Albert Baantjer: Een rat in de val

Van Opperdoes keek even naar de kades aan de overkant, en zag dat het publiek zich begon op te maken voor een spannend uitzicht. Ook stonden er fotografen met grote telelenzen. Hij wilde toch het liefst dat die mensen, waaronder ook veel kinderen, het beeld van een mogelijk half vergaan stoffelijk overschot bespaard bleef.

Hij gebaarde naar de kraandrijver. ‘Stop even…’

De duikmeester keek hem vragend aan.

‘We weten niet zeker of zich iets in die auto bevindt, maar voor het geval dat… Heb jij iets om er overheen te gooien?’

De brandweerman dacht even na en liep toen naar een van de wagens. Hij kwam terug met iets wat hij met een enorme zwaai naar de duiker gooide. Via de portofoon gaf hij hen een paar korte opdrachten, voordat hij een cirkelend gebaar maakte naar de kraandrijver. Die liet de spanning op de kabel weer langzaam opvoeren.

Na een paar seconden werd het dak van een auto zichtbaar, en toen plaatsten de duikers een groot stuk plastic om de haak heen. Centimeter voor centimeter kwam de auto tevoorschijn, waarbij het plastic zich als een enorme jurk om de auto drapeerde, daarmee het interieur geheel verhullend.

Toen de auto helemaal uit het water was getakeld, droop het water in enorme stralen klaterend naar beneden.

Langzaam draaide de kraan weer richting de Korte Marnixkade. Er werd ruimte gemaakt langs de waterkant, en de kraandrijver liet al het water weglopen voordat hij de auto op de kade neerzette.

De duikmeester maakte de haak los: de haak en de kraan trokken zich geruisloos en discreet terug op de kraanwagen.

‘Hij is helemaal voor jullie.’

Jacob keek vragend naar Van Opperdoes, en die gaf een goedkeurend knikje.

‘Kijk maar even.’

Omzichtig gebukt, tilde Jacob het enorme stuk plastic omhoog, ervoor zorgend dat niemand mee naar binnen kon kijken. Hij verdween er bijna helemaal onder. Ter hoogte van de passagiersplek keek hij de auto in.

Het wreed grijnzende gezicht van een overleden man keek hem bijna recht in de ziel.

Jacob stond wat wit weggetrokken achter de rechercheauto.

‘Niet fijn?’ wilde Peter van Opperdoes weten.

Jacob schudde zijn hoofd. ‘Nu snap ik die Pietje stukken beter. Als ik dat zo ineens gezien had… uit het water omhoogkomend… vlak voor mijn gezicht.’

‘Dan was je ook weggerend,’ concludeerde Van Opperdoes.

‘Nou en of.’

De oude rechercheur krabde op zijn hoofd en keek naar de kade en het water.

‘Een fijne plaats delict ook, zo op de bodem van de Singelgracht. Kunnen we niks mee. Dus is de auto voorlopig onze enige pd.’

‘Maar die auto moet toch ergens vandaan komen? Of hiervandaan…’ Hij wees naar de Korte Marnixkade. ‘Of van de andere kant, de Marnixkade… of misschien zelfs van de overkant, de Nassaukade. Ergens is die auto het water in gereden. Misschien iemand die wilde inparkeren en per ongeluk gas gaf in plaats van remde…’

Van Opperdoes plukte aan zijn neus. ‘Dat gebeurt regelmatig.’

‘Wat wil je… het lijk eruit halen en overbrengen naar het mortuarium om het daar te laten onderzoeken?’

De oude rechercheur keek peinzend rond.

‘Stel je nou eens voor dat het geen ongeluk was… geen kwestie van gas of remmen. We moeten altijd rekening houden met het onverwachte, jonge vriend. Bovendien zal de technische recherche woedend zijn als we ze niet nu al waarschuwen.’

Hij zuchtte diep.

‘Ik denk dat het hele circus hier nog wel even staat…’

Peter van Opperdoes had gelijk, want langzaamaan maakten de brandweerwagens en de kraan op de Korte Marnixkade plaats voor vrachtwagens van de technische recherche. Na drie kwartier werd er zelfs een witte container geplaatst, als commandocentrum voor de uniformdienst en de tr.

Van Opperdoes zag het allemaal hoofdschuddend aan.

‘Allemaal enorme poppenkast, en voorlopig kunnen we nog helemaal niks. Ik wil weten wie er in die auto zit, wat voor auto het is, van wie die auto is, en wat die man in die auto doet.’

