Dan Simmons - Ostrze Darwina

Jego plan był stosunkowo prosty i nie wymagał żadnego szczególnego bohaterstwa. Gdyby przypadkiem Rosjanie zjawili się tutaj przed aresztowaniem ich przez Federalne Biuro Śledcze, Minor planował połączyć się z komórki z agentem specjalnym Warrenem i Sydney Olson. Zawsze myślał o swoim małym domku jako miejscu znajdującym się na końcu świata, ale zasięg był tutaj doskonały i Dar zawsze mógł stąd zadzwonić. Nie dziwił się zresztą ostatecznie przebywał w południowej Kalifornii. Żadna z osób stawiających sobie tutaj kosztowne weekendowe domy nie miała ochoty porzucać kontaktów z resztą stanu, a większość nie mogła sobie pozwolić na pozostanie poza zasięgiem nawet przez godzinę.

Minor miał nadzieję, że nie dojdzie do strzelaniny, że w najgorszym razie poleży sobie w kryjówce, podczas gdy Rosjanie będą czekać, aż wyjdzie z domku, później zaś przylecą helikoptery Federalnego Biura Śledczego z prawdziwymi profesjonalistami na pokładzie. Jeśli wszakże zabójcy go dostrzegą był przygotowany na wymianę ognia i zatrzymanie Rosjan przynajmniej do przybycia odsieczy. Jego pozycja była niemal równie defensywna jak w trakcie obrony reaktora w Dalat wiele lat temu. Darwina otaczał wąwóz i nikt niewidoczny nie mógł podejść do jego stanowiska ani z zachodu, ani od południa, czyli od strony drogi i domu, wspinaczka od wschodu zaś wydawała mu się zbyt trudna. Minor przyniósł ze sobą własnoręcznie uszyty strój ze skrawków, toteż jeżeli odpowiedź ogniowa Rosjan okaże się zbyt groźna – a Dar uważał każdą odpowiedź ogniową za zbyt groźną – włoży to kamuflujące ubranie i skieruje się ku polom położonym za lasem na wschodzie. Zanim zabójcy dotrą do tej części wąwozu, powinien znaleźć się na dole, niewidoczny, a wtedy chyba wreszcie przybędzie oddział FBI.

„Jestem kompletnym paranoikiem” – pomyślał tuż po północy. „Po co właściwie ci Ruscy mieliby znów chcieć mnie zabić?”.

W głębi serca znał wszakże potencjalne powody tamtych. Gregor Yaponchik i Pavel Zuker zostali wyszkoleni na snajperów; to było ich zajęcie przez wiele lat. Minor wiedział, że ze wszystkich żołnierzy na świecie, tylko snajperzy umieją gnębić przeciwnika. Zwyczajni marines i żołnierze piechoty potrafili wytropić małą grupę lub choćby pojedynczą osobę, ale tylko snajperów szkoli się, żeby się czaili, kryli przed wrogiem i stosowali zasadzki – a wszystko to przez długi czas, aż do osiągnięcia celu, czyli zabicia określonej jednostki. I na snajperskiej liście do odstrzału na pierwszym miejscu zawsze znajdował się ktoś, kto stanowił największe zagrożenie: nieprzyjacielski strzelec wyborowy.

Darwin nie wiedział, czy Rosjanie bądź też ich amerykańscy pracodawcy posiadali dostęp do jego akt w archiwum Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych, wolał wszakże nie ryzykować, brał więc pod uwagę to, że znali jego snajperską przeszłość. Co więcej, Yaponchik i Zuker otrzymali do wykonania zadanie – trzy razy mieli go zabić i trzy razy zawiedli. Jeśli Dar wiedział cokolwiek o mentalności snajpera – a sądził, że sporo o niej wie – podejrzewał, że kogoś takiego jak Yaponchik musi ogarniać straszliwe uczucie frustracji związane z niewypełnionym zadaniem.

Pamiętał pewną kreskówkę o królu, który zasiadał na tronie.

„Jestem paranoikiem” – pomyślał kiedyś król. „Ale czy aby jestem dostatecznym paranoikiem?”.

Noc mijała powoli. Darwin upewnił się, że jego obecności nie ujawnia żaden błysk, a następnie przełączał widok z kolejnych kamer, dla zewnętrznych używając nocnych obiektywów. Na drodze nie zauważył żadnego ruchu. Podobnie – przynajmniej na pierwszy rzut oka – na wielkim polu pod wzgórzem za domkiem. Ani na stanowiskach snajperskich oddalonych od niego o dwieście siedemdziesiąt metrów. Nie było też żadnych nieproszonych gości w samym domu.

