Cees de Vries - Met spoed Code 1

Colofon

Voorwoord

Nadat ik gepensioneerd was als veiligheidskundige bij een van de grootste beveiligingsbedrijven in ons land en Europa, werden regelmatig verhalen verteld onder oud-collega’s hoe het er vroeger aan toe ging, zonder een gedegen beveiligingsopleiding. En hoe het er tegenwoordig aan toe gaat in de beveiliging!

In de beginperiode van de particuliere beveiligingsorganisaties, die in opkomst waren, werd er gewerkt zonder enige vorm van rechts- en wetskennis, kennis van het wetboek van strafrecht en strafvordering. Ook werd het daar in de beginperiode niet zo nauw genomen met normen en waarden tijdens het werk. Er was geen praktische opleiding of een vorm van werkinstructie om het werk van beveiligingsemployé goed uit te kunnen voeren. Theoretische kennis van het Burgerlijk Wetboek en Wetboek van Strafrecht en Strafvordering waren onvoldoende aanwezig bij de beveiligingsemployés, laat staan dat men daarnaar handelde. Bij enkele grote gerenommeerde bedrijven mochten vaste medewerkers een schriftelijke cursus volgen voor beveiligingsbeambte bij de LOI.

De beveiligingsemployés werden in die periode door de politie met de nek aangekeken; ze zagen de beveiligers aan voor een stelletje krukkenvoelers, die alleen goed waren om deuren en ramen van opdrachtgevers af te sluiten. Wat volgens de politie niets voorstelde, omdat ze niet over juridische kennis beschikten. Zij veroorzaakten meer last dan gemak voor de politie.

De enige wet waarmee de beveiliging te maken had, was de Wet op de Weerkorpsen, deze oude wet stamde nog uit de tijd van voor de oorlog. Deze wet was bedoeld om geüniformeerde weerkorpsen, zoals de NSB, zoveel mogelijk buiten de deur te houden. Onder deze wet viel ook de particuliere beveiligingsorganisatie. Na de oorlog werd de Wet op de Weerkorpsen ook wel de NSB-wet genoemd. Niet prettig om als beveiligingsemployé onder deze wet te vallen. Geen wonder dat de politie hier een hekel aan had, zij hadden tijdens de oorlog zelf een slechte naam opgebouwd. Ze haalden Joden van huis om ze naar verschillende concentratiekampen te brengen zoals: Westerbork, Amersfoort en Vught. De politie werd voor deze daad in de oorlog door overlevenden met de nek aan gekeken!

Bedrijfsbeveiligers die in vaste dienst waren van grote bedrijven hadden hier geen last van, die waren verplicht lid te zijn van de Nederlandse Politiebond (NPB) net zoals de reservepolitieagenten, boswachters, sluiswachters, onbezoldigde rijksveldwachters. Zij hadden goede contacten met justitie en waren verplicht hun politiediploma te halen.

Met mijn verhaal wil ik laten zien dat de kennis over het Wetboek van Strafrecht en Strafvordering, het Burgerlijk Wetboek, maatschappijleer en brandpreventie in de loop der jaren is opgeschaald voor de particuliere beveiligers. Tegenwoordig dient een particuliere beveiliger een praktisch en theoretisch examen af te leggen voor zijn wettelijk verplichte basisdiploma, wat gelijkstaat aan politiediploma A. Het beroep van beveiligingsemployé is in loop van de tijd een volwaardig vak/beroep geworden in soms zeer moeilijke omstandigheden.

In mijn verhaal schrijf ik over tekortkomingen van rechts- en wetskennis van toenmalige beveiligingsemployés, die te werk waren gesteld in het nieuw te openen winkelcentrum Hoog Catharijne (1973). Verschillende casussen uit mijn eerder verschenen boek over HC heb ik gebruikt om misstanden van toen in de beveiliging nog eens nader toe te lichten.

