Theodore Sturgeon: Venus Plus X

‘Charlie Johns!’ schreeuwde Charlie Johns. ‘Charlie Johns!’ Want het was een absolute noodzaak om deze minuut, deze seconde, te weten wie Charlie Johns was.

‘Ik ben Charlie Johns,’ zei hij agressief en, klagend, zei hij het nog eens. Niemand betwistte het, niemand ontkende het. Hij lag met opgetrokken knieën in de warme duisternis, zijn armen gekruist en zijn voorhoofd stevig tegen zijn knieschijven gedrukt. Hij zag een mat flikkerend rood, maar dat was binnen zijn oogleden. Hij was Charlie Johns.

C. Johns stond er eens op een kast gestencild, in zwarte gecalligrafeerde letters op zijn einddiploma, in getypte letters op een looncheque, en Johns, Chas . in het telefoonboek.

Die naam, goed. Uitstekend. Maar een mens is meer dan een naam. Een man is zevenentwintig, kijkt ’s ochtends in de spiegel naar zijn scheiding en houdt van een drupje Tabasco op zijn eieren. Hij werd geboren met een misvormde teen en schele ogen. Hij kan vlees braden, autorijden, met een meisje vrijen, met een stencilmachine omgaan en naar de badkamer lopen om zijn tanden te poetsen. (Denk aan de hoektanden en de tweepuntige kiezen.) Hij ging royaal op tijd van huis, maar hij zal laat op zijn werk zijn.

Hij deed zijn ogen open en er was geen matrood flikkeren meer, maar grijs — ijskoud zilver — grijs zoals de slakkensporen op de seringenbladeren in het voorjaar. Ja, het was lente, lente. En gisternacht was het liefde. Laura, zij...

Als de dagen langer worden, duurt de lichte avond eeuwig, en kun je zoveel doen. Hoe had hij Laura gesmeekt om haar schermen op te hangen! Als Moeder dat eens had kunnen zien! Beneden in Laura’s stinkende kelder had hij in het halfdonker met de schermen onder zijn arm voortgeschuifeld. Hij was recht in de wrede punt van de bengelende scharnier van een afgedankt luik gelopen. Het had hem een gat in zijn bruine broek gekost en een bloeduitstorting in zijn dijbeen. En het was het waard, waard, deze eindeloze avond met een meisje, een echt meisje (ze kon het bewijzen) en de hele weg naar huis had hij alles bemind! haar en natuurlijk de lente, en alles om hem heen en natuurlijk zeiden de boomkikkers, de lucht, de seringen en het opdrogende zweet op zijn lichaam liefde, liefde! (Goed — dit is goed, goed. Het was goed om een deel van het hier en nu te zijn, en natuurlijk de lente, en o natuurlijk liefde; maar het best van alles was om te herinneren, om het allemaal te weten, Charlie.) Beter dan liefde was de herinnering aan huis, het pad tussen de hoge heggen, de twee witte lampen met het grote zwarte 61 er op geschilderd (dat had zijn moeder gedaan voor de huisbaas; ze was erg handig) alleen waren de cijfers langzamerhand verweerd, en ja, de handen ook. De hal met het gevlekte koper, de muur vol brievenbussen en belknopjes voor de bewoners, en het rooster van de huistelefoon die zolang ze hier woonden nog nooit had gewerkt. En de massief koperen plaat die het elektrische slot verborg, dat hij jarenlang met zijn schouder had opengestoten, zonder de pas in te houden... en kom dichterbij, dichterbij, want het is zo belangrijk om te herinneren; het herinneren is onbelangrijk; het gaat alleen om het herinneren zelf; het kan! het kan!

De traploper op de treden van de benedenverdieping, met de ouderwetse vernikkelde roeden, was versleten en pluizig aan de randen. (Juffrouw Mundorf gaf les in de eerste, Juffrouw Willard in de tweede en Juffrouw Hooper gaf les in de derde klas. Herinner alles .) Hij keek om zich heen, waar hij in het zilveren licht lag te herinneren; de zachte muren leken niet van metaal en niet van textiel, ze hadden iets van beide, en het was erg warm... hij bleef herinneren, met open ogen: de trap van de tweede naar de derde verdieping had ook nikkelen roeden maar geen loper, en de treden waren allemaal uitgehold, heel weinig maar; als je naar boven liep kon je aan alles denken, maar door het holle geluid van je voeten op de treden wist je precies waar je was...

