Marek Krajewski - Festung Breslau

– Przepustkę proszę – warknął żołnierz.

– Już panu daję – odpowiedział Mock i sięgnął do wewnętrznej kieszeni płaszcza po pistolet.

Wartownik Geogr. Kittlaus był nerwowy z natury. Już w swojej rodzinnej Turyngii, w małej wiosce koło Zeulenroda uchodził za nerwusa. Wściekał się, kiedy krowy wchodziły w szkodę, i okładał je później drągiem w oborze. Kiedyś świnia wypadła z chlewa i parobek Kittlaus dostał zadanie, aby ją z powrotem doń zagonić. Udało mu się to dopiero po godzinie. Kiedy już była w chlewie, wyładował na świni swoją złość. W końcu wyrwał koryto i wzniósł je nad głową zwierzęcia. Wtedy ono ruszyło na parobka i uciekło między jego nogami, powalając go w gnój. Świnię znaleziono po tygodniu, a Kittlausa po dwóch tygodniach. Stał w lesie i kopał ze złości w drzewo.

Ta cecha jego charakteru uległa znacznemu spotęgowaniu w twierdzy Breslau, pod rosyjskimi bombami.

Teraz, widząc szpiega w masce, nacisnął spust. Georg Kittlaus był nerwowy z natury.

Doktor Willy Schötzl, chirurg w szpitalu przejściowym przy Rehdigerplatz, nie spał od trzydziestu godzin.

Czuł piasek pod powiekami i słaniał się na nogach, kiedy wbijał wzrok w plątaninę tkanek w mięśniu piersiowym większym i starał się trafić pęsetą w spłaszczony ołów, który tkwił niezbyt głęboko, w części obojczykowej mięśnia. Pęseta ześlizgiwała się z ołowiu i naruszała uszkodzone tkanki.

Wtedy w ranie przelewały się niewielkie fale krwi i wypływały na ciało pacjenta. Doktor Schötzl odłożył narzędzie i kiwnął głową na pielęgniarza, który znak ten zrozumiał natychmiast.

Podał doktorowi szklankę wódki i patrzył, jak jego grdyka lekko się porusza. Schötzl zanurzył pęsetę w spirytusie.

Kiedy poczuł działanie alkoholu i niewielki zawrót głowy, wcisnął narzędzie w krwisty befsztyk rany i bezbłędnie uchwycił ołów.

Z satysfakcją ściskał mocno kawałek metalu. W lewej dłoni wciąż trzymał szklankę. Wiedział, że kula już mu się nie wymknie. Wyciągnął ją pewnie i wyrzucił do miednicy. Zadźwięczała obtłuczona blacha, kiedy wpadała do niej kula, pęseta i pusta szklanka.

Doktor Schötzl usiadł ciężko na krześle i zaciągnął się papierosem, którego pielęgniarz włożył mu w usta i zapalił. Oczy mu się zamykały, pielęgniarz wyjął papierosa z jego ust i sam chciwie się nim zaciągał. Obraz ten doktor Schötzl widział w półśnie i nie był pewien, czy bezczelność pielęgniarza nie jest wytworem jego własnej imaginacji. Tym bardziej nie był pewien realności następnej wizji.

Oto operowany pacjent, starszy mężczyzna z poparzoną twarzą, ocknął się z narkozy i zapytał go dudniącym głosem:

– Jest pan emanacją Boga, doktorze?

– Takiego komplementu jeszcze dotąd nie słyszałem – mruknął doktor i zasnął.

Oczy Mocka otworzyły się i napotkały biały sufit z kilkoma zaciekami. Gałki oczne przesunęły się w lewo i w prawo. Zarejestrowały bandaże, fiolki i brązowe lamperie. Nagle stały się nieruchome. Nie mogły się oderwać od innych oczu – błękitnych i wilgotnych.

– Już po operacji – powiedziała melodyjnym austriackim akcentem właścicielka błękitnych oczu. – Już po wszystkim. Chce pan może pić?

Mock nie odpowiedział. Chciał teraz tylko jednego. Nie pragnął ani jeść, ani pić, ani – jak mawiał cesarz Klaudiusz – oddawać długu naturze. Marzył o swojej masce, która by zakrywała jego twarz przed spojrzeniami ślicznej jak sen pielęgniarki.

Podniósł lewą dłoń, aby dotknąć swej twarzy. Jednak zamiast aksamitnego dotknięcia karnawałowej maski poczuł przeszywający ból w piersi. Płuca zareagowały wstrzymaniem oddechu, gruczoły potowe wypchnęły duże krople, głowa opadła w koleinę poduszki.

