Джордж Оруэлл - 1984 (на белорусском языке)

Пачаць дзённiк - вось што ён збiраўся цяпер зрабiць. Гэта не было незаконна (нiчога не было незаконна, бо нiякiх законаў ужо не iснавала), але калi б пра гэта нехта даведаўся, Ўiнстана, без сумнення, чакала б смерць або, прынамсi, дваццаць пяць гадоў лагера прымусовай працы. Ён уставiў сталёвае пяро ў асадку i намачыў яго языком. Пяро было старасвецкаю прыладай, iм ужо рэдка карысталiся, нават каб паставiць подпiс. Патаемна, з вялiкiмi цяжкасцямi ён набыў адно пяро, бо адчуваў, што гэтая цудоўная гладкая папера заслугоўвае на тое, каб на ёй пiсала сапраўднае пяро, а не крэмзаў нейкi чарнакрэс. Праўда, ён ужо даўно адвык пiсаць рукой; за выключэннем зусiм кароткiх нататак, ён звычайна дыктаваў усё на мовапiс, але ж цяпер, вядома, пра гэта не магло быць i гаворкi. Ён абмакнуў пяро ў чарнiла i на хвiлiнку задумаўся. Па спiне прабеглi дрыжыкi. Першая рыска на паперы была адважным учынкам. Ён вывеў маленькiмi нязграбнымi лiтарамi:

4 красавiка 1984

Ён адхiлiўся на бiльца крэсла. Пачуццё поўнай бяздарнасцi агарнула яго. Па-першае, ён зусiм не быў пэўны, што цяпер сапраўды быў 1984 год. Але мусiла быць нешта блiзкае да гэтага, бо ён з пэўнасцю ведаў, што яму самому трыццаць дзевяць гадоў, а нарадзiўся ён у 1944 або 1945 годзе. I ўсё ж цяпер было немагчыма вызначыць дату з дакладнасцю да аднаго цi двух гадоў.

Дзеля каго ён пiша гэты дзённiк, раптам узнiкла ў галаве пытанне. Дзеля будучынi, дзеля нашчадкаў. Яго думкi круцiлiся яшчэ нейкую хвiлiну вакол гэтае няпэўнае даты на першай старонцы i раптам наткнулiся на навамоўнае слова двухдумства. I ён упершыню адчуў усю значнасць свайго намеру. Як можна зносiцца з будучыняй? Паводле яе сутнасцi, гэта немагчыма. Калi б будучыня была падобная да сучаснасцi, дык тады б яна не стала яго слухаць; калi ж будучыня - нешта зусiм iншае, дык тады яго цяперашняе замяшанне не мае нiякага сэнсу.

Нейкi час ён сядзеў, ачмурэла ўтаропiўшы вочы ў паперу. Тэлегляд трансляваў грымлiвую вайсковую музыку. Дзiўна, але Ўiнстану здавалася, што ён не толькi страцiў здольнасць выказвацца, але забыўся нават на тое, пра што збiраўся сказаць. Тыднямi рыхтаваўся ён да гэтага, i нiколi яму не прыходзiла ў галаву, што ў гэты момант аднае толькi адвагi будзе недастаткова. Само пiсанне раней не здавалася цяжкiм. Яму заставалася толькi запiсаць на паперы бясконцы ўнутраны маналог, што гадамi гучаў у яго ў галаве. Але цяпер змоўк i той маналог. Да таго ж Ўiнстан адчуў нясцерпны сверб у назе, але не наважыўся дакрануцца, каб не засвярбела яшчэ болей. Мiналi секунды. Ён адчуваў адно некранутую бель аркуша, што ляжаў перад iм, сверб у назе, грымлiвую музыку i лёгкую млявасць ад выпiтага джыну.

Раптам ён спахапiўся i пачаў паспешлiва пiсаць, нават не ўсведамляючы дакладна, што ён пiша. Яго дробны дзiцячы почырк радок за радком пакрываў аркуш. Хутка ён перастаў зважаць на пачатковыя вялiкiя лiтары, а пасля i на знакi прыпынку:

4 красавiка 1984. Учора вечар у кiно. Адны ваенныя фiльмы. Адзiн вельмi добры пра карабель з уцекачамi, бамбаваны недзе ў Мiжземным моры. Усiм вельмi спадабалiся кадры пра тоўстага мужчыну, за якiм ляцiць верталёт, спачатку ён валтузiцца ў вадзе. як бегемот, пасля яго вiдаць праз аптычны прыцэл верталёта, тады ён раптам увесь у дзiрках, i мора робiцца ружовае, i ён тоне так хутка, быццам вада набралася праз дзiркi. Гледачы раўлi ад смеху, калi ён iшоў на дно. Пасля паказвалi ратавальны карабель поўны дзяцей i над iм верталёт, жанчына сярэдняга веку, напэўна жыдоўка, сядзiць з хлопчыкам гадоў трох на носе карабля. Хлопчык крычыць ад страху i хавае галаву на грудзях у жанчыны, а жанчына закрыла яго рукамi i суцяшае яго хоць яна i сама калоцiцца ад страху хавала як магла быццам верыла што яе рукi могуць закрыць ад куль. тады верталёт скiнуў бомбу 20 кг страшны выбух i ўвесь карабель разлятаецца як кучка запалак. тады былi яшчэ выдатныя кадры з дзiцячай рукой што ляцела ўгору ўгору ўгору ўсё вышэй i вышэй у паветра напэўна верталет з камерай у кабiне ляцеў за ёй i было шмат воплескаў з партыйных ложаў але адна жанчына ўнiзе дзе сядзяць пролы ўзняла гвалт i пачала крычаць што гэткае нельга паказваць дзецям гэткае дзецi не павiнны бачыць пакуль палiцыя не выкiнула яе вонкi я не думаю што з ёй нешта асаблiвае здарылася нiхто не зважае на тое што кажуць пролы тыповая пролаўская рэакцыя яны нiколi...

Ўiнстан спынiўся, бо ў яго здранцвелi пальцы. Ён не ведаў, што прымушала яго вылiваць з сябе гэты бязладны паток слоў. Але дзiўным было тое, што, пакуль ён гэта рабiў, у яго ў галаве прасвятлiўся зусiм iншы ўспамiн, ды так выразна, што ён амаль быў здольны яго запiсаць. Цяпер ён зразумеў, што якраз тое другое здарэнне было прычынай яго раптоўнага вяртання дадому i намеру пачаць пiсаць дзённiк сёння.