Агата Кристи - Нябожчыкава люстра (на белорусском языке)

- Вы, мадэмуазель, ствараеце зусiм iншы вобраз сэра Гервазы, чым той, агульнавядомы.

- О, так - у яго быў даволi добры камуфляж. Ванда, мая мацi, выручала яго, як умела. Ён быў такi шчаслiвы, важна iграючы ролю Ўсявышняга. Вось чаму, часткова, я рада, што ён нежывы. Гэта найлепш для яго.

- Я не зусiм разумею вас, мадэмуазель.

Рут задумлiва сказала:

- Яго хвароба прагрэсiравала. Не сёння-заўтра яго запраторылi б у вар'яцкi дом... Людзi пачалi ўжо гаварыць, так яно было...

- Цi ведалi вы, мадэмуазель, што ён абдумваў завяшчанне, паводле якога вы маглi б атрымаць яго грошы толькi тады, калi б выйшлi замуж за мiстэра Трэнта?

Яна ўскрыкнула:

- Якi абсурд! Усё роўна, я ўпэўнена, суд адхiлiў бы гэта... Я ўпэўнена, нельга дыктаваць людзям, за каго яны павiнны выходзiць замуж.

- Калi ён сапраўды падпiсаў такое завяшчанне, цi згадзiлiся б вы, мадэмуазель, выканаць гэтую ўмову?

Яна ашаломлена глядзела на яго.

- Я... я...

Дзве-тры хвiлiны яна сядзела, нерашучая, пазiраючы на сваю туфлю-лодачку, што звiсала з нагi. Маленькi камячок зямлi ўпаў з абцаса на дыван. Раптам Рут Шэвенi-Гарэ сказала:

- Пачакайце! - Устала i выбегла з пакоя. Вярнулася хутка з капiтанам Лэйкам.

- Гэта павiнна выйсцi наверх, - задыхаўшыся, сказала яна. - Вы таксама можаце ведаць гэта зараз. Джон i я пажанiлiся ў Лондане тры тыднi назад.

10

З iх дваiх капiтан Лэйк выглядаў куды больш збянтэжаным.

- Гэта вялiкi сюрпрыз, мiс Шэвенi-Гарэ... мiс Лэйк, дакладней кажучы, вымавiў маёр Рыдл. - I нiхто не ведаў пра гэты ваш шлюб?

- Не, мы ўсё трымалi ў сакрэце. Джону не вельмi падабалася гэта.

Лэйк сказаў, трохi заiкаючыся:

- Я... я ведаю, гэта даволi пагана так пачынаць жыццё. Я павiнен быў проста пайсцi да сэра Гервазы...

Рут перабiла яго:

- I сказаць яму, што ты хочаш ажанiцца з яго дачкой, i вылецець кулём з пакоя, i ён, напэўна, пакiнуў бы мяне без спадчыны, зрабiў бы пекла ў доме, i мы з табою захаплялiся б, як цудоўна паводзiлi сябе! Павер мне, я прыдумала лепш! Што зроблена - тое зроблена. Усё роўна быў бы скандал, але Стары ўрэшце супакоiўся б.

Лэйк па-ранейшаму выглядаў няшчасным. Пуаро спытаўся:

- Калi вы намервалiся паведамiць навiну сэру Гервазы?

- Я рыхтавала глебу, - адказала Рут. - Ён даволi падазрона прыглядваўся да нас з Джонам, i я прыкiнулася, што пераключыла сваю ўвагу на Годфры. Натуральна ён раззлаваўся. Я прыйшла да высновы, што навiна пра мой шлюб з Джонам была б палёгкай!

- Цi ведаў наогул хто-небудзь пра гэты шлюб?

- Урэшце я прызналася Вандзе. Я хацела перацягнуць яе на мой бок.

- I вы мелi поспех?

- Угу. Разумееце, яна не надта захаплялася iдэяй майго шлюбу з Х'юга - я думаю, таму, што ён мой кузен. Яна, мабыць, прыкiдвала: раз у сям'i ўсе не ў сваiм розуме, то ў нас, пэўна, нарадзiлiся б зусiм дурныя дзецi. Гэта, вiдавочна, досыць абсурдна, бо я толькi прыёмная дачка, як вы ведаеце. Упэўнена, я дзiця нейкага зусiм далёкага сваяка.

- Вы перакананы, што сэр Гервазы анi не здагадваўся аб праўдзе?

- О, не, не здагадваўся.

Пуаро спытаўся:

- Цi так гэта, капiтан Лэйк? Вы цвёрда ўпэўнены, што ў вашай размове з сэрам Гервазы сёння пасля поўдня не ўпамiналася гэтая справа?

- Не, сэр, не ўпамiналася.

- Бо, разумееце, капiтан Лэйк, ёсць пэўныя сведчаннi, якiя паказваюць, што сэр Гервазы быў вельмi ўзбуджаны пасля сустрэчы з вамi i што ён гаварыў раз цi два пра сямейную ганьбу.

- Нiчога не ўпамiналася, - паўтарыў Лэйк. Яго твар увесь збялеў.

- Вы бачылi тады сэра Гервазы апошнi раз?

- Угу, я ўжо гаварыў вам.

- Дзе вы былi ў восем хвiлiн дзевятай сёння ўвечары?

- Дзе я быў? У сваiм доме. У канцы вёскi, можа, з паўмiлi адсюль.

- Вы не былi паблiзу Гэмбара Клоўз у гэты час?

- Не.

Пуаро павярнуўся да дзяўчыны.

- Дзе вы былi, мадэмуазель, калi ваш бацька застрэлiўся?

- У садзе.

- У садзе? Вы чулi стрэл?

- О, так. Але я асаблiва не задумалася, палiчыла - нехта страляе трусоў. А зараз успамiнаю, што тады падумала, як блiзка гэта гучыць.

- Якой дарогай вы вярнулiся ў дом?

- Я ўвайшла праз гэтае акно.

Рут паказала паваротам галавы на французскае акно за ёю.

- Хто-небудзь быў тут?

- Не. Але Х'юга, Сьюзен i мiс Лiнгард увайшлi ў залу амаль адразу. Яны гаварылi пра стрэл, пра забойства i гэтак далей.

- Разумею, - сказаў Пуаро. - Так, здаецца, зараз я разумею...

Маёр Рыдл з сумненнем сказаў:

- Добра, э-э, дзякую. Думаю, пакуль усё.

Рут з мужам павярнулiся i выйшлi з пакоя.

- Лiха яго ведае... - пачаў маёр Рыдл i скончыў даволi безнадзейна: - Усё цяжэй i цяжэй не збiцца са следу.

Пуаро кiўнуў. Ён падняў той маленькi камячок зямлi, што ўпаў з абцаса туфлi Рут, i задумлiва трымаў яго ў руцэ.