętasz Lenki? Nawiasem mówiąc Lenka wyszła potem za mąż.

– Za Fibicha – powiedziałem.

Westchnął.

– A więc i życiorys mamy ten sam.

– Mimo wszystko jestem przekonany, że jesteś kopią, widmem i przywidzeniem – rozgniewałem się ostatecznie. – Kto się pierwszy ocknął? Ja. Kto pierwszy zobaczył, że są dwie „Charkowianki”? Też ja.

– Jak to dwie? – zapytał.

Zachichotałem triumfująco. Mój priorytet został potwierdzony w sposób niepodważalny.

– Tak to, że obok stoi druga. Prawdziwa. Możesz ją sobie obejrzeć.

Przywarł do bocznego iluminatora, obejrzał się, spojrzał na mnie niepewnie, potem w milczeniu włożył kopię mojej kurtki i wyszedł na lód. Tak samo przyspawane ogniwo gąsienicy, tak samo wgniecione szkło iluminatora sprawiły, że się zasępił. Ostrożnie zajrzał na pomost, poszedł do kabiny nawigacyjnej, wrócił do stolika, na którym leżała moja kamera filmowa. Dotknął kamery.

– Bliźniaczka – powiedział posępnie.

– Jak widzisz. I ja i ona urodziliśmy się wcześniej.

– Ty tylko ocknąłeś się wcześniej – nachmurzył się – a który z nas jest właściwy, jeszcze nie wiadomo. Ja to zresztą wiem.

– A może on ma rację? – pomyślałem. – Może to właśnie ja a nie on jest sobowtórem i zjawą? I któż to, u diabła jest w stanie rozstrzygnąć, skoro mamy nawet tak samo połamane paznokcie i tych samych kolegów ze szkoły? Nawet nasze myśli się dublują, nawet nasze uczucia, jeśli bodźce zewnętrzne są takie same.

Patrzyliśmy na siebie, jak gdybyśmy patrzyli w lustro. Ze też coś takiego mogło się zdarzyć.!

– Wiesz, o czym teraz myślę? – powiedział nagle.

– Wiem – odpowiedziałem. – Chodź, zobaczymy.

Wiedziałem, o czym pomyślał, bo i ja pomyślałem o tym samym. Skoro na lodzie stoją dwie „Charkowianki” i skoro nie wiadomo, która z nich wpadła w szczelinę lodową, to dlaczego obie mają rozbite iluminatory? A jeżeli obie wpadły w szczelinę, to jak się w takim razie z niej wydostały?

W milczeniu pobiegliśmy do wyrwy w skorupie firnu. Położyliśmy się na brzuchach, podczołgaliśmy się nad samą krawędź szczeliny lodowej i od razu wszystko zrozumieliśmy. Tylko jedna amfibia wpadła do szczeliny, były bowiem ślady upadku jednego tylko pojazdu. Ugrzęzła o jakie trzy metry poniżej krawędzi szczeliny, pomiędzy jej zbliżającymi się do siebie ścianami. Zobaczyliśmy także stopnie wyrąbane w lodzie zapewne przez Wano albo przez Ziernowa, przez tego z nich, który pierwszy zdołał się wydostać. A zatem druga „Charkowianka” zjawiła się już po katastrofie pierwszej. Ale kto w takim razie wyciągnął tę pierwszą? Przecież sama nie mogłaby się wydostać ze szczeliny.

Jeszcze raz spojrzałem w przepaść. Czerniała coraz to głębsza, złowieszcza, bezdenna. Wyszukałem kawałek lodu odłupany od krawędzi szczeliny, odkruszony zapewne kilofem, którym wyrąbywano schodki, i cisnąłem go w przepaść. Natychmiast zniknął z pola widzenia, ale nie usłyszałem upadku. Przemknęła mi przez głowę myśl – a gdyby tak zepchnąć tam i tego narzuconego mi sobowtóra? Podbiec, chwycić go za nogi…

– Nie wyobrażaj sobie, że to ci się uda – powiedział.

