Агата Кристи - Забойства ў Лабернэм-Катэджы (на белорусском языке)

Полк здзiвiўся:

- Мадам, адкуль вы ведаеце пра гэта?..

- Рыба, - адказала мiс Марпл.

Такi адказ быў зразумелы Полку. Ён правiльна вырашыў, што гэтую навiну прынёс мiс Марпл хлопчык - прадавец рыбы - разам з вячэрай.

Мiс Марпл спакойна гаварыла:

- Гэту жанчыну, што ляжала ў гасцiнай на падлозе, задушылi нечым магчыма, вузкiм рэменем. Але што б гэта нi было, яно прапала.

Твар Полка гарэў ад гневу i абурэння.

- Як гэты хлапчына Фрэд даведаўся пра ўсё?..

Мiс Марпл коратка i спрытна перапынiла яго:

- У вашым кiцелi шпiлька прышпiлена.

Здзiўлены канстэбль Полк зiрнуў унiз i вымавiў:

- Як кажуць: "Убачыш шпiльку - падымi яе, каб цэлы дзень быў у цябе ўдачлiвы".

- Спадзяюся, мне пашчасцiць. Але што вы хацелi паведамiць?

Канстэбль Полк адкашляўся, важна паглядзеў на мiс Марпл i зiрнуў у сваю запiсную кнiжку.

- Мiстэр Спэнлаў, муж нябожчыцы, паведамiў мне, што ў дзве гадзiны трыццаць хвiлiн, калi не падводзiць памяць, яму пазванiла мiс Марпл i спыталася, цi не зможа ён прыйсцi да яе ў пятнаццаць хвiлiн чацвёртай, бо ёй трэба з iм аб нечым параiцца. Ну як, мэм, гэта праўда?

- Канечне, не, - сказала мiс Марпл.

- Што, вы не званiлi мiстэру Спэнлаў у дзве трыццаць?

- Нi ў дзве трыццаць, нi ў якi iншы час.

- Вось як, - здзiўлена прамовiў канстэбль Полк i з задавальненнем пагладзiў свае вусы.

- Што яшчэ сказаў мiстэр Спэнлаў?

- Мiстэр Спэнлаў гаворыць, што, як яго i прасiлi, ён пайшоў сюды, а з дому выйшаў, калi на гадзiннiку было дзесяць хвiлiн чацвёртай. Але, калi ён прыйшоў, служанка паведамiла яму, што мiс Марпл няма дома.

- А вось гэта так i было, праўда, - заявiла мiс Марпл. - Ён прыходзiў сюды, але я была на сходзе ў "Жаночым iнстытуце"*.

* Арганiзацыя, якая аб'ядноўвае сельскiх жанчын. (Тут i далей заўвагi перакладчыкаў.)

- Дзiўна, - зноў сказаў канстэбль Полк.

- Скажыце мне, канстэбль, - усклiкнула мiс Марпл, - вы падазраяце мiстэра Спэнлаў?

- Я нiчога не магу сказаць канкрэтна на гэтым этапе расследавання, але ў мяне такое ўражанне, быццам нехта, не будзем пакуль называць iмя, спрабуе перахiтрыць усiх.

- Мiстэр Спэнлаў? - задумлiва прагаварыла мiс Марпл.

Ёй падабаўся мiстэр Спэнлаў. Гэта быў невысокi хударлявы чалавек, нязграбны i ветлiвы ў размове, што сведчыла аб яго прыстойнасцi. Здавалася дзiўным, што ён прыехаў жыць у вёску, ён яўна ўсё жыццё пражыў у горадзе. А чаму пераехаў у вёску - прычыну ён растлумачыў толькi мiс Марпл.

- З той пары, як я сябе помню, я заўсёды хацеў жыць у вёсцы i мець свой сад. Мне заўсёды падабалiся кветкi. Ведаеце, у маёй жонкi была невялiчкая крама кветак. Там я ўпершыню i ўбачыў яе.

Скупыя словы, але яны раскрывалi яго рамантычную душу. Маладая прыгожая мiс Спэнлаў на фоне кветак - як цiкава.

Аднак мiстэр Спэнлаў у кветках нiчога не разумеў. Ён не разбiраўся ў насеннi, не меў нiякага ўяўлення пра расаду, пра пасадку, пра аднагадовыя i шматгадовыя раслiны. У яго была толькi адна мара - мара мець агарод, засаджаны пахучымi кветкамi, побач з катэджам. Ён не раз распытваў мiс Марпл пра пасадку расады, агарод i яе адказы на свае пытаннi занатоўваў у запiсную кнiжачку.

Чалавек ён быў стрыманы. Магчыма, гэта рыса характару прыцягнула ўвагу палiцыi да яго, калi яго жонку знайшлi забiтай. Цярплiва i настойлiва яны патроху высвятлялi мiнулае мiсiс Спэнлаў, i неўзабаве ўся вёска Сент-Мары-Мiд таксама даведалася пра гэта.

Нябожчыца мiсiс Спэнлаў спачатку працавала служанкай у адным вялiкiм доме. Яна пакiнула гэта месца, бо выйшла замуж за садоўнiка i разам з iм адкрыла краму кветак у Лондане. Крама давала вялiкi прыбытак. А садоўнiк захварэў i памёр.

Удава вяла далей справу, пашырыла краму i славiлася на ўвесь горад. Потым яна выгадна прадала краму i другi раз выйшла замуж за мiстэра Спэнлаў, ювелiра сярэднiх гадоў, якi атрымаў у спадчыну выгадную справу. Праз некаторы час яны прадалi краму i пераехалi ў Сент-Мары-Мiд.

Мiсiс Спэнлаў была багатая жанчына. Прыбытак ад сваёй кветкавай гаспадаркi яна ўкладала ў краму, "як ёй раiлi духi з неба", - так яна тлумачыла ўсiм i кожнаму.

Як нi дзiўна, а яе ўклады давалi прыбытак. Аднак яе вера ў спiрытызм не памацнела, наадварот, яна раптам закiнула медыумы i сеансы i хутка кiнулася ў змрочную рэлiгiю, блiзкую да iндыйскай, якая грунтавалася на розных формах глыбокага дыхання. Але, пераехаўшы ў Сент-Мары-Мiд, зноў вярнулася ў артадаксальную англiканскую веру. Яна часта бывала ў свяшчэннiка дома, рэгулярна хадзiла ў царкву. Яна апекавала вясковую царкву, цiкавiлася мясцовымi навiнамi i гуляла ў брыдж. Сумнае штодзённае жыццё. I раптам забойства.