Arthur Clarke: Światło minionych dni

To cudowne, pomyślał. Sto miliardów dusz odtworzonych jak liście jesiennego drzewa. Jaki będzie ten świat?

— Ale — zapytał wolno — czy to są ci sami ludzie? Czy jestem sobą?

— Niektórzy filozofowie twierdzą, że to możliwe. Leibnizowska zasada identyczności nierozróżnialnego mówi, że jesteś sobą. Ale…

— Ale ty tak nie uważasz.

— Nie. Przykro mi. Zastanowił się.

— A kiedy wszyscy zostaniemy ożywieni, co zrobimy potem? Pytanie wyraźnie ją zaskoczyło.

— No wiesz… Cokolwiek zechcemy, oczywiście. — Pociągnęła go. — Chodź. Kate na ciebie czeka.

Ręka w rękę ruszyli w stronę światła.

Koncepcja wizjera czasu, choć znana, rzadko pojawiała się w science fiction — może dlatego, że jest o wiele mniej ciekawa niż podróże w czasie. Ukazało się jednak kilka znaczących dzieł na ten temat, od The Vicarion Gardnera Huntinga (1926) po Badaczy czasu: Odkupienie Krzysztofa Kolumba Orsona Scotta Carda (1996). Jeden z nas naszkicował implikacje tego pomysłu w dawniejszych pracach (Koniec dzieciństwa, 1953; Pasożyt, 1953). Może najbardziej znanym i najlepszym przykładem tej koncepcji jest „retrospektywne szkło” Boba Shaw z klasycznego opowiadania (opublikowanego w „Analogu”, sierpień 1966), z którym łączy nas tytuł.

Obecnie pomysł ten zyskał pierwsze podstawy naukowej rzetelności, których dostarczyła mu współczesna fizyka, i dobrze współgra z naszymi czasami, gdyż coraz gęściej jesteśmy otoczeni aparaturą nadzoru.

Koncepcja tuneli czasoprzestrzennych jest dobrze opisana w książce Kipa Thorne’a Black Holes and Time Warps: Einstein’s Outrageous Legacy (1994). Sugestia, że tunele można uzyskiwać przez ściskanie próżni, została wysunięta przez Davida Hochberga i Thomasa Kepharta (Physics Letters B, vol.268, s. 377383, 1991).

W dużej mierze opartą na domysłach, ale — mamy nadzieję — pełną szacunku rekonstrukcję życia Jezusa Chrystusa oparliśmy na świetnej biografii A.N. Wilsona Jesus (1992). Za pomoc we fragmentach dotyczących Abrahama Lincolna autorzy wdzięczni są Warrenowi Allenowi Smithowi, nowojorskiemu korespondentowi brytyjskiego magazynu „Gay and Lesbian Humanist”.

Teoria, że pierwotna Ziemia przechodziła gwałtowne zlodowacenia, została zaproponowana przez Paula Hoffmana i jego współpracowników z Harvard University („Science”, vol. 281, s. 1342, 28 sierpnia 1998). Koncepcja, że prymitywne życie mogło przetrwać kosmiczne bombardowanie Ziemi, kryjąc się głęboko pod powierzchnią, jest opisana na przykład w The Fifth Miracle Paula Daviesa (1998).

Podziękowania należą się Andy’emu Sawyerowi z Science Fiction Foundation Collection z biblioteki Sydneya Jonesa (uniwersytet w Liverpoolu) za pomoc w badaniach, Edwardowi Jamesowi z Uniwersytetu Reading i Ericowi Brownowi za przejrzenie pierwszej wersji maszynopisu. Za wszelkie błędy i pominięcia oczywiście odpowiadamy sami.

Książka ta z samej swej natury zawiera wiele spekulacji na temat postaci i wydarzeń historycznych. Niektóre z nich są całkiem mocno oparte na dostępnych źródłach, inne pochodzą z samej granicy rozsądnego teoretyzowania, a część to niewiele więcej niż owoc wyobraźni autorów. Ocenę, które są którymi, pozostawiamy jako ćwiczenie dla czytelnika, przewidując, że raczej nikt nie udowodni nam błędu, dopóki nie zostanie stworzony pierwszy WormCam.

Piąta Poprawka do Konstytucji USA gwarantuje przede wszystkim, że nikt nie może być zmuszany do składania zeznań przeciwko sobie i nikt nie może być sądzony po raz drugi w sprawie, w której zapadł już wyrok (przyp. tłum.).