Bij het ontstaan van winkelcentrum Hoog Catharijne heeft het gemeentebestuur van Utrecht een grote fout gemaakt. Zij hebben bij het afgeven van de bouwvergunning bepaald dat alleen kantoren, winkels, expeditiegangen, technische ruimtes, roltrappen en parkeergarages onder beheer van het beheerkantoor HC kwamen te vallen.

Hoofdstuk 1

Incidenten in Hoog Catharijne

Een nieuwe baan

Na zijn contract als kort verband vrijwilliger (KVV’er) in het leger moest wachtmeester b.d. (buiten dienst) uitzien naar een nieuwe baan in de burgermaatschappij. Er heerste in de jaren zeventig grote werkeloosheid, het was echt crisis om een goede baan te vinden, dat viel niet mee. De eerste week dat hij thuiszat zonder werk zag hij in het Utrechts Nieuwsblad een grote advertentie staan.

De Nederlandse Veiligheidsdienst (NVD) had dringend nieuwe beveiligingsbeambten nodig, liefst met een militaire achtergrond, voor een groot object in Utrecht. Onmiddellijk reageerde wachtmeester b.d. op de advertentie, in afwachting van een positief antwoord. Met een achtergrond als beroepsmilitair in de rang van wachtmeester bij de cavalerie moest dat toch wel lukken, dacht hij?

Hij had zich goed laten informeren op het arbeidsbureau wat het beveiligingsvak precies inhield. Als wachtmeester in het leger had hij de nodige ervaring in het beveiligen van gebouwen en terreinen opgedaan. De particuliere beveiligingsorganisatie stond in die tijd nog in de kinderschoenen.

In de beveiliging heb je twee categorieën: je hebt een groep die in vaste dienst werkt bij een bedrijfsbeveiliging van grote bedrijven zoals Philips, Fokker, Schiphol en scheepvaartmaatschappijen; ze werken daar in vast dienstverband bij het bedrijf en worden niet in andere bedrijven tewerkgesteld. De andere groep werkt in een particuliere beveiligingsorganisatie; deze werknemers zijn in dienst van een particuliere beveiligingsorganisatie, zij kunnen door ieder willekeurig bedrijf worden ingehuurd. In de particuliere beveiligingsorganisatie heb je verschillende soorten arbeidscontracten. Een arbeidscontract in vaste dienst, een tijdelijk arbeidscontract voor een bepaald aantal uren, of een oproepcontract. Deze beveiligers zijn flexibel inzetbaar, zelfs voor een paar uur! Je kunt op verschillende objecten en bedrijven worden ingezet door een particulier beveiligingsbedrijf. De verdiensten in de particuliere beveiligingssector liggen over het algemeen lager dan in de bedrijfsbeveiliging, waar zij direct vallen onder de cao van het bedrijf waar hij/zij in vaste dienst is.

In die tijd waren beveiligingsdiploma’s niet verplicht. Heel veel particuliere beveiligingsbedrijven namen het niet zo nauw met het hebben van diploma’s. Veel beveiligers zonder enige vorm van wetskennis werkten in de particuliere beveiligingsdienst; bijna niemand wist wat hij wel en niet mocht doen. Men had zelfs geen benul van het verschil tussen aanhouden en staande houden. Later kwam voor de beveiliger een landelijk verplicht ‘basisdiploma’. Het beveiligen begon toen een vak te worden. De samenwerking met de politie verliep nog niet optimaal, ondanks het verplicht gestelde basisdiploma. Hier moest nog veel aan gedaan worden.

De politie zag de beveiligers over het algemeen aan voor een stelletje ‘krukkenvoelers’: alleen maar voelen of deuren en ramen gesloten zijn. Het was moeilijk om van dit slechte imago van nachtwaker af te komen. Later werd de samenwerking met de politie beter. De beveiligers werden beter opgeleid, zij wisten nu het verschil tussen aanhouden en staande houden, een heel belangrijk wetsartikel voor beveiligers. De beveiliger weet nu wat hij wel en niet mag doen.