– Niech pan leży spokojnie – powiedziała siostra i otarła mu pot z twarzy.

Mock, poczuwszy jej dłonie na swojej twarzy, nie miał już żadnych złudzeń co do posiadania maski. Zamknął oczy, aby nie widzieć obrzydzenia na twarzy pielęgniarki.

– Gdzie ja jestem? – Aż się zdziwił, słysząc swój zwykły tubalny głos zamiast wątłego zachrypniętego rzężenia, którego się spodziewał. – I jak długo tu będę?

– W szpitalu polowym przy Rehdigerplatz – odpowiedziała siostra. – Przeszedł pan małą operację. Wyjdzie pan za tydzień. Do wesela się zagoi.

A zatem trafiłem do tego szpitala, w którym leży Gnerlich, pomyślał Mock, do którego właśnie szedłem, kiedy mnie postrzelono.

To jest kolejny znak. Im bliżej bestii jesteś, tym bardziej łakniesz sprawiedliwości. W szpitalnej sali wibrowały jeszcze wysokie nuty głosu pielęgniarki. Niektóre z nich były naznaczone rozbawieniem.

Otworzył oczy i zobaczył jej uśmiech. Pomachała mu ręką i odwróciła się do wyjścia. Nie miał wątpliwości, że istota ta była aniołem, nie zwykłą bożą emanacją.

– Siostro! – zawołał tak głośno, że chorzy leżący po jego bokach poruszyli się gwałtownie. – Mam do siostry wielką prośbę.

– Tak, słucham – dziewczyna spojrzała na niego bardzo poważnie. Obawiała się, że ten starszy pan, na którym wywarła niemałe wrażenie, zacznie ją emablować, błaznować i opowiadać głupie dowcipy, jak ci frontowcy z drugiego piętra, którzy na jej widok wkładali ręce pod kołdry.

Poparzone oblicze pacjenta było onieśmielone i spokojne, a oczy patrzyły prosto i uczciwie.

– Czy siostra mogłaby przynieść mi Biblię?

Dzień Zmartwychwstania był przepiękny i słoneczny. Rosyjskie bombowce nadleciały z południa.

Kilka z nich, mając w pogardzie artylerię przeciwlotniczą na Dworcu Głównym, ruszyło w stronę Wzgórza Liebicha. Kiedy już tam były, bombardierzy czynili swą powinność. Wyniosła wieża została trafiona w połowie swej wysokości. Z serca budowli trysnęły odłamki cegieł, a za nimi pojawiły się spirale dymu. Płaski dach na środku budynku pękł na pół i zaczął zsuwać się do środka wraz z działem przeciwlotniczym flakvierling i jego trzyoosobową obsługą. Ciała żołnierzy poszarpane odłamkami wpadły do środka bezwładnie i ułożyły się na podłodze czwartego piętra.

Wszyscy trzej obrońcy twierdzy leżeli – jakby się umówili, jakby to była musztra – na brzuchu, a ich otwarte usta oddawały krew w równych falach. Po chwili krew straciła swoją barwę, pokryła się białym kurzem. Wieża i dach budowli kryły się w fontannach dymu, kurzu i sadzy.

Jedynie lekkie drżenie docierało do sztabu generała Güntera von Rodewalda, który był zastępcą Oberbefehlshabera der SS und Polizei. Sztab mieścił się cztery piętra pod bombardowanym właśnie budynkiem. Generał poczuł wibracje gór betonu nad sobą i zrobiło mu się nieswojo. Zaczął się kręcić na krześle.

Obawa przed zawaleniem się betonowych brył nie była powodem nerwowego zachowania von Rodewalda. Powód, ukryty w jego kalesonach, piekł i swędział. Musiałem się zarazić od tej dziwki, myślał von Rodewald i przeklinał zimną deszczową niedzielę przed dwoma tygodniami, kiedy został zaproszony do przepięknej willi generała Curta Oueissnera na Wilhelmsruh.

Zebrali się tam wyżsi oficerowie SS i Wehrmachtu, aby uczcić rocznicę zerwania traktatu wersalskiego. SS – Sturmbahnführer Erich Kraus, szef wydziału RuSHA w Breslau, stał na środku willi generała Oueissnera i wznosił toast wodą – jak Führer. Kiedy ten tępy moralista, gestapowski Katon, wyszedł, wielu odetchnęło.