Jacob glimlachte. ‘Niet zo heel veel meer. Is dat alles?’

Van Opperdoes maakte een wrevelig handgebaar. ‘Je snapt best wat ik bedoel. Hoe zag hij eruit?’

‘Heel erg dood.’

‘Hoe bedoel je?’

‘Precies wat ik zeg. Hij was al even dood. Niet dat hij vannacht het water in is gereden, of zo. Die auto heeft lang in het water gelegen.’

‘Hm,’ bromde Van Opperdoes.

Hij wenkte Willem Schut, die nog steeds trouw in zijn eentje stond te wachten langs de kant en goedmoedig hun kant op kwam sloffen.

‘Pietje had gelijk, hè? Er zit een lijk in die auto.’

Jacob keek even op.

‘Ja, dat had hij, Willem. En ik snap heel goed dat hij zo geschrokken is. Het is geen prettig gezicht.’

De immense schipper krabde in zijn woeste baard. ‘Arme donder. ’t Is al zo’n mager scharminkel, maar nu is er helemaal niks meer van hem over. Ik zal hem vanavond wel effe meenemen naar de kroeg. Een goeie borrel doet wonderen.’

Van Opperdoes wees naar de Singelgracht.

‘Willem, die auto is op een of andere manier in het water terechtgekomen.’

Willem glimlachte. ‘Moet je daar nou lang voor doorleren, om rechercheur te worden?’

Van Opperdoes wees naar de parkeerplaats waar ze stonden. ‘Wat ik bedoel… wat ik eigenlijk wil weten… als deze auto nu naar voren zou rijden, waar landt hij dan op de bodem? Met andere woorden… die auto die we net opgevist hebben, waar komt die vandaan?’

Willem krabde nog krachtiger in zijn baard dan eerst.

‘Uhm… tja…’

Hij keek naar links, de Brouwersgracht in, toen rechts achter zich, toen schuin naar voren. Zo had hij alle waterwegen bekeken die op dit punt bij elkaar kwamen.

‘Een auto is zwaar. Het hangt er een beetje van af of hij meteen zinkt, of eerst nog even blijft dobberen. En of het ’s nachts of overdag was. ’s Nachts kan er gespuid worden, wat een flinke stroming geeft. Tussen het moment van in het water terechtkomen… en op de bodem parkeren… kan de auto ook nog een stukje meegevoerd worden door de stroming.’

Van Opperdoes was verrast door de heldere redenering van Willem. Hij kon er geen speld tussen krijgen.

‘Maar het kan nooit heel ver zijn van de plek waar de auto in het water is gekomen. Toch?’

Willem tuitte zijn lippen. ‘Hm, nee… het zou me sterk verbazen als…’

Hij schudde zijn hoofd.

‘Nee, niet vanaf de Nassaukade. Te ver. Ik denk zelfs niet vanaf de Marnixkade. Ik denk dat de auto er vanaf deze kade in is gerold. En misschien een paar meter verderop met de neus naar beneden is gedoken. Daar zit de motor, die gaat het eerst naar beneden. Als je nou weet op welke dag het is gebeurd… dan kom je misschien nog iets dichter bij de plek.’

Jacob maakte een schetsje op een velletje papier. Vanaf de vindplek trok hij een lijn naar de kade.

‘Denk je dat de auto nog ver is afgedreven nadat Pietje hem in zijn grijper had?’

Willem schudde zijn hoofd. ‘Dat ding is amper boven water geweest of Pietje liet hem alweer los. Die auto zat vol water, die is rechtstandig weer naar beneden gegaan.’

Van Opperdoes keek naar de tekening die Jacob aan het maken was.

‘Met dat van die dag waarop het gebeurd is… daar bedoel je toch mee welke kant er op gespuid wordt?’

‘Klopt helemaal.’

Willem veegde met een grote vinger over de tekening.

‘De ene dag wordt er stad-inwaarts gespuid, de andere dag stad-uitwaarts. Precies de andere kant op, dus.’

Jacob trok twee lijnen vanuit de vindplek van de auto, eentje links naar de Korte Marnixkade, en eentje naar rechts. Er zat een meter of twintig tussen.

‘Ruw gezegd zou hij tussen deze twee plekken het water in kunnen zijn geraakt.’

Willem bestudeerde de tekening. ‘Zou kunnen…’