Robin Cook: Zabawa w Boga

– Satysfakcję? – z niedowierzaniem powtórzył Jerry. – Chociaż trudno w to uwierzyć, chyba jednak masz rację – inaczej nie mielibyśmy chirurgów. Być może największa różnica między internistą a chirurgiem polega na tym, że ten ostatni posiada umiejętność podejmowania nieodwracalnych decyzji.

Po wejściu do prosektorium Robert założył czarny gumowy fartuch i takież rękawice. Pozostali skupili się wokół leżących na stole, z wciąż jeszcze otwartą ogromną raną piersi, zwłok. Brzegi rany już nieco pociemniały i zaczęły zasychać. Jeśli nie brać pod uwagę sterczącej z ust rurki dotchawicznej, twarz zmarłego wyglądała spokojnie i pogodnie, oczy były zamknięte.

– Stawiam dziesięć do jednego, że to był zator płucny – z przekonaniem oświadczył Jerry.

– Nie dałbym więcej niż jednego dolara za tę diagnozę – odparł Robert, regulując wysokość zwisającego z sufitu mikrofonu przy pomocy nożnego pedału. – Sam mówiłeś, że pacjent był początkowo siny. Nie przypuszczam, żebyśmy stwierdzili zator. Jeśli nie myli mnie moje przeczucie, to nic nie znajdziemy.

Prowadząc badanie, Robert dyktował do mikrofonu: "Jest to dobrze zbudowany i dobrze odżywiony mężczyzna rasy białej, waży około siedemdziesięciu dwóch kilogramów, mierzy metr siedemdziesiąt osiem centymetrów. Lat czterdzieści dwa…".

Joan nie słuchała tego, co mówił Robert, lecz przyglądała się Cassi, która spokojnie piła kawę. Na samą myśl o tym, żeby zrobić to samo, Joan poczuła mdłości.

– Czy wszyscy inni zmarli wyglądali podobnie? – zapytała usiłując nie patrzeć w stronę stołu, przy którym Robert przygotowywał się do sekcji, gromadząc odpowiednie skalpele, nożyce i piłki do cięcia kości.

Cassi potrząsnęła przecząco głową. – Nie. Niektórzy z nich mieli sinicę, jak ten tutaj. Inni wyglądali na zmarłych w wyniku zatrzymania krążenia, jeszcze inni jakby zginęli w przebiegu niewydolności oddychania albo drgawek.

Robert naciął skórę zaczynając wysoko od ramion w stronę otwartej już klatki piersiowej, rysując w ten sposób na zwłokach jakby wielką literę "Y". Do uszu Joan dochodził zgrzyt ostrza na wewnętrznych strukturach kostnych.

– Czy operacje zostały należycie przeprowadzone? – zapytała Joan. Przymknęła oczy, słysząc trzask łamanych żeber.

– Zmarli przeszli operację serca, choć niekoniecznie z tego samego powodu. Sprawdziliśmy anestezję, czas perfuzji, czy stosowano hipotermię. Wszystko było w porządku. I to właśnie powoduje naszą frustrację.

– Rozumiem, ale dlaczego usiłujecie wszystkie te przypadki skojarzyć z sobą?

– Pytanie nie pozbawione racji – odparła Cassi. – To, o co pytasz, ma swoje źródło w mentalności patologa. Jeśli patolog dokonał sekcji zwłok i nie znalazł przyczyny zgonu, jest z siebie niezadowolony. Jeśli ma do czynienia z całą serią podobnych przypadków, czuje się wytrącony z równowagi. Żeby ją odzyskać, musi rozwiązać zagadkę.

Mimo woli Joan spojrzała na stół. Zwłoki Bruce'a Wilkinsona leżały jak gigantyczna otwarta książka, której kartki odkrywały lekarzowi tajemnice ludzkiego ciała. Joan poczuła zawrót głowy.

– Rozwiązanie tej zagadki jest konieczne – ciągnęła Cassi nieświadoma stanu, w jakim się znajdowała Joan. – Dzięki niemu można będzie uniknąć podobnych przypadków w przyszłości. W tej chwili natomiast mamy do czynienia z alarmującym trendem. Jeśli wcześniej ofiarami byli pacjenci w wieku mocno zaawansowanym i z bardzo złym stanem zdrowia – najczęściej pozostawali w stanie śpiączki – to ostatnio są nimi ludzie znacznie młodsi, z reguły poniżej pięćdziesiątki, oraz znacznie zdrowsi, tak jak to ma miejsce w przypadku Wilkinsona. – Joan, co z tobą? – Cassi w końcu spostrzegła, że jej przyjaciółka jest bliska omdlenia.

