Albert Baantjer - De Cock en moord in brons

De Cock bracht zijn beide handen naar voren.

‘Het houdt dus niet in dat zo’n doodverklaarde man of vrouw ook werkelijk wordt omgebracht?’

Etzel Hunnen lachte hartelijk.

‘Wij zijn geen club van moordenaars.’

De Cock keek de oude man strak aan.

‘Maar Siegfried van Xanten werd vermoord.’

Het gezicht van Etzel Hunnen versomberde.

‘Dat is zo. En daar ben ik nu zo bang voor… dat men ons genootschap in opspraak zal brengen. Ik heb daarover gisteravond laat nog de heer Schaaps gebeld en heb hem verteld wat er was gebeurd.’

‘Welke heer Schaaps?’

‘Die kent u toch wel… Meester Schaaps, officier van justitie hier in Amsterdam. Ik ken hem al heel lang. Hij is bijna net zo lang lid van ons oudheidkundig genootschap als ik.’

De Cock kneep even zijn beide ogen dicht. Hij dacht terug aan zijn wat abrupt afgebroken onderhoud met de commissaris die morgen en begreep met grote helderheid waarom Buitendam hem niet had willen vertellen, wie hem over de moord op Van Xanten had ingelicht.

‘Wat zei meester Schaaps?’

‘Hij zei dat hij er persoonlijk voor zou zorgen dat de naam van ons genootschap niet zou worden bezoedeld.’

De Cock knikte met een ernstig gezicht.

‘Maar een moord is een moord,’ sprak hij streng. ‘Aan dat gegeven valt niet te tornen. Siegfried van Xanten was lid van uw oudheidkundig genootschap en het wapen waarmee de moord werd gepleegd was door hem aan Gunther Worms overgedragen.’ De oude man staarde nadenkend voor zich uit.

‘Zo luidde het vonnis.’

De Cock zuchtte.

‘Ik vrees toch dat wij de dader van de moord in de boezem van uw genootschap moeten zoeken.’

Etzel Hunnen schudde zijn hoofd.

‘U moet dat vergeten, geloof me. Ik zei u al: wij zijn geen club van moordenaars.’

De Cock maakte een vertwijfeld gebaartje.

‘Dat beweer ik ook niet. Ik neem direct aan dat u lid bent van een eerbiedwaardig genootschap… dat alle leden eerbiedwaardige lieden zijn… met uitzondering van de man of de vrouw die de antieke dolk bewust als moordwapen hanteerde.’ De oude man verstarde plotseling.

‘Hilde,’ lispelde hij, ‘Hilde Brunet.’

De Cock keek hem niet-begrijpend aan.

‘Wie is Hilde Brunet?’

Het gezicht van Etzel Hunnen zag ineens bleek en zijn geaderde rechterhand op de kop van de ruige hond trilde.

‘Hilde Brunet… de vrouw van Gunther Worms… zij bezwoer Siegfried te zullen doden.’

Vledder glunderde.

‘Maar dan is zij toch een redelijke verdachte?’ riep hij enthousiast. ‘Die Hilde Brunet?’

De jonge rechercheur knikte.

‘Het is als het ware een verdachte op een presenteerblaadje. Wat wil je nog meer? Mooier is niet denkbaar. Het moet voor die Hilde Brunet een kleine moeite zijn geweest om aan die dolk te komen. Vermoedelijk lag hij in een of andere bureaulade van haar man voor het grijpen. Ook zal het voor haar geen probleem zijn geweest om Siegfried van Xanten naar een of andere plaats te lokken en iets in een drankje te doen dat ze hem aanbood.’ De Cock kauwde op zijn onderlip.

‘Maar het motief?’

Vledder grijnsde breed.

‘Een bedrogen en verlaten vrouw… vind je dat geen motief?’‘Voor moord?’

De jonge rechercheur schoof een stoel bij het bureau van De Cock en ging er omgekeerd op zitten.

‘Jaloezie… gekrenkte trots… duidelijke motieven. Daarvan zijn voorbeelden genoeg. Bovendien had ze toch gezworen het te zullen doen?’

De Cock knikte traag.

‘Volgens de oude Etzel Hunnen had ze tijdens een bijeenkomst van het genootschap een plechtige eed gezworen, dat ze eens Siegfried van Xanten van het leven zou benemen.’

De grijze speurder trok een bedenkelijk gezicht. ‘Maar juist met zo’n eed… zo’n openlijke aankondiging… heb ik wat moeite. Een moord kondigt men gewoonlijk niet aan. Die bereidt men voor… in het geniep.’