Miał podzielną uwagę, więc mógł przy okazji przemyśleć pewne kwestie. Pozwalał sobie na to, póki nie poczuł, że rozmyślania przeszkadzają mu w skupieniu.

Przypomniał sobie pierwsze lata lektury dzieł stoików. Wiedział, że dla przeciętnego człowieka stoik to zwolennik zachowywania kamiennego oblicza i nieokazywania po sobie bólu. Nieszczególnie poważał opinie tych przeciętnych ludzi i nie bardzo cenił ich intelekt. Rozmawiał zresztą o tym z Syd. Ta kobieta rozumiała złożoność pism filozoficznych stoików – Epikteta i Marka Aureliusza. Wiedziała, że można dzielić życie między sprawy, nad którymi nie ma się żadnej kontroli i które wymagają maksymalnej odwagi, oraz które człowiek może i powinien kontrolować, a przy których zalecana była maksymalna rozwaga. Dar właśnie tak myślał i żył przez wiele lat, toteż tej nocy zdumiała go myśl, że rewiduje, podważa, a może nawet krytykuje dotychczasowe zasady. I to akurat tej nocy.

„Nie mów już o człowieku, który powinien być dobry, ale bądź taki” – napisał Marek Aureliusz. Dar starał się żyć zgodnie z tą maksymą. Czego jeszcze uczył Marek Aureliusz? Niemal fotograficzna pamięć Minora pozwoliła mu zacytować w myślach kolejny ustęp: „Niech ci to zawsze będzie jasne, że i ten kącik ziemi jest ziemią. I że tu to samo znajdujesz, co na szczycie góry czy na wybrzeżu morskim, czy gdzie chcesz”. [Marek Aureliusz, op. cit.] I łatwo odkryć, że, jak pisał Platon: „Mieszkanie za miejskimi murami jest jak siedzenie w zagrodzie owczarza na szczycie góry”.

No cóż, Darwin rzeczywiście mieszkał w czymś podobnym do zagrody na górze. W każdym razie miał kryjówkę na wysokościach… Teraz jednak myśląc o przesłaniu Platona i Marka Aureliusza, wiedział w duszy, że z ich sednem wcale się nie zgadza. Po śmierci Barbary i synka nie potrafił już żyć w Kolorado. Trochę czasu zajęła mu akceptacja własnej bezradności i niemocy, w końcu wszak zrozumiał wszystko i pogodził się ze sobą. Jego mieszkanie… ta góra, to miejsce blisko wybrzeża… stało się dla niego nowym początkiem.

A teraz ktoś usiłował pogwałcić jego spokój. Niedaleko stąd Rosjanie próbowali zestrzelić jego i Syd, a w pobliżu domku zrobili mu zdjęcia.

Nie czuł wściekłości ani bliskiego nadejścia katalepsis. Przez tak wiele lat dławił swoje emocje – obracając w dowcip ironię własnego ocalenia – że teraz również nie opanował go gniew. Ponieważ jednak leżał na stoku góry i czekał, towarzyszyła mu wiara… Naprawdę wierzył, że Rosjanie po niego przyjdą. Wbrew wszelkiej logice taka nadzieja płonęła w nim niczym zimny ogień.

Za każdym razem, gdy odwiedzał miejsce jakiegoś wypadku, myślał o słowach Epikteta: „Powiedz mi, dokąd mogę uciec przed śmiercią: odkryj dla mnie tę krainę, pokaż mi ludzi, do których muszę się udać, ludzi, których nie nawiedza śmierć. Wskaż mi zaklęcie przeciwko śmierci. Jeśli takiego nie znam, co mam zrobić? Nie potrafię uciec śmierci, więc powinienem umrzeć… lamentujący i drżący? Przeto jeśli jestem w stanie zmieniać wedle mojej woli zdarzenia, zmieniam je; jeśli jednak nie jestem, jestem gotów wydrzeć oczy każdemu, kto mi przeszkadza”.

Może Epiktet pogardzał takim impulsem, lecz Dar nie potrafił nawet przed sobą ukryć, że jest skłonny wyłupić Rosjanom oczy, jeżeli znów się do niego zbliżą. Myśląc o tym, pomacał długi nóż Ka-Bar w pochewce przy pasku. Poprzedniego wieczoru spędził dobrą godzinę, ostrząc ten nóż, a później drugą opryskując go i polerując, chociaż gdy wyobraził sobie, że wbija zimną stal w ciało innego człowieka, od razu miał ochotę zwymiotować.

„Ktoś spytał:

– Jak tedy każdy z nas może odkryć, co jest odpowiednie dla jego charakteru?