Нұрым Шыршығұлұлы - Тоғыз ауыл

Жəуміт-жау келіп ұрынған,
Ұлды сүйреп тұлымнан,
Қызды сүйреп бұрымнан
Бар жаулығын қылынған.
Амал таппай дұшпанға,
Күйкеннен бергі мұрыннан
Көштің алды бұрылған.
Адыра қалған жер еді –
Ноғайлының, біз түгіл,
Жаңбыршының ұлы Телағыс,
Кешегі «Қырық таңбалы Қырымнан».
Төремұрат батырдың
Өлген жері сол екен –
Қарғыс оғы құрылған.
Тек шипалы жер екен,
Ойлап тұрсам бұл қоныс
Құтсыз екен бұрыннан…

Борқұдықтың қасында,
Байкүшіктің басында
Көтерді дұшпан іргені.
Көкалалы көп жылқы –
Ен жылқыны, елді алып,
Жидырды ноқта-сіргені,
Елдің алдын іздеді.
Көшіп еді ұмтылып
Елден бөлек ілгері,
Əнтек болды бұл жері –
Тоғыз ауыл ішінде
Кенжесары кеңпейіл,
Сүгірəлі атанған
Құрман-Таған бірге еді.
Ту ұстап, тұлпар мінбеді,
Ту, тұлпардан не пайда –
Күні бұрын болжалдап
Жау келерін білмеді,
Хабар ерте тимеді.

Болжамады ертеден,
Жетімді алды желкеден.
Ен жылқыны, кенді алды,
Қатарлап жиған теңді алды.
Ақ орданы аударып,
Аруларды алды теңсеген.
Əулием Бекет болғалы
Бұл секілді шулатып
Алған жоқ ед дұшпан еңседен.

Бедеулерін құр-құрлап,
Жатқан жерден тұр-тұрлап;
Тал шыбықтай белі бұралып,
Мақпал мен жібекке оранып;
Алтын үзбе сырғасы
Құлағында сыңғырлап,
Қыздары кетті байлардың
Оң жақта отау тұлдырлап.
Бұл хабарды естісе,
Маңғыстау толған əулие –
Тəмам шайқы қынжылмақ.
Əулиелер қарғаса,
Елге тиген дұшпанның
Ақ киіктей орттырып,
Алдынан жебе құрдырмақ.
Екі жүз елу жəумітті
Табан серіппей қырдырмақ.
Бұл сөзімді сынасаң,
Жалған-ау деп, жамиғат,
Шабылған жерін сұрасаң –
Ортатөрткүл-Қызылқақ.
Байбоз-Жамбоз – екі ауыл
Ілгері көшті қырындап,
Адайдан бұрын зырылдап.
Тəңірім қайтып алмаса,
Қайтқан жоқ еді бұрын бақ.
Зеңбірегі қардай бораған,
Түрікпен түгіл, орысты
Алушы еді бізің жақ.
Қарсыласқан көп дұшпан
Қалушы еді ызыңдап.