Александр Осипенко: Новы сакратар

Андрэй доўга не мог заснуць: спружыны балюча калолі пад бакі, галаву муляў цвёрды драўляны валік канапы, скурчаныя ногі мярцвелі, а галоўнае, мучала незаслужаная вымова.

Заснуў толькі пад раніцу і ўвесь час сніў нейкія невыразныя сны. Прачнуўся ад лёгкага шораху, расплюшчыў вочы. У шэрай перадранішняй імгле чарнела постаць. Андрэй не мог успомніць, што з ім і дзе ён. Каб лепш разабраць, хто стаіць перад ім, крутануўся, каб легчы на бок. Тады постаць упала на яго, пачала душыць у абдымках.

— Андрэй, мілы!

— Клара!

Яна стаяла на каленях перад канапай, паціскала яго галаву гарачымі далонямі. Шаліма ніяк не мог уцяміць, як трапіла сюды Клара, адкуль яна. Яму было сорамна ляжаць перад ёй, але ён доўга ніяк не мог падняцца і сесці, бо Клара не выпускала яго са сваіх абдымкаў. Нарэшце, ён сеў, падняў Клару з каленяў.

— Я ведаў, Клара, што ты прыдзеш, — цалуючы яе, шаптаў ён. — Ты не паверыла, так?

Яна адштурхнула яго, напэўна, успомніўшы, што было.

— Годзе, — спыніла яна Андрэя, калі ён хацеў яе абняць. — Я ледзь знайшла цябе. Думала, ты паехаў. Усю ноч заснуць не магла.

Яна ўсміхнулася. Андрэй узяў яе рукі ў свае.

— Клара, я так люблю цябе, Клара.

— Я ведаю гэта, Андрэй, і я цябе люблю... Я ж усю ноч званіла да цябе ў раён. Усіх там на ногі падняла. Пачакай, прыедзеш у раён, яшчэ не тое будзе. Чаму ты, ад’язджаючы сюды, не зайшоў да сакратара райкома партыі. Ён бы не дапусціў гэтага. Ён, ведаеш, як добра аб тваёй рабоце гаворыць.

Андрэй хацеў сказаць, што ён і сам не ведаў, чаму яго сюды выклікаюць, алё зразумеў — нічога ўжо не патрэбна гаварыць. Было толькі крыўдна, што ён на бюро не абараняўся як належыць комсамольскаму важаку, трымаў сябе, як пакрыўджаны хлапчук.

Клара прадаўжала:

— А сакратар райкома ў вас, мусіць, разумны чалавек, га? Яны ж і ў райком пра цябе пісалі. Там не паверылі, а тут Караба падвёў.

Андрэй прытуліў Клару да сябе.

— Цяпер мы ніколі не расстанемся.

— Пойдзем да нас, мама чакае, — і ўжо дарогай паведаміла абыякавым тонам. — Сакратар райкома званіў нашаму сакратару.

Андрэй хацеў запытацца, адкуль яна ведае, але і сам здагадаўся, што Клара, мусіць, гэтага дабілася.

Калі апоўдні ён прышоў у абком комсамола, яго першым сустрэў Караба.

— Ха, Шаліма, прывітанне. Ты не крыўдзішся?

Андрэй не ведаў, што адказаць, ён нават не думаў над тым, крыўдзіцца ён на Карабу ці не. Караба ўзяў яго пад руку, пацягнуў да акна.

— Хачу з табой па-таварыску пагаварыць. Дурань я, што пайшоў на гэтую работу. Сам ведаеш наша жыццё; камандзіроўкі, дакладныя. Адны непрыемнасці.— Памаўчаўшы, дадаў. — Можа будуць пра мяне пытаць, не капай яму. Сапсуюць асабістую справу, куды тады сунешся. Конь на чатырох і то спатыкаецца.

Андрэю стала ўсё зразумела, падумаў: «Без мяне разбяруцца».

— Добра, — паабяцаў ён Карабе. — Пакліч толькі сюды Клару.

Караба падміргнуў, куляй паляцеў на другі паверх. Прышла Клара.

— У Каргаполле камісія назначана. Другі сакратар узначальвае. Караба, бач, як вужака, круціцца, а Лапшова, мусіць, здымуць...

— А я вырашыў не паказвацца там, — паказаў ён наверх, — паеду дамоў.

— Пачакай, я цябе правяду. — Клара хуценька збегала наверх, апранулася, і яны пайшлі на аўтобусную станцыю.

Яны стаялі на бруку і маўчалі. Нарэшце, шафёр даў працяжны гудок. Шаліма падаў руку, так і не адважваючыся пацалаваць Клару пры народзе. Яна ўзяла руку, моцна сціснула яе, замілавана паглядзела яму ў вочы.

— Таварышы, не затрымлівайце, — закрычала кандуктар. — Хто з вас едзе?

Андрэй ускочыў у аўтобус, дзверка з віскам зачынілася. Ён кінуўся да акна, Клара стаяла маўклівая і моцна сціскала ў руках сумачку.