– Pozwól, że poczekam na zewnątrz sali – powiedziała Joan. Odwróciła się i skierowała ku wyjściu, ale Cassi chwyciła ją za ramię.

– Czujesz się niedobrze? – zapytała.

– Nic mi nie jest – odpowiedziała Joan. – Muszę tylko usiąść. – Szybko wybiegła z sali.

Cassi chciała również wyjść, ale Robert ją zatrzymał, żeby coś pokazać. Wskazał palcem siniak na powierzchni serca. – Co myślisz o tym? – zapytał.

– To prawdopodobnie skutek prób reanimacji – odrzekła.

– Przynajmniej w tym się zgadzamy – stwierdził Robert i ponownie skierował uwagę na system oddechowy i krtań. Zręcznie otworzył drogi oddechowe. – Żadnej przeszkody w oddychaniu. Gdyby była, wiedzielibyśmy przynajmniej, skąd się wzięła sinica.

Chrząkając znacząco, Jerry wtrącił: – A więc pozostaje tylko zator płucny. Byłem tego pewien.

– To był kiepski zakład – stwierdził Robert kręcąc głową. Starannie obejrzał główne naczynia krwionośne w płucach i samo serce.

– Pomosty naczyniowe są wszyte prawidłowo – stwierdził i cofnął się nieco, żeby Cassi i Jerry mogli też zobaczyć.

Biorąc do ręki skalpel, zwrócił się do Jerry'ego: – Teraz, doktorze Donovan, lepiej zrobisz wykładając pieniądze na stół. – Następnie pochylił się i otworzył arterie płucne. Żadnych skrzepów. Z kolei otworzył prawy przedsionek serca: ani śladu krzepnięcia krwi. W końcu przystąpił do otwarcia żyły głównej: napięcie wzrosło, gdy nóż zagłębił się w naczynia, te jednak również okazały się czyste. Nie mogło być mowy o zatorze.

– Klops! – zawołał Jerry ze złością.

– Jesteś mi winien dziesięć dolarów – oświadczył spokojnie Robert.

– Co, u diabła, mogło wyprawić faceta na tamten świat? – dziwił się Jerry.

– Nie sądzę, żeby udało się nam to ustalić – odrzekł Robert. – Po prostu mamy do czynienia z osiemnastym tego rodzaju przypadkiem.

– Uważam, że przyczyna zgonu delikwenta tkwi w jego głowie – oznajmiła Cassi.

– W jaki sposób doszłaś do takiego wniosku? – zapytał Jerry.

– Jeśli pacjent był rzeczywiście siny – tłumaczyła Cassi – a nam nie udało się ustalić żadnej przyczyny w cyrkulacji krwi i w oddychaniu, to przyczyna zgonu znajduje się w mózgu. Pacjent przestał oddychać, ale serce wciąż pompowało odtlenowaną krew. Stąd się wzięła sinica.

– Znacie stare lekarskie porzekadło? – zapytał Jerry. – Patolodzy wiedzą wszystko i robią wszystko, tyle że za późno.

– Nie pamiętasz najwidoczniej pierwszej części tego powiedzenia – zauważyła Cassi – więc ci ją przypomnę: chirurdzy nic nie wiedzą, ale robią wszystko, interniści wiedzą wszystko, ale nie robią nic. Dopiero potem jest mowa o patologach.

– A co z psychiatrami? – zapytał Robert.

– To proste: psychiatrzy nic nie wiedzą i nic nie robią! – roześmiał się Jerry.

Robert szybko kończył sekcję. Mózg po bliższym zbadaniu okazał się normalny. Najmniejszego nawet śladu skrzepu czy urazu.

– Tak więc? – odezwał się Jerry patrząc na połyskujące zwoje mózgowe Bruce'a. – Czy macie jeszcze, moi drodzy, jakieś inne pomysły?

– Na razie nie – odrzekła Cassi. – Może jednak Robert znajdzie jakiś dowód, że to był atak serca.

– Jeśli nawet udałoby mi się go znaleźć, nie wyjaśni to skąd się wzięła sinica – powiedział Robert.

– To prawda – zgodził się Jerry drapiąc się w tył głowy. – Być może pielęgniarka się pomyliła. Może facet był po prostu szary.

– Pielęgniarki na chirurgii serca są przeraźliwie dokładne – wtrąciła Cassi. – Jeśli mówią, że pacjent był siny, to z pewnością tak było.

– Wobec tego poddaję się – oznajmił Jerry, wyjmując z portfela banknot dziesięciodolarowy i wkładając go do kieszeni białej marynarki Roberta.