Stanisław Lem - Salarys

U pačkavanni, roscie, raspaŭsiudžvanni hetaha žyvatvoru, u jaho ruchach — u kožnym paasobku i va ŭsich razam — vyjaŭlałasia niejkaja, tak by mović, asciarožnaja, ale nie pałachlivaja naiŭnasć, kali jon sprabavaŭ až da samazabyccia, paspiešna zviedać, achapić novuju, niečakana sustretuju formu i na paŭdarozie vymušany byŭ adstupicca, bo heta pahražała parušenniem miežaŭ, vyznačanych tajamničym zakonam. Jaki nievierahodny kantrast ujaŭlała jaho niakidkaja cikaŭnasć z nievymiernasciu, što bliščała ad haryzontu da haryzontu. U miernym dychanni chvalaŭ ja ŭpieršyniu tak vyrazna adčuvaŭ vielikanskuju prysutnasć, mahutnuju, nieadolnuju maŭklivasć. Zachopleny suziranniem, skamianieły, ja apuskaŭsia ŭ niedasiažnyja hłybini i, hublajučy samoha siabie, zlivaŭsia z vadkim slapym hihantam. Ja daravaŭ jamu ŭsio, biez malejšaha namahannia, biez słoŭ, biez dumak.

Uvieś apošni tydzień ja pavodziŭ siabie tak prystojna, što niedavierliva bliskučyja vočy Snaŭta ŭ rešcie rešt pierastali za mnoj sačyć. Zniešnie spakojny, ja ŭsio-taki niečaha čakaŭ. Čaho? Viartannia jaje? Jak ja moh? Kožny z nas viedaje, što ŭiaŭlaje z siabie materyjalnaja istota, jakaja paduładna zakonam fizijałohii i fiziki, i što moc usich našych pačucciaŭ, navat abjadnanych, nie moža supraćstajać hetym zakonam, a moža tolki nienavidzieć ich. Adviečnaja viera zakachanych i paetaŭ va ŭsiemahutnasć kachannia, jakoje pieramahaje smierć, stahoddziami nieadłučnyja ad nas słovy „finis vitae sed non amoris” [5] „Kachannie macniej za smierć” — usio heta padman. Ale hety padman nie smiešny, jon nie maje sensu. A voś być hadzinnikam, što adličvaje bieh času, hadzinnikam, jaki to razbirajuć, to zbirajuć nanava, u miechanizmie jakoha, ledź tolki kanstruktar zakranie majatnik, naradžajucca adčaj i kachannie, viedać, što ty tolki repietytar pakut, tym macniejšych, čym bolš smiešnymi jany stanoviacca ad ich šmatkratnasci? Paŭtarać čałaviečaje isnavannie, ale paŭtarać jaho tak, jak pjanica paŭtaraje zvykłuju miełodyju, kidajučy ŭsio novyja i novyja miedziaki ŭ muzyčnuju šafu? Ja ni chviliny nie vieryŭ, što vadki hihant, jaki niasie ŭ sabie smierć sotniam ludziej, da jakoha dziesiatki hadoŭ usia maja rasa marna sprabavała zvić choć nitačku parazumiennia, što jon, jaki biazmetna honić mianie, jak pylinku, budzie ŭzrušany trahiedyjaj dvuch ludziej. Ale jaho dziejanni mieli niejkuju metu. Praŭda, navat u hetym ja nie byŭ całkam pierakanany. Adnak prosta sysci, sastupić — aznačała zakreslić tuju, niachaj sabie isnujučuju tolki va ŭiaŭlenni mažlivasć, jakuju daruje pryšłasć. Dyk što ž urešcie — hady siarod mebli i rečaŭ, da jakich my razam datykalisia, u pavietry, jakoje jašče zachoŭvaje jaje dychannie? U mianie nie było nadziei. Ale ja žyŭ čakanniem, heta było apošniaje, što zastałosia ad jaje. Jakija zdziajsnienni, kpiny, jakija pakuty jašče čakali mianie? Ja ničoha nie viedaŭ, ale pa-raniejšamu vieryŭ, što nie minuŭ jašče čas niazvykła surovych cudaŭ.

Zakapane, červień 1959 — červień 1960

Havorka pra imia Snaŭt — ad anhl. snout: sapło. (Tut i dalej zaŭvahi pierakładnika.)

„My nie viedajem i nie daviedajemsia” (łac.).

Suum cuique (łac.) — kožnamu svajo.

Agonia rierrietua — viečnaja ahonija (łac.).

„Kachannie macniej za smierć”