Vledder stak zijn kin vooruit.

‘Toch houd ik het op die Hilde Brunet,’ sprak hij koppig. ‘Als het waar is dat Siegfried van Xanten een verhouding met haar had en die verhouding verbrak om bij Adelheid van Kleef in te kunnen trekken, dan kan ik in dat spanningsveld wel een motief herkennen.

Voeg daarbij de praktische mogelijkheden die Hilde Brunet had… de dolk binnen haar bereik en op basis van oude bindingen de bereidheid, die bij Siegfried van Xanten aanwezig zal zijn geweest om op een uitnodiging van haar in te gaan… maken haar voor mij tot een redelijke verdachte.’

‘En als Siegfried de eed kende, die Hilde Brunet had gezworen… en we mogen, gezien de openlijkheid, aannemen dat hij die eed kende… zou bij hem dan ook de bereidheid aanwezig zijn geweest om zonder meer een uitnodiging van haar te aanvaarden?’

‘Ook.’

De Cock plukte aan zijn neus.

‘Ik heb mijn bedenkingen.’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Ik niet,’ sprak hij star. ‘Ik vermoed dat Siegfried van Xanten die eed van Hilde Brunet niet voldoende ernstig heeft genomen en zonder bedenken naar haar toe is gestapt.’ De jonge rechercheur kwam van zijn stoel omhoog. ‘Wanneer gaan we haar arresteren?’

De Cock keek naar hem op. Op zijn breed gezicht lag geen enkele expressie. Ook zijn antwoord bleef uit.

Vledder spreidde zijn beide handen.

‘Wanneer gaan we haar arresteren?’ herhaalde hij.

De grijze speurder wreef met zijn hand langs zijn nek. ‘Weet je al wat van die antieke dolk?’ vroeg hij ontwijkend.

De jonge rechercheur stapte naar zijn bureau, nam de dolk uit de lade en wierp die met een achteloos gebaar op het bureau van De Cock.

‘Een replica.’

‘Een wat?’

‘Een replica… namaak.’

De Cock nam de dolk in zijn hand en bekeek hem aandachtig. ‘Als moordwapen fungeerde hij uitstekend.’

Het klonk wat cynisch.

Vledder knikte.

‘Maar hij stamt niet uit het bronstijdperk.’

De Cock legde de dolk weer neer.

‘Hoe kom je aan die wetenschap… wie zei je, dat het een replica was?’

‘Ik heb het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden gebeld en via dat museum kreeg ik de naam en het adres van een deskundige in Amsterdam… ene heer Van Velzen aan de Weteringschans.’‘En bij die heer ben je geweest?’

Vledder knikte.

‘Een aardige oude baas. Hij leek zelf wel een relikwie uit de oudheid. Hij nam een loep, bekeek de dolk en zei al na een korte inspectie dat het een replica was.’

‘Waar zag hij dat aan?’

Vledder wees naar de dolk.

‘Het schijnt iets te maken te hebben met de metaallegering. Het huidige brons is veelal een legering van koper en tin, terwijl de oude volken in plaats van tin vaak lood gebruikten. Dit was slechts een voorlopige conclusie van de heer Van Velzen. Wilde je absolute zekerheid, dan was een spectraalonderzoek nodig. Er waren volgens hem ook tal van andere aanwijzingen… zoals de gietwijze van het brons… die erop duidt dat dit exemplaar van recente makelij is.’

‘En het origineel?’

‘De heer Van Velzen kende het model. Volgens hem was de dolk van het type, zoals die in de midden-bronstijd… dat is zo rond het jaar vijftienhonderd voor Christus… vooral in NoordWales werd gemaakt.’

De Cock nam de dolk weer ter hand.

‘Dus dit ding,’ beklemtoonde hij, ‘is niet afkomstig van een of andere opgraving. Noch in het Drentse Uffelte, noch waar ook?’

Vledder knikte.

‘Daar kunnen we van uitgaan.’

De Cock staarde naar de dolk.

‘Toch werd in de boezem van het oudheidkundig genootschap,’ memoreerde hij, ‘Siegfried van Xanten ervan beschuldigd deze dolk tijdens opgravingen te hebben ontvreemd. Siegfried werd zelfs voor die diefstal door de sapientes gevonnist.’ De grijze speurder zweeg even en schudde zijn hoofd. ‘Volgens mij klopt er iets niet… als dit niet de echte bronzen dolk uit Uffelte is, maar een replica… dan was de beschuldiging vals.’