Zmieszałem się najpierw, potem zrozumiałem.

– Ty też o tym pomyślałeś?

– Oczywiście.

– No cóż, zmierzmy się. Któryś z nas powinien przecież zniknąć.

Staliśmy naprzeciw siebie, rozeźleni, zacietrzewieni, rzucaliśmy na śnieg jednakowe cienie. I nagle obydwu nam zachciało się śmiać.

– Farsa – powiedziałem. – Kiedy wrócimy do Moskwy, będą nas pokazywali w cyrku. Anochin do kwadratu.

– Dlaczego w cyrku? W Akademii Nauk. Nowy fenomen, coś jak różowe obłoki.

– Przecież jesteś przekonany, że nie ma żadnych różowych obłoków.

– Tak samo jak ty.

Spojrzałem na niebo i zamarłem. On również uniósł głowę i podobnie jak ja znieruchomiał z otwartymi ustami.

Na matowym błękicie nieba ukazał się różowy obłok. Jeden jedyny, nie miał sąsiadów ani towarzyszy podróży, był jak plama z wina na obrusie. Zbliżał się do nas niezmiernie powoli, bardzo nisko, znacznie niżej niż chmury burzowe i bynajmniej nie przypominał obłoku. Nie porównałbym go ze sterowcem. Najbardziej ze wszystkiego obłok ten przypominał kawałek rozwałkowanego na stolnicy ciemnoróżowego ciasta albo puszczony na niebo duży malinowy latawiec. Dziwnie podrygując, pulsując zniżał się skośnie ku ziemi jak gdyby był istotą żywą.

– Meduza – powiedział mój „dubler” powtarzając moją własną myśl – żywa, różowa meduza. Tyle że bez macek.

– Nie powtarzaj moich głupich myśli. To jest rzecz, a nie żywe stworzenie.

– Tak sądzisz?

– Podobnie jak ty. Przyjrzyj się uważniej.

– Ale czemu tak podryguje?

– Kłębi się. To przecież gaz albo para wodna. Zresztą może nie wodna. A może… pył – dorzuciłem bez przekonania.

Malinowy latawiec zatrzymał się dokładnie nad nami i zaczął się zniżać. Był o pięćset metrów od nas, nie wyżej. Jego rozedrgane krawędzie odchylały się ku dołowi i ciemniały. Latawiec przekształcał się w dzwon.

– Co za bęcwał ze mnie! – krzyknąłem, pomyślawszy o kamerze. – Przecież trzeba to sfilmować.

I rzuciłem się ku swojej „Charkowiance”. Sprawdzenie, czy kamera działa i czy kaseta z kolorowym filmem nie jest uszkodzona zajęło mi nie więcej niż minutę. Zacząłem filmować od razu, w otwartych drzwiach, potem zeskoczyłem na lód, obiegłem obie amfibie i znalazłem inne stanowisko do robienia zdjęć. I dopiero wtedy zauważyłem, że mój „alter ego” nie ma kamery, że stoi i niepewnie przygląda się mojej krzątaninie.

– Czemu nie filmujesz? – krzyknąłem, nie odrywając oka od wizjera.

– Nie… wiem. Coś mi nie pozwala… nie mogę.

– Co to znaczy: „nie mogę”?

– Nie mogę… tego wytłumaczyć.

Przyjrzałem mu się, zapominając nawet o napowietrznym zjawisku. Nareszcie jest między nami jakaś różnica, i to zasadnicza! A więc nie jesteśmy tak zupełnie identyczni. On przeżywa teraz coś, czego ja w ogóle nie odczuwam. Jemu coś przeszkadza, ja zaś czuję się zupełnie swobodnie. Nie namyślając się długo uchwyciłem go w kadr i sfilmowałem stojącego na tle bliźniaczej amfibii. Na moment zapomniałem nawet o różowym obłoku, ale on mi o nim przypomniał.