Albert Baantjer: De Cock en de treurende kater

Vledder kwam geagiteerd vanachter zijn bureau vandaan. Zijn rond, enigszins jongensachtig gezicht vertoonde opwinding. ‘Waarom,’ riep hij luid, ‘waarom is dat nu merkwaardig? Het kan toch? Ik heb de begeleiders van het geldtransport terdege aan de tand gevoeld. Ik heb niets onregelmatigs kunnen ontdekken. Van enige medeplichtigheid of hulp aan de overvallers, is mij niets gebleken. De mensen waren volkomen te goeder trouw.’ De Cock keek Vledder enige ogenblikken aan. Toen glimlachte hij.

‘Kom Dick,’ zei hij vriendelijk, ‘pak je jas. We hebben een afspraak met de heer Van der Bent.’

De Cock en Vledder stonden in de enorme hal van het groothandelskantoor van de N.V. Van der Bent & Goossens en keken wat verloren rond.

In het midden van de hal verrees op een zwartgranieten console de bronzen buste van de oprichter, wijlen de heer Josephus Johannes Maria Goossens. Aan weerszijden van het beeld liepen monumentale trappen in een halve cirkel omhoog tot een fraai bordes. Glinsterende kristallen kroonluchters zakten uit een hoog gewelf en van de wanden blonk blank marmer. Het was allemaal even mooi en indrukwekkend.

De Cock klemde zijn lippen op elkaar.

Interieuren die er kennelijk op gericht waren de bezoekers te imponeren, hadden op De Cock een averechtse uitwerking. Ze maakten hem niet dee- of ootmoedig, maar wekten onverklaarbare weerstanden bij hem op.

Hij keek nog eens rond en voelde zijn misnoegen groeien. De aandacht van de beide rechercheurs werd getrokken door een keurig in het zwart geklede heer die vanuit een glazen kooi met een kromme vinger autoritair naar hen wenkte. De Cock had al sinds lang een hekel aan wenkende heren in glazen kooien. Daarom verzette hij geen voet, maar wenkte met een kromme vinger terug, beminnelijk, maar net zolang tot de autoritaire heer in het zwart rood van woede uit zijn kooi kwam. ‘U moet zich bij mij melden.’ De stem van de heer klonk opgewonden.

De Cock trok zijn wenkbrauwen op. ‘Waarom?’

De heer in het zwart maakte een weifelend gebaartje. ‘Ik ben de portier.’

‘Nou en?’

De heer in het zwart slikte iets weg.

‘U moet eerst bij mij zijn.’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Nee,’ zei hij koppig, ‘we moeten helemaal niet bij een portier zijn. Daar heeft onze commissaris niets van gezegd. Wij hebben een afspraak met de heer Van der Bent.’ ‘O.’

‘Ja, hij wacht op ons.’

De heer in het zwart boog.

‘Dan zal ik u beiden even aandienen. Wie zijn de heren?’ De Cock lichtte beleefd zijn hoed.

‘Mijn naam is De Cock, met ceeooceekaa. En dit is mijn collega Vledder. Bij de gratie van onze hoofdcommissaris, rechercheurs van politie.’

De keurige heer in het zwart draaide zich om en liep terug naar zijn kooi. Vanachter het glas zagen de rechercheurs hem opnieuw buigen, nu met de hoorn van de telefoon in de hand. Het was een zot gezicht. Toen het gesprek was beëindigd kwam hij weer naar buiten.

‘De heer Van der Bent,’ zei hij enigszins geaffecteerd, ‘geeft er de voorkeur aan het onderhoud met de beide heren niet hier in zijn kantoor, maar thuis in zijn studeerkamer te hebben. Meneer komt dadelijk naar beneden en zal de heren voorgaan.’ Vrijwel op hetzelfde moment kwam met vlugge bewegingen een grote, forsgebouwde man, van één van de monumentale trappen, een goed geconserveerde vijftiger die met uitgestoken hand op de rechercheurs toetrad.

‘U hebt er toch geen bezwaar tegen om met mij mee te gaan? Ik heb mijn vrouw namelijk beloofd vandaag vroeg thuis te zijn.’ Hij maakte een komisch gebaar. ‘En de belofte aan een schone vrouw is wet.’

De Cock keek hem aan.

‘En wat is de belofte ván een schone vrouw?’

De vraag trof Van der Bent zichtbaar. Even flikkerde er iets in het staalblauw van zijn ogen. ‘De belofte van een schone vrouw,’ zei hij ernstig en bedachtzaam, ‘is vluchtig als parfum. Vaak niet meer dan een zoete droom.’

