Альберт Baantjer: De Cock en het lijk in de kerstnacht

Vledder keek hem onderzoekend aan. ‘Je komt toch terug?’ Het klonk een beetje benauwd.

De Cock keek op. ‘Natuurlijk, m’n jong. Hoezo?’

Vledder beet op zijn onderlip en maakte een triest gebaartje. ‘Och,’ zei hij wat treurig, ‘laat maar. Ik zou het je niet eens kwalijk nemen, wanneer je thuis je pantoffels aantrok.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen. ‘Wroeging,’ vroeg hij met zijn hoofd een beetje schuin, ‘wroeging, dat je mij in deze zaak betrokken hebt?’

Vledder zuchtte diep. ‘Geloof me, De Cock,’ zei hij timide. ‘Ik had je graag met rust gelaten. Denk niet dat ik het leuk vond. Die paar vrije dagen kwamen je toe, echt, ik weet het. Maar zie je, ik ben nog niet zover. Ik voel mij nog te onzeker. Ik…’

De Cock glimlachte. ‘Je staat te bazelen als een schooljongen. Natuurlijk kom ik terug. Ik laat je niet in de steek.’

Vledder slikte en zei: ‘Wil je in ieder geval de hartelijke groeten aan je vrouw doen?’

Hij draaide zich abrupt om en liep naar de snijtafel. Dr. Rusteloos had zijn eerste snede al gemaakt.

Twee uur later liep Vledder met gebogen hoofd op de Overtoom voor het sectielokaal heen en weer. Dr. Rusteloos had zijn werk gedaan en was met zijn assistent vertrokken. Vledder had hun wagen met gemengde gevoelens nagestaard.

De sectie had hem sterk aangegrepen. Hij was nog niet hard genoeg. Nog zo kwetsbaar. Het lugubere snijwerk dat dr. Rusteloos zo zonder enige emotie verrichtte, had hem koude rillingen bezorgd. Zijn maag had opstandig gereageerd en slechts met inspanning van al zijn krachten had hij de sectie tot het einde toe kunnen volgen.

Hij ademde diep. De buitenlucht deed hem goed. Hij keek op zijn horloge. Het was bijna elf uur.

Even later kwam De Cock aanrijden. Hij stopte aan de rand van het trottoir en hield het portier voor hem open. ‘Kom binnen, m’n jong,’ riep hij opgewekt. Hij zag er monter en fris uit. Hij had thuis snel een douche genomen, de stoppels van zijn gezicht geschoren, wat gegeten en zijn vrouw bewonderd in haar nieuwe peignoir. ‘Hoe was de sectie?’

Vledder bromde. ‘Verschrikkelijk, zoals altijd.’

De Cock schoof hem een zakje toe. ‘Dit heeft mijn vrouw voor je meegegeven. Een stuk kerstkrans of zoiets.’

Vledder trok een vies gezicht. ‘Het spijt me, De Cock, echt. Het is heel lief van je vrouw. Maar ik heb echt geen trek.’

De Cock haalde zijn schouders op en reed verder de Overtoom af. ‘Wat zei dr. Rusteloos van de doodsoorzaak?’

‘Een duidelijk geval van strangulatie. Vermoedelijk met een sjaal.’

‘En verder?’

Vledder keek hem van terzijde aan. ‘Je had gelijk.’

‘Wat?’

‘Ze was zwanger.’

De Cock floot tussen zijn tanden. ‘Dus toch.’

Vledder knikte. ‘Dr. Rusteloos heeft de foetus uit het lichaam verwijderd. Je kon al duidelijk zien dat het een jongetje zou zijn geworden.’ Plotseling verborg hij zijn gezicht achter zijn handen. ‘Het was verschrikkelijk,’ zuchtte hij, ‘gewoon verschrikkelijk. Wees blij dat je de sectie niet hebt meegemaakt. Geloof me, het was echt niet prettig om naar te kijken.’

De Cock loodste de wagen behendig uit de verkeersstroom en parkeerde in een zijstraat. ‘Het was in ieder geval een pijnloze bevalling,’ zei hij toonloos.

Vledder draaide zich met een ruk naar hem toe. ‘Wat een opmerking,’ siste hij, ‘wat een verrekt rottige opmerking. Hoe kun je zoiets zeggen. Je bent soms zo akelig cynisch.’

De Cock draaide het contact af. ‘Het is niet cynisch,’ zei hij kalm. ‘En ik bedoel het ook niet cynisch. Ik stel alleen een feit vast. Zie je, we weten nog te weinig van onze Heleentje af, maar ik vermoed zo, dat zij met angst de geboorte van haar kind tegemoet zag.’ Hij maakte een klein handgebaar. ‘Angst is een nare pijn, m’n jong. Die pijn is haar in ieder geval bespaard.’