‘Mijn God!’ schreeuwde Charlie Johns, ‘Waar ben ik?’

Hij strekte zich uit, rolde over op zijn buik en trok zijn knieën op en kon zich toen niet meer bewegen, even. Zijn mond was droog en heet, zijn spieren, rug en benen waren helemaal zacht en verward zoals het breimandje dat zijn moeder nog eens zou opruimen...

...liefde en Laura, lente, de lampen met 61, de schouder tegen het slot, de trappen met de uitgeholde treden — en hij kon zich zeker de rest van de weg herinneren, omdat hij naar binnen was gegaan, naar bed was gegaan, naar zijn werk... of niet? Of niet?

Hij drukte zich bevend overeind, knielde en ging op zijn hurken zitten met een gevoel of hij ieder moment kon omrollen. Hij liet zijn hoofd voorover zakken en rustte uit, hijgend. Hij keek naar de bruine stof van zijn kleren. Een gordijn, dat een onbekende maar zekere verschrikking kon ontsluiten.

En dat deed het.

‘Het bruine pak,’ fluisterde hij. De bloeduitstorting op zijn dij bewees dat hij niet was opgestaan om naar zijn werk te gaan. Hij was zelfs niet bovenaan de tweede trap gekomen. Inplaats daarvan was hij... hier.

Omdat hij niet kon staan, bewoog hij zich op handen en voeten voort. Hij draaide zijn hoofd, gluurde. Hij betastte zijn kin en constateerde dat hij geen noemenswaardige baard had.

Hij zwenkte opnieuw en zag een lang ovaal in de gewelfde muur. Het eerste teken dat hij in dit gewatteerde huis zag en het deed hem Niets.

Hij vroeg zich af hoe laat het was. Hij bracht zijn arm omhoog en hield zijn oor bij zijn horloge. Het liep nog steeds. Hij keek er op. Een tijd lang bleef hij roerloos kijken. Alsof hij niet in staat was iets te zien. Op het laatst ontdekte hij dat de wijzerplaat in spiegelschrift was. De twee stond op de plaats van de tien, de acht op die van de vier. De wijzers wezen een tijd aan die elf minuten voor elf zou moeten zijn, maar als het horloge werkelijk achteruit liep, elf minuten over één. En het liep achteruit. Hij zag het aan de secondenwijzer.

En weet je, Charlie, zei iets hem in deze verwarring en verbazing, weet je dat je, zelfs nu, alleen herinneren wilt? Algebra op de middelbare school, waar je zo slecht in was. Je kreeg die juffrouw Moran met haar vooruitstekende tanden. Op een dag stelde je haar een vraag over iets dat je niet helemaal begreep en door de manier waarop ze je antwoordde, moest je haar meer vragen... en ze deed een deur open die je nooit eerder had opgemerkt en zijzelf werd iets... enfin, je observeerde haar sindsdien en begreep waar die bevroren blik, die strenge discipline en die pure onmenselijkheid voor waren. Ze wachtte op iemand die haar iets wilde vragen, dat enigszins van de vraagstukken in het wiskundeboek afweek. Het was of ze al jarenlang wanhoopte nog eens zo iemand te zullen vinden. Dit betekende zoveel voor haar omdat ze van wiskunde hield op zo’n manier dat het jammer werd dat het woord liefde ooit voor iets anders was gebruikt. Ze wist ook niet of de jongen die haar hulp kwam vragen misschien de laatste zou zijn, want ze teerde weg aan kanker, hetgeen niemand ook maar vermoedde voordat ze op een dag niet meer op school verscheen.

Charlie Johns keek naar het flauwe ovaal in de zacht zilveren muur en verlangde naar juffrouw Moran. Hij verlangde ook naar Laura. Hij kon ze beiden zo duidelijk voor de geest halen, hoewel er jaren tussen deze beide herinneringen lagen. (Hoeveel, vroeg hij zich af, op zijn horloge kijkend, hoeveel jaren liggen ze van mij af?). Hij verlangde naar zijn moeder en het roodharige meisje uit Texas. Hoe zou ze met zijn moeder opschieten? En Laura met juffrouw Moran?

Hij kon zijn geheugen niet uitschakelen en wilde dat ook niet, durfde niet. Zolang zijn herinnering werkte, wist hij dat hij Charlie Johns was en ofschoon hij niet wist waar hij was en hoe laat het was, was hij niet verloren. Niemand is verloren zolang hij weet wie hij is.