Het leek alsof hij even wegzakte in herinneringen. Toen lachte hij weer breed.

‘Rijden de heren mee in mijn wagen?’

De Cock knikte gedwee. ‘Zoals u wilt.’

Hij had er nooit bezwaar tegen om de mensen met wie hij beroepshalve in het strijdperk trad thuis in hun eigen omgeving te zien. Het gaf soms een verrassend beeld.

Van der Bent chauffeerde met vaste hand zijn grote zware Bentley door het woelige stadsverkeer. Onderwijl koutte hij met Vledder, die naast hem zat, luchtigjes over zijn ervaringen met auto’s van verschillende typen en merken. Het onderwerp ‘overval’ roerde hij niet aan. Er viel een pijnlijke stilte toen Vledder argeloos vroeg welke wagen Van der Bent voor het plegen van een roofoverval het meest geschikt achtte.

De directeur was kennelijk met de vraag verlegen. Zijn verwarring duurde echter maar kort. Hij had zich onmiddellijk weer in bedwang en antwoordde lachend dat hij de combinatie autoroofoverval nog nooit had overwogen. De Cock nam aan de conversatie niet deel. Hij zat behaaglijk onderuitgezakt op de achterbank en luisterde. Het was niet het onderwerp dat zijn belangstelling had, maar de klank van de stemmen, de intonatie van de woorden. Van der Bent, vond hij, was niet oprecht. De houding van de directeur was geforceerd opgewekt, te nadrukkelijk nonchalant. Het was een pose.

De Cock vroeg zich af wat hem kwelde. De overval? Het verlies van de tweeënhalf miljoen?

Het huis van Van der Bent stond aan de linkeroever van de Amstel, even buiten de stadsrand. Het was een fraaie, ouderwetse villa met rieten dak, vanaf de weg gedeeltelijk aan het oog onttrokken door een fijn netwerk van kale twijgen en takken. Behendig stuurde de directeur zijn lange Bentley de garage in. Vanuit de garage leidde Van der Bent de beide rechercheurs binnendoor naar een ruim vertrek met een groot raam, dat een fraai uitzicht bood over de rivier. Links van het raam, in een hoek, stond een zwaar eiken bureau van enorme afmetingen. Het was rijk met beeldhouwwerk versierd. De wanden van het vertrek waren vanaf de vloer tot aan het plafond bezet met boeken en in het midden stond een viertal leren fauteuils, gegroepeerd om een ronde tafel met een glanzend blad van een bijzondere houtsoort. In een van de fauteuils lag opgerold een grote zwarte kater. Hij richtte zich op en liet zijn blik over de aanwezigen dwalen. Even maar. Toen legde hij zijn kop weer neer en gaapte ongegeneerd. De uitdrukking van de kater trof De Cock. Het leek alsof het dier spottend grijnsde.

Van der Bent gebaarde uitnodigend.

‘Neemt u vast plaats. U moet mij even verontschuldigen. Ik ben zo weer bij u terug.’

Hij verliet het vertrek. De Cock keek hem na, bewonderde de rechte rug, de atletische gestalte, de lichte tred, en hij concludeerde dat directeur Van der Bent, ondanks zijn jaren nog veel aan sport deed. Roeien, dacht hij, op de Amstel.

Na een paar minuten kwam Van der Bent in de studeerkamer terug. Hij leek terneergeslagen. Om zijn mond lag een teleurgestelde trek.

‘Ik had u mijn vrouw willen voorstellen,’ zei hij somber, ‘maar ze is naar bed gegaan. Ze laat zich excuseren. Ze voelt zich niet zo goed. Een lichte migraine, denk ik.’

‘Dat spijt ons oprecht,’ zei De Cock meelevend. ‘We hadden graag kennis met haar gemaakt. Misschien een volgende keer?’ Van der Bent keek hem aan.

‘Ja, ja,’ zei hij verward, ‘een volgende keer.’

Hij liet zich vermoeid in één van de grote leren fauteuils zakken. Hij leek ineens een ander mens. Ouder. Meer vergrijsd. ‘Laten we terzake komen,’ zei hij. Ook zijn toon was veranderd, was scherper geworden. ‘Ik neem aan dat de tijd van de heren beperkt is?’

Vledder grinnikte.

‘Inderdaad, de voorsprong van de overvallers wordt steeds groter.’ Van der Bent knikte.

‘Dat besef ik terdege. Elke minuut is nu kostbaar. Toch wil ik graag dat de heren zich even de tijd gunnen om naar mij te luisteren.’