Het gezicht van de jonge Vledder kreeg een verbeten uitdrukking. Hij perste zijn lippen op elkaar. ‘Gore moordenaars,’ siste hij. ‘Ze moesten ze als bijkomende straf de sectie van hun eigen slachtoffers laten bijwonen.’ Hij beukte uit woede op het dashboard. ‘Ik zou ze er met hun neus bovenop drukken. Dan konden ze het eens zien. Dan…’ Zijn stem sloeg over. ‘Dan…’

De Cock liet hem rustig uitrazen. ‘Hoe groot was de foetus?’ vroeg hij na een poosje.

‘Negen centimeter. Dr. Rusteloos heeft het gemeten. Een onvoldragen vrucht van precies negen centimeter.’

‘Negen centimeter,’ herhaalde De Cock peinzend. ‘Negen centimeter, dat is…’

Vledder keek wat verstrooid om zich heen. ‘Wat… wat doen we hier eigenlijk?’ riep hij verwonderd. ‘Waarom ben je hier gestopt?’

De Cock wees door de voorruit. ‘De Zocherstraat,’ zei hij glimlachend. ‘Herinner je je nog? Het adres van het legitimatiebewijs.’

Vledder keek langs de eentonige gevels omhoog. ‘Wat een sombere huizen,’ mompelde hij. ‘Ik zou hier voor geen geld willen wonen.’ Hij stootte De Cock aan. ‘Heb je het gezien? De gordijntjes. We worden van alle kanten begluurd.’

De Cock grijnsde. ‘Zondagsvermaak.’

Hij diepte uit de zak van zijn winterjas een bosje sleutels en probeerde de buitendeur.

Vledder keek gespannen toe. ‘De sleutels uit haar tasje?’

‘Ja, ik heb ze maar meegenomen.’

Een van de sleutels paste en De Cock duwde de deur open. Voor hen lag een smalle trap met een kokosloper en keurig gepoetste koperen roetjes. Aan de witgekalkte muren hingen stemmige platen achter glas.

‘Welke verdieping?’ vroeg Vledder.

‘Laten we maar bovenaan beginnen,’ antwoordde De Cock, ‘het zal wel een zolderkamertje zijn.’

Voorzichtig trokken ze zich langs de leuning omhoog. De Cock hijgde. Hij werd de laatste jaren wat gezetter. Het trappenlopen kostte hem meer inspanning dan vroeger. De trap kraakte onder zijn voeten.

Op de eerste verdieping ging een deur open en een nieuwsgierig vrouwenhoofd stak naar buiten. Een muffe huislucht walmde hun tegemoet.

‘Bij wie moeten de heren zijn?’ vroeg het hoofd.

‘Juffrouw De Vries.’

De vrouw werd nu geheel zichtbaar. ‘Oh,’ zei ze, ‘dat is helemaal boven. Zal ik even met u meelopen?’

De Cock maakte een afwerend gebaartje. ‘Nee, nee,’ zei hij. ‘Dank u. We vinden het zelf wel.’ Hij had geen pottenkijkers nodig.

De vrouw trok zich mokkend terug.

Vledder en De Cock liepen verder naar boven.

De zolderverdieping was wat provisorisch met latten en hardboard in vijf, zes kamertjes verdeeld. De deuren hadden geen aanduiding. De Cock en Vledder schuifelden wat besluiteloos rond. Ze wisten niet welke deur. Ze voelden er ook niets voor om iedereen te alarmeren. Tot hun opluchting vonden zij aan het einde van een smalle gang een gammel deurtje, waarop met potlood De Vries was gekrast.

De Cock haalde opnieuw de sleutelbos tevoorschijn en morrelde aan het hangslot. Na een paar minuten stonden ze in een kil, onverwarmd zolderkamertje. Het enige licht kwam van een klein raam tussen twee schuin aflopende wanden. Rechts stond een eenpersoonsbed met daarboven een boekenplank. Op die boekenplank stond een lijstje met een foto, een foto van Heleentje. De Cock ging op de rand van het bed zitten en keek het kamertje rond. Een rotan zitje, een elektrisch kacheltje, een oude luifelkast en een kabinetje. Het was een mengeling van oude, afgedankte meubels en nieuwe, frisse, moderne spulletjes, die Heleentje vermoedelijk in de loop van de tijd had bijgekocht. Vledder snoof. ‘Hier woonde ze dus.’

De Cock knikte traag. ‘Niet bepaald gezellig, als je het mij vraagt. Wat heeft dat kind in godsnaam bezield om naar Amsterdam te trekken. Ik denk dat ze bij haar ouders thuis een betere kamer had. Enfin, laten we maar eens zoeken. Misschien vinden we iets dat ons verder helpt. Aantekeningen, brieven, papieren. Alles wat maar van belang lijkt. Kijk vooral goed uit naar adressen.’