Tadeusz Boy-Żeleński - Flirt z Melpomeną

Jedna rola w Wyzwoleniu nie znosi kompromisu: to Konrad. Na szczęście wczorajszy jej wykonawca, p. Nowakowski, sprostał swemu zadaniu; zarówno głosowo, jak intelektualnie opanował rolę znakomicie. Olbrzymi wysiłek drugiego aktu uniósł do końca bez znużenia i bez obniżenia tonu. I czuł, rozumiał każde słowo tego, co mówił. O jedną tylko scenę spierałbym się z p. Nowakowskim, może dlatego, że osobliwie w niej jestem zakochany. To ta, kiedy na schyłku trzeciego aktu, z końcem widowiska aktorzy opuścili scenę i na deskach przed chwilą tak ludnych i gwarnych Konrad zostaje sam, w mroku; i kiedy naraz niby cudowna kantylena 316 316 kantylena (z wł., muz.) – rodzaj śpiewnej melodii. [przypis edytorski] wykwitają owe strofy: „ Sam już na wielkiej, pustej scenie ”… Zdaje mi się, że zyskałyby one, gdyby je traktować mniej dramatycznie, bez gry, bez ruchu, rzeźbą samego skupionego słowa? Wczoraj strofy te zginęły nieco, połamały się; a to jest może najpiękniejszy, najbardziej przejmujący moment w sztuce. Gdy mowa o rzeźbieniu wiersza, trzeba podnieść nieskazitelne jego traktowanie przez panią Pancewiczową w roli Hestii; dużo giętkości wyrazu miała p. Łuszczkiewicz-Gallowa jako Muza. P. Sosnowski w świetnej postaci Prymasa był żywym przypomnieniem dawnych tradycji Wyzwolenia na scenie krakowskiej; p. Szymborski ładnie powiedział rolę Starego Aktora.

W akcie drugim wprowadzono warszawską inscenizację pomysłu, o ile wiem, Karola Frycza. Rozwiązuje ona bardzo szczęśliwie tę część dramatu dawniej rażącą zbytnią realnością postaci grających Maski. Gruby mrok panujący na scenie, rozświetlany raz po razu błyskiem, któremu towarzyszy szept jednej z Masek, daje istotnie wrażenie jakby gorączkowej wewnętrznej pracy rozpalonego mózgu Konrada.

Szkoda, że, jak wspomniałem, teatr był tak słabo zapełniony!

Teatr miejski im. Słowackiego: Lancet , tragikomedia w czterech aktach Władysława Jastrzębiec-Zalewskiego 317 317 Jastrzębiec-Zalewski, Władysław (ur. 1877) – komediopisarz, autor Lanceta , Gobelina , Serc za drutem kolczastym . [przypis edytorski] . (Wznowienie).

Kiedy w czasie wojny pełniłem obowiązki na wojskowej stacji opatrunkowej, miałem pod swoimi rozkazami celującą studentkę drugiego roku medycyny, bardzo skromną i dobrze wychowaną panienkę. Jednego razu, wszedłszy do jej służbowego pokoiku, zastałem ją pochyloną nad podręcznikiem lekarskim; rycina przedstawiała jakiś szczegół anatomii męskiej. Zapytałem półżartem, czy ta nauka nie depoetyzuje w jej oczach mężczyzny i miłości. Panienka zamyśliła się chwilę i rzekła poważnie:

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

„Czas” – konserwatywny dziennik wydawany początkowo w Krakowie (1848–1934), a później, po połączeniu z „Dniem Polskim”, w Warszawie (1935–1939). [przypis edytorski]

ekshibicja (z łac.) – obnażanie, wystawianie na pokaz. [przypis edytorski]

redaktor „Czasu” – wówczas (a w ogóle od czerwca 1901 roku) funkcję tę sprawował przyjaciel Boya – Rudolf Starzewski (1870–1920), pierwowzór postaci Dziennikarzaz Wesela Wyspiańskiego; podobno przyczyną samobójczej śmierci Starzewskiego było niespełnione uczucie do Zofii Pareńskiej, żony Boya. [przypis edytorski]

Molièr (1622–1673) – francuski komediopisarz, założyciel własnej trupy aktorskiej „Théâtre Illustre” (1643). Autor m. in. Skąpca , Świętoszka , Szkoły żon . [przypis edytorski]

Świętoszek – sztuka została wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku; Boy był widzem przedstawienia z 30 marca 1919 roku w Teatrze im. Słowackiego. [przypis edytorski]

tedy (przest.) – zatem, więc. [przypis edytorski]

miazmaty (z gr.) – dosł. szkodliwe wyziewy, trujące opary; przen. złe wpływy. [przypis edytorski]

rogatki – tu: granice. [przypis edytorski]

Teatr miejski im. Słowackiego – dawniej zwany po prostu Teatrem miejskim; otwarty 1893 roku na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu Duchaków, zaprojektowany w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 roku instytucji patronował Aleksander Fredro, czego symbolem pozostało popiersie z jego podobizną znajdujące się przed gmachem teatru, do dziś zaś patronem jest Juliusz Słowacki; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]

klasyczna tragedia XVII w. – chodzi o klasycystyczną tragedię francuską, np. Cyda Pierre'a Corneille'a czy Andromachę Jeana Racine'a. [przypis edytorski]

magistrat (z łac.) – rada miejska, dzisiejszy ratusz. [przypis edytorski]

crescendo (wł., muz.) – stopniowo zwiększając natężenie. [przypis edytorski]

Sarcey, Francisque (1827–1899) – francuski krytyk i dziennikarz. [przypis edytorski]

Bończa-Stępiński, Leonard (1876–1921) – aktor. [przypis edytorski]

Doryna – garderobiana Marianny, córki Orgona. [przypis edytorski]

Orgon – syn Pani Pernelle, ofiara spisku Świętoszka. [przypis edytorski]

cymbał – człowiek głupi, tępy, niezaradny. [przypis edytorski]

safanduła – człowiek niezaradny, powolny, fajtłapa. [przypis edytorski]

monomania – natręctwo; skupianie się tylko na jednej myśli, sprawie. [przypis edytorski]

szalbierz (z niem.) – oszust, krętacz. [przypis edytorski]

Feldman, Ferdynand (1862–1919) – aktor. [przypis edytorski]

Uczone Białogłowy – komedia Moliera z 1672 roku. [przypis edytorski]

Rogacz z urojenia – komedia Moliera z 1660 roku. [przypis edytorski]

Łuszczkiewicz-Gallowa, Róża (1893–1919) – aktorka. [przypis edytorski]

kapelmistrz (z niem.) – dyrygent. [przypis edytorski]

subretka (z fr.) – pokojówka. [